BỆNH RỈ SẮT TRÊN CÂY ĐẬU NÀNH, NGUYÊN NHÂN VÀ CÁCH PHÒNG TRỪ

Bệnh rỉ sắt trên cây đậu nành là một trong những bệnh phổ biến và gây thiệt hại nghiêm trọng nhất cho người trồng. Bệnh xuất hiện nhiều ở các vùng có khí hậu nóng ẩm, mưa nhiều và canh tác liên tục. Nếu không phát hiện và xử lý kịp thời, năng suất có thể giảm từ 20–50%. Hãy cùng Tổng KhoZ tìm hiểu cách nhận biết, nguyên nhân gây bệnh và giải pháp phòng trừ bệnh rỉ sắt hiệu quả.

1. Bệnh Rỉ Sắt Là Gì?

Bệnh rỉ sắt là một bệnh do nấm gây ra, thường gặp trên các loại cây trồng như đậu nành, đậu xanh, lạc, cà phê,… Trên cây đậu nành, tác nhân chính gây bệnh là nấm Phakopsora pachyrhizi – một loại nấm ký sinh bắt buộc.

Nấm này sinh sản nhanh chóng trong điều kiện độ ẩm cao, lan truyền qua gió, nước mưa hoặc công cụ canh tác nhiễm bệnh. Khi tấn công lá, nấm làm giảm diện tích quang hợp, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất hạt.

2. Điều Kiện Phát Sinh Bệnh

Bệnh phát triển mạnh trong điều kiện:

– Thời tiết nóng ẩm, mưa nhiều.

– Mật độ gieo trồng dày, ít thông thoáng.

– Ruộng có nhiều cỏ dại hoặc tàn dư cây bệnh.

– Thiếu canh tác luân canh hoặc xử lý đất đúng cách.

Bệnh thường xuất hiện từ giai đoạn cây bắt đầu ra nụ cho đến lúc trổ hoa, lúc này cây cần dinh dưỡng cao, nên khi bị bệnh sẽ giảm sinh trưởng rõ rệt.

3. Dấu Hiệu Nhận Biết Bệnh Rỉ Sắt Trên Cây Đậu Nành

Để nhận biết bệnh rỉ sắt trên cây đậu nành, bạn cần chú ý đến những dấu hiệu sau:

3.1. Trên Mặt Lá

– Xuất hiện các chấm nhỏ màu vàng nâu ở mặt dưới lá.

– Các chấm dần chuyển sang màu nâu sẫm hoặc đỏ gạch.

– Khi bệnh nặng, mặt lá có bụi phấn nâu – đó là bào tử nấm.

3.2. Trên Toàn Cây

– Lá bị bệnh nhanh chóng vàng, khô và rụng sớm.

– Cây sinh trưởng chậm, thân nhỏ, quả ít.

– Nếu bệnh nặng, toàn bộ lá bị rụng chỉ còn trơ thân và trái non.

3.3. So Sánh Với Bệnh Khác

– Không nhầm lẫn với bệnh cháy lá do vi khuẩn (lá khô từ mép).

– Không giống bệnh đốm nâu (đốm tròn đều, có quầng sáng).

4. Tác Hại Của Bệnh Rỉ Sắt

Bệnh ảnh hưởng nghiêm trọng đến cây đậu nành:

– Giảm diện tích lá quang hợp, làm cây suy yếu.

– Lá rụng sớm, cây không đủ dinh dưỡng nuôi trái.

– Giảm chất lượng và số lượng hạt, ảnh hưởng thu nhập.

– Tạo điều kiện cho sâu bệnh thứ cấp phát triển.

– Nếu không xử lý, năng suất có thể giảm đến 50%, đặc biệt trong điều kiện thời tiết bất lợi.

5. Cách Phòng Trừ Bệnh Rỉ Sắt Hiệu Quả

Phòng ngừa là yếu tố then chốt để bảo vệ cây đậu nành khỏi bệnh rỉ sắt.

5.1. Biện Pháp Canh Tác

– Luân canh cây trồng khác họ như lúa, bắp, cỏ vetiver,…

– Không trồng đậu nành liên tục nhiều vụ trên cùng đất.

– Vệ sinh sạch tàn dư thực vật, cỏ dại quanh ruộng.

– Giữ khoảng cách trồng hợp lý, đảm bảo thông thoáng.

5.2. Bón Phân Cân Đối

Sử dụng phân hữu cơ vi sinh giúp tăng sức đề kháng cây:

– CASIBO-Z: cung cấp Canxi, Bo, giúp cây cứng cáp, đậu trái tốt.

– VITAMIN-Z: tăng hấp thu dinh dưỡng, giúp cây phát triển khỏe mạnh.

– BUD GO-Z: giúp cây ra lá mạnh, đâm chồi đều, hỗ trợ phục hồi sau bệnh.

5.3. Sử Dụng Thuốc Đặc Trị

Một số hoạt chất đã được chứng minh hiệu quả trong việc phòng và trị bệnh rỉ sắt trên đậu nành, gồm:

– Hexaconazole + Tricyclazole: phổ tác động rộng, đặc trị rỉ sắt và các bệnh do nấm khác như đạo ôn.

– Mancozeb: là hoạt chất tiếp xúc, phòng ngừa hiệu quả bệnh rỉ sắt, thường dùng giai đoạn đầu mùa vụ.

– Trichoderma viride: nấm đối kháng sinh học, giúp kiểm soát nấm bệnh trong đất và cải thiện hệ vi sinh vật có lợi.

* Lưu ý: Phun thuốc vào sáng sớm hoặc chiều mát, tránh mưa trong vòng 6 giờ sau phun để đảm bảo hiệu quả.

6. Một Số Lưu Ý Khi Phòng Trừ Bệnh

– Kiểm tra ruộng định kỳ mỗi 5–7 ngày, nhất là giai đoạn trước ra hoa.

– Không nên lạm dụng thuốc hóa học – hãy kết hợp hữu cơ và sinh học.

– Tăng cường sức khỏe cây trồng từ gốc bằng phân bón hữu cơ, giúp giảm áp lực bệnh.

Bệnh rỉ sắt trên cây đậu nành là mối đe dọa lớn đối với năng suất và chất lượng nông sản. Tuy nhiên, với việc phát hiện sớm, canh tác hợp lý và sử dụng đúng thuốc, phân bón, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát bệnh hiệu quả. Hãy thường xuyên theo dõi ruộng đậu nành và chọn sản phẩm chất lượng từ Tổng KhoZ để bảo vệ cây trồng của bạn một cách bền vững và an toàn.

LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ

TỔNG KHOZ – PHÂN BÓN CHÍNH HÃNG, GIÁ RẺ
Địa chỉ: 246 Nguyễn Kim Cương, Tân Thạnh Đông, Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh
Hotline Kinh Doanh: 0856.77.66.99 – Hotline Kỹ Thuật: 085555.99.44
Trang web: Tổng KhoZ
Email: tongkhoz@gmail.com
Facebook: Tổng KhoZ