Cháy lá sầu riêng là tình trạng thường gặp ở nhiều vườn, nhất là khi thời tiết nắng gắt hoặc cây bị nấm bệnh tấn công. Lá cháy khô, vàng hoặc xoăn mép, làm giảm khả năng quang hợp và sức sống của cây. Nếu không xử lý kịp, hiện tượng này có thể lan rộng, khiến cây suy yếu, rụng lá và giảm năng suất. Bài viết này, cùng Tổng Kho Z tìm hiểu rõ nguyên nhân và cách khắc phục sẽ giúp bà con bảo vệ vườn sầu riêng khỏe mạnh quanh năm.
1. Cháy láy sầu riêng là gì?
Cháy lá sầu riêng là tình trạng thường gặp trong quá trình canh tác, đặc biệt ở giai đoạn làm bông và nuôi trái. Bà con cần hiểu rõ nguyên nhân để kịp thời xử lý, tránh ảnh hưởng đến sức khỏe cây và năng suất vụ mùa.
Khi lá sầu riêng bị cháy, khả năng quang hợp giảm mạnh, từ đó ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất, hấp thu dinh dưỡng và nước. Lá bị tổn thương cũng khiến cây suy yếu, dễ bị tấn công bởi nấm bệnh và côn trùng chích hút.
Đặc biệt, sầu riêng là cây kết trái trên cành, nên bộ lá đóng vai trò rất quan trọng. Lá khỏe thì trái mới to, đều, chất lượng cao. Do đó, trong các giai đoạn nhạy cảm như ra hoa, nuôi trái, bà con cần nhanh chóng xác định nguyên nhân cháy lá và có biện pháp khắc phục hiệu quả.
2. Biểu hiện bệnh cháy lá trên sầu riêng
2.1. Trên lá
– Bệnh cháy lá có thể xuất hiện cả trên lá non lẫn lá già.
– Ban đầu là những đốm nhỏ, sũng nước rải rác trên lá.
– Sau đó, vết bệnh lan rộng thành từng mảng lớn.
– Lá dần khô, chuyển màu nâu và có hiện tượng quăn lại.
– Các lá bệnh có thể dính vào nhau do sợi nấm phát triển.
2.2. Trên cây con
– Cây sầu riêng nhỏ thường cháy lá từ phần ngọn trước.
– Lá bị cháy rụng dần, sau đó ngọn khô héo.
– Nếu không xử lý kịp thời, cả cây có thể chết.
– Do đó, cần sớm tìm nguyên nhân cháy lá để cứu cây.
2.3. Trên cây trưởng thành
– Cây lớn bị bệnh sẽ thấy lá non khô và rụng nhiều.
– Lâu dài khiến cành nhánh suy yếu, ngọn còi cọc.
– Cây giảm sức sống, ngừng phát triển, khó ra hoa – đậu trái.
3. Nguyên nhân cháy lá sầu riêng
3.1. Do nấm bệnh hại
– Nấm là nguyên nhân phổ biến khiến lá sầu riêng bị cháy.
– Hai loại nấm thường gặp là Rhizoctonia solani và Colletotrichum zibethinum.
– Chúng phát triển mạnh vào mùa mưa, độ ẩm cao.
– Lá bị cháy, chuyển nâu và rụng sớm.
– Nấm còn tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và lan rộng.
– Nếu không xử lý kịp, bệnh lây nhanh khắp vườn.
3.2. Do thời tiết nắng nóng, cây yếu
– Nắng gắt khiến cây thoát hơi nước mạnh nhưng rễ không kịp hút nước.
– Lá thiếu nước sẽ bị héo, cháy.
– Cây yếu cũng dễ bị ảnh hưởng bởi sương muối, côn trùng chích hút.
– Tình trạng này thường xảy ra vào mùa khô kéo dài.
3.3. Cháy lá khi cây mang bông, nuôi trái
– Giai đoạn mang bông, nuôi trái khiến cây dễ suy yếu.
– Sức đề kháng giảm, cây dễ nhiễm bệnh và nấm.
– Các tác nhân như nắng nóng, côn trùng, thán thư gây cháy lá.
– Cây xơ xác, giảm khả năng nuôi trái, ảnh hưởng năng suất.
3.4. Do cây thiếu nước
– Thiếu nước là nguyên nhân phổ biến trong mùa khô.
– Lá cháy từ chóp vào trong, cả lá non lẫn lá già.
– Nếu hãm nước lâu, cây càng dễ bị khô và cháy lá.
– Triệu chứng thường rõ khi bông 30–40 ngày tuổi.
3.5. Do cây bị nhiễm mặn
– Khi nước mặn xâm nhập, rễ cây bị tổn thương nặng.
– Cây không hút được nước và dinh dưỡng.
– Lâu ngày, cây bị rối loạn sinh lý, lá héo và cháy.
– Trường hợp nặng có thể dẫn đến chết cây.
3.6. Đất nhiễm độc, thoái hóa
– Lạm dụng phân hóa học, thuốc BVTV làm đất suy thoái.
– pH đất chua, tồn dư độc tố ảnh hưởng đến rễ cây.
– Rễ yếu tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm tấn công.
– Hậu quả là cháy chóp lá, rìa lá và suy cây.
4. Nguyên nhân cháy lá sầu riêng
Theo các chuyên gia, cháy lá sầu riêng có nhiều nguyên nhân. Dưới đây là những nguyên nhân thường gặp nhất:
4.1. Nấm bệnh hại
– Hai loại nấm Rhizoctonia solani và Colletotrichum zibethinum gây cháy lá phổ biến.
– Chúng thường phát triển mạnh vào mùa mưa, khi độ ẩm cao.
– Lá bị cháy chuyển nâu, khô và rụng sớm.
– Nấm tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và lan nhanh.
– Nếu không xử lý kịp, bệnh có thể lan khắp vườn.
4.2. Thời tiết nắng nóng, cây suy yếu
– Nắng gắt làm cây thoát hơi nước nhanh.
– Rễ yếu không kịp hút nước cung cấp cho lá.
– Lá mất nước nhanh dẫn đến cháy khô.
– Sương muối và côn trùng chích hút làm tình trạng nặng hơn.
– Hiện tượng này thường xảy ra trong mùa khô kéo dài.
4.3. Lạm dụng Paclobutrazol
– Paclobutrazol tồn lưu lâu trong đất và cây trồng.
– Dùng liều cao khiến đất chai cứng, cây rối loạn sinh lý.
– Cây yếu, dễ nhiễm nấm và sâu bệnh.
– Khi làm bông, Paclobutrazol ức chế cơi đọt và rễ.
– Lá thiếu dinh dưỡng, vàng khô và cháy xơ xác.
4.4. Giai đoạn mang bông, mang trái
– Cây dồn dinh dưỡng cho bông và trái, sức đề kháng giảm.
– Nắng nóng, sương muối, thán thư và côn trùng dễ gây hại.
– Lá rụng nhiều, cây xơ xác, trái non kém phát triển.
– Giai đoạn này cần chăm sóc đặc biệt để hạn chế cháy lá.
4.5. Thiếu nước
– Thiếu nước trong mùa khô làm lá cháy từ chóp vào trong.
– Lá già và lá non đều có thể bị héo, cháy.
– Khi hãm nước làm bông, cháy lá thường rõ ở giai đoạn bông 30–40 ngày.
– Nguyên nhân bắt đầu từ khi cây phân hóa mầm hoa.
4.6. Nhiễm mặn
– Nước mặn làm rễ tổn thương, cây không hút được nước và dinh dưỡng.
– Cây bị rối loạn sinh lý, lá héo và cháy.
– Trường hợp nặng, cây suy kiệt, chết dần.
– Cây yếu càng dễ nhiễm mặn, thiệt hại nặng hơn.
4.7. Đất nhiễm độc, thoái hóa
– Lạm dụng phân hóa học, thuốc BVTV và Paclobutrazol làm đất suy thoái.
– pH đất chua, nhiều độc tố tồn dư gây hại rễ.
– Rễ yếu dễ bị nấm, vi khuẩn tấn công.
– Lá bị cháy ở chóp và rìa, cây kém phát triển.
5. Biện pháp xử lý và phòng ngừa cháy lá sầu riêng
5.1. Cách xử lý khi cây bị cháy lá
– Cắt bỏ lá và cành bị cháy, tiêu hủy ngoài vườn để hạn chế lây lan.
– Xác định nguyên nhân (nấm, khô hạn, mặn, Paclobutrazol…) để có biện pháp đúng.
– Nếu do nấm bệnh, phun thuốc đặc trị:
- Phòng ngừa: Dùng Hexaconazole hoặc Mancozeb.
- Khi bệnh nặng: Dùng Azoxystrobin + Difenoconazole hoặc Metalaxyl để trị.
– Bón bổ sung Canxi, Bo, Kẽm giúp lá dày, tăng sức đề kháng.
– Tưới nước đều đặn, tránh để cây bị úng hoặc khô kiệt.
– Phủ gốc bằng rơm hoặc cỏ khô để giữ ẩm và mát rễ trong mùa khô.
5.2. Biện pháp canh tác phòng ngừa lâu dài
– Cải tạo đất định kỳ bằng phân hữu cơ hoai mục hoặc chế phẩm chứa Trichoderma để khôi phục hệ vi sinh.
– Bón phân cân đối, tránh lạm dụng đạm vì làm lá mềm, dễ cháy và nhiễm bệnh.
– Cắt tỉa cành tạo tán thoáng, giảm ẩm độ trong vườn, hạn chế nấm phát triển.
– Sử dụng nguồn nước tưới sạch, tránh nước nhiễm phèn hoặc mặn.
– Luân phiên thuốc BVTV khi phun phòng, đặc biệt mùa mưa, để hạn chế lờn thuốc.
– Bổ sung chế phẩm sinh học (Bacillus, Trichoderma) giúp ức chế mầm bệnh trong đất.
5.3. Chăm sóc theo từng giai đoạn sinh trưởng
– Cây con: Giữ ẩm độ ổn định, che nắng nhẹ vào buổi trưa, phun phân bón lá có Mg, Bo, Zn để lá non khỏe.
– Ra hoa – nuôi trái: Hạn chế đạm, tăng Kali và Canxi. Phun phân trung – vi lượng định kỳ để hạn chế cháy lá và rụng trái.
– Sau thu hoạch: Cắt tỉa cành khô, vệ sinh vườn, bón phân hữu cơ và vi sinh giúp cây phục hồi nhanh, giảm nấm tồn dư.
Cháy lá sầu riêng có thể bắt nguồn từ nấm bệnh, thời tiết khắc nghiệt hoặc đất và nước kém chất lượng. Bà con cần nhận biết nguyên nhân sớm, kết hợp chăm sóc đúng cách và phun phòng nấm định kỳ. Bổ sung phân trung – vi lượng, cải tạo đất và tưới nước hợp lý sẽ giúp cây phục hồi nhanh, lá xanh bền. Giữ bộ lá khỏe chính là chìa khóa giúp sầu riêng cho năng suất cao và trái chất lượng.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
TỔNG KHOZ – PHÂN BÓN CHÍNH HÃNG, GIÁ RẺ
Địa chỉ: 246 Nguyễn Kim Cương, Tân Thạnh Đông, Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh
Hotline Kinh Doanh: 0856.77.66.99 – Hotline Kỹ Thuật: 085555.99.44
Trang web: Tổng KhoZ
Email: tongkhoz@gmail.com
Facebook: Tổng KhoZ
