Bệnh xì mủ – thối thân trên sầu riêng đang là nỗi lo lớn của nhiều nhà vườn, đặc biệt vào mùa mưa ẩm. Khi nấm Phytophthora tấn công, thân cây xuất hiện vết sẫm màu, tiết mủ trắng đục và nhanh chóng lan rộng, khiến cành lá vàng úa, rụng hàng loạt, thậm chí làm chết cây. Hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và biện pháp xử lý kịp thời là chìa khóa giúp bà con bảo vệ vườn sầu riêng, duy trì năng suất và chất lượng trái ổn định. Bài viết này, cùng Tổng Kho Z tìm hiểu chi tiết về căn bệnh này nhé.
1. Bệnh xì mủ – thối thân trên sầu riêng là gì?
Sầu riêng là loại cây ăn trái giá trị cao, mang lại nguồn thu lớn cho nông dân. Những năm gần đây, diện tích trồng sầu riêng tăng nhanh ở nhiều vùng chuyên canh. Tuy nhiên, việc canh tác gặp không ít rủi ro do sâu bệnh, đặc biệt là bệnh xì mủ – thối thân trên sầu riêng.
Đây là căn bệnh phổ biến, dễ bùng phát trong mùa mưa hoặc khi vườn thoát nước kém. Khi xuất hiện, thân cây bị thâm đen, rỉ nhựa trắng đục và mục rỗng dần. Cành lá nhanh chóng vàng úa, rụng hàng loạt, thậm chí cây có thể chết nếu không xử lý kịp.
Tác nhân chính gây bệnh là nấm Phytophthora palmivora. Loại nấm này tồn tại lâu trong đất, phát triển mạnh ở nơi ẩm ướt, kém thoáng. Nếu vườn không được chăm sóc đúng cách, bệnh sẽ lan nhanh và gây thiệt hại nặng nề về năng suất, chất lượng trái, cũng như chi phí phục hồi.
2. Dấu hiệu nhận biết bệnh xì mủ – thối thân
Bệnh thường bắt đầu từ thân, gần gốc hoặc vị trí vết thương cơ giới. Dấu hiệu đầu tiên là những mảng vỏ sẫm màu, hơi lõm so với phần thân lành. Khi cạo nhẹ, lớp vỏ bên dưới nhũn, có mùi hôi nhẹ.
Cây bị bệnh tiết nhựa (mủ) trắng đục hoặc vàng nhạt, chảy thành dòng. Mủ khô lại bám trên vỏ cây, tạo mảng loang lổ. Phần vỏ quanh vết bệnh bong tróc dần, để lộ phần gỗ bên trong.
Khi bệnh lan rộng, dòng nhựa bị cản trở. Cành lá phía trên bắt đầu héo, vàng rồi rụng dần. Trái non dễ rụng sớm. Nếu không xử lý kịp, phần thân chính có thể mục rỗng, cây chết khô hoặc ngã đổ.
Bệnh thường thấy rõ sau các đợt mưa dài, đặc biệt ở những vườn thoát nước kém. Kiểm tra thân cây thường xuyên trong mùa mưa giúp phát hiện sớm và ngăn bệnh lây lan.
3. Điều kiện phát sinh và phát triển bệnh nứt thân chảy mủ ở sầu riêng
– Nấm gây bệnh dễ xâm nhập khi thời tiết mưa nhiều, ẩm ướt, nhiệt độ thấp.
– Cây bị ngập úng lâu ngày sẽ tích tụ mầm bệnh nhiều hơn.
– Nấm phát triển mạnh khi vườn trồng dày, gốc luôn ẩm ướt.
– Hố trồng thấp, đất bí nước cũng làm gốc dễ nhiễm bệnh.
– Cành thấp chạm đất, vườn rợp bóng càng tạo điều kiện cho bệnh.
– Vườn thoát nước kém, dư đạm cũng là nguyên nhân khiến bệnh nặng hơn.
– Đất từng trồng cao su, tiêu, dừa dễ tồn dư mầm bệnh Phytophthora.
– Không kiểm tra vườn thường xuyên khiến bệnh phát triển âm thầm và nghiêm trọng hơn.
4. Triệu chứng cây sầu riêng bị bệnh nứt thân chảy mủ
4.1. Triệu chứng ở rễ sầu riêng
– Rễ non bị thối, chuyển màu nâu đen, rễ dần chết.
– Cây phát triển chậm, lá nhỏ, kém xanh.
– Nấm lan từ rễ lên thân, gây hiện tượng chảy mủ.
– Cây bị suy yếu, đứng đọt, không phát triển tiếp.
4.2. Triệu chứng trên thân và cành sầu riêng
– Thân chảy mủ màu nâu, vết bệnh ướt, nhầy.
– Vỏ thân và gỗ chuyển màu hồng nhạt, có viền gợn sóng.
– Bệnh lan sâu vào phần bó mạch bên trong thân.
– Cạo lớp vỏ thấy phần gỗ bị thâm nâu dọc theo thân.
– Cây bị nặng sẽ đứng đọt, sinh trưởng ngừng lại.
4.3. Triệu chứng trên lá sầu riêng
– Lá xuất hiện đốm nâu đen nhỏ, lan rất nhanh.
– Lá chuyển vàng rồi nâu, sau đó bị nhũn và khô.
– Lá rụng từng cành hoặc theo một phía của cây.
4.4. Triệu chứng trên trái sầu riêng
– Vết bệnh ban đầu là chấm nâu nhỏ gần cuống trái.
– Dần lan thành mảng tròn hoặc loang lổ trên vỏ.
– Quả già bị nứt vỏ, thịt bên trong thối nhũn.
– Xuất hiện nhiều sợi nấm trắng trên vết bệnh.
– Trái dễ rụng sớm, chưa kịp chín đã rụng.
5. Biện pháp phòng trừ bệnh nứt thân xì mủ trên cây sầu riêng
5.1. Phòng bệnh bằng biện pháp canh tác
– Đảm bảo vườn thoát nước tốt, tránh đọng nước lâu quanh gốc vào mùa mưa.
– Sử dụng nguồn nước sạch để tưới cây mỗi ngày.
– Trồng cây đúng mật độ, tùy giống, giúp thông thoáng và đón đủ ánh sáng.
– Nên trồng cây trên mô cao hoặc luống thay vì đào hố.
– Làm luống theo hướng Đông – Tây để cây nhận nắng cả ngày.
– Vệ sinh vườn thường xuyên, tiêu hủy tàn dư cây bệnh kịp thời.
– Cắt tỉa cành thấp gần mặt đất, làm cỏ vùng gốc thông thoáng.
– Phủ gốc bằng rơm hoặc cỏ khô để giữ ẩm, tránh dùng xơ dừa.
– Kiểm tra vườn định kỳ, phát hiện bệnh sớm để xử lý kịp thời.
5.2. Trị bệnh bằng biện pháp hóa học
– Khi thấy cây chảy mủ, dùng dao cạo bỏ phần vỏ và gỗ bị bệnh.
– Dùng Rorigold 720WP quét vào vùng vừa cạo, kết hợp phun toàn cây.
– Phun phòng thêm cho cây xung quanh để ngăn bệnh lây lan.
– Mùa mưa nên chủ động phun phòng sớm để tiết kiệm chi phí.
– Sau khi cây phục hồi, bón thêm phân trung vi lượng.
– Bổ sung canxi hàm lượng cao giúp hạn chế nứt thân.
– Phân trung vi lượng giúp cây phát triển đồng đều, tăng sức đề kháng.
Bệnh xì mủ – thối thân là mối nguy lớn cho vườn sầu riêng, nhất là mùa mưa. Bà con cần kiểm tra thường xuyên, phát hiện sớm để xử lý kịp thời. Kết hợp biện pháp canh tác thoát nước, tỉa cành và vệ sinh vườn với thuốc đặc trị đúng cách sẽ giúp kiểm soát bệnh hiệu quả. Bổ sung trung vi lượng và canxi cũng giúp cây phục hồi nhanh, tăng sức đề kháng. Chủ động phòng ngừa sẽ giúp vườn sầu riêng khỏe mạnh, năng suất ổn định.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
TỔNG KHOZ – PHÂN BÓN CHÍNH HÃNG, GIÁ RẺ
Địa chỉ: 246 Nguyễn Kim Cương, Tân Thạnh Đông, Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh
Hotline Kinh Doanh: 0856.77.66.99 – Hotline Kỹ Thuật: 085555.99.44
Trang web: Tổng KhoZ
Email: tongkhoz@gmail.com
Facebook: Tổng KhoZ
