Rầy chổng cánh hại cam là loài côn trùng nguy hiểm, vừa hút nhựa cây vừa truyền bệnh vàng lá gân xanh (HLB) – căn bệnh không có thuốc chữa. Tại Tổng Kho Z, bà con có thể tìm giải pháp phòng trừ hiệu quả, giúp bảo vệ vườn cam khỏe mạnh và ổn định năng suất. Rầy thường bùng phát vào mùa lộc non, đặc biệt ở vườn rậm rạp, nhiều ký chủ phụ. Cùng tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và cách xử lý rầy chổng cánh để tránh thiệt hại nặng nề.
1. Đặc điểm của rầy chổng cánh hại cam
– Tên khoa học: Diaphorina citri – loài côn trùng nhỏ thuộc họ Psyllidae.
– Hình thái: Trưởng thành dài 3 – 4 mm, màu nâu xám, cánh trong suốt, chổng lên khi đậu.
– Tập tính: Thường sống ở mặt dưới lá và chồi non, hút nhựa cây để sống.
– Sinh sản: Đẻ trứng ở chồi non. Trứng màu vàng cam, nở sau 2 – 4 ngày.
– Ấu trùng: Hút nhựa lá non, tiết dịch mật, làm xoăn lá và yếu chồi.
– Thời gian phát triển: Từ trứng đến trưởng thành kéo dài 15 – 30 ngày tùy điều kiện.
– Thời gian gây hại mạnh: Giai đoạn cây ra lộc non, nhất là mùa xuân và đầu mùa mưa.
– Tác hại đặc biệt: Trưởng thành là môi giới chính truyền bệnh vàng lá gân xanh (HLB) cho cây có múi.
2. Triệu chứng nhận biết rầy chổng cánh hại cam
– Chồi non cong và chậm phát triển: Rầy hút nhựa làm chồi yếu, lá non xoăn lại.
– Lá xuất hiện vệt vàng: Lá giảm khả năng quang hợp, cây kém sức sống.
– Dịch mật và nấm bồ hóng: Mặt lá đen bẩn do dịch mật và nấm phát triển.
– Hoa và trái non rụng: Cây bị rầy hại nặng sẽ giảm khả năng đậu quả.
– Nhiễm bệnh vàng lá gân xanh (HLB): Lá gân xanh, vàng không đều, trái méo, cây suy kiệt dần.
– Rầy dễ thấy ở lộc non: Thường tập trung ở chồi non và mặt dưới lá.
3. Tác hại của rầy chổng cánh hại cam
– Hút nhựa làm suy yếu cây: Chồi non và lá xoăn, giảm sức sống, cây phát triển chậm.
– Giảm năng suất và chất lượng trái: Ít hoa, tỷ lệ đậu quả thấp, trái nhỏ và kém ngọt.
– Gây rụng lá và hoa: Khi mật độ cao, lá và hoa rụng hàng loạt, tán cây thưa thớt.
– Lây truyền bệnh vàng lá gân xanh (HLB): Bệnh nguy hiểm không có thuốc chữa, làm cây chết dần.
– Thiệt hại kinh tế nặng: Năng suất giảm sâu, chi phí diệt trừ tăng, nhiều vườn cam mất trắng.’
4. Nguyên nhân và điều kiện phát sinh rầy chổng cánh hại cam
– Mùa lộc non liên tục: Rầy sinh sản và phát triển mạnh khi cam ra lộc non nhiều đợt.
– Vườn rậm rạp, thiếu thông thoáng: Cây trồng quá dày, không tỉa cành làm rầy dễ trú ngụ.
– Bón đạm dư thừa: Lộc non mọc dày, mềm, tạo điều kiện cho rầy tấn công.
– Thiếu thiên địch tự nhiên: Phun thuốc phổ rộng sai cách diệt cả bọ rùa và ong ký sinh.
– Ký chủ phụ quanh vườn: Cam, chanh, quýt dại là nơi rầy trú ngụ và sinh sản.
– Không kiểm soát định kỳ: Vườn không được giám sát sớm, rầy phát triển và lan bệnh HLB nhanh.
5. Biện pháp phòng ngừa và xử lý rầy chổng cánh hại cam
Để quản lý rầy chổng cánh hiệu quả, bà con nên áp dụng quản lý tổng hợp (IPM), kết hợp nhiều biện pháp:
5.1. Biện pháp canh tác
– Tỉa cành, tạo tán thông thoáng, giảm nơi trú ngụ của rầy.
– Bón phân cân đối, tránh đạm dư thừa làm lộc non mọc dày.
– Loại bỏ ký chủ phụ như cây chanh, quýt dại quanh vườn.
– Bao trái hoặc dùng lưới chắn trong giai đoạn quan trọng để ngăn rầy xâm nhập.
– Kiểm tra vườn định kỳ, xử lý sớm khi phát hiện rầy.
5.2. Biện pháp sinh học
– Bảo tồn và thả thiên địch như bọ rùa, nhện bắt mồi và ong ký sinh Tamarixia radiata.
– Sử dụng chế phẩm sinh học chứa nấm Metarhizium anisopliae hoặc Beauveria bassiana để diệt rầy non và trưởng thành.
– Phun chế phẩm định kỳ giai đoạn lộc non để phòng sớm.
5.3. Biện pháp hóa học (khi mật độ rầy cao)
– Phun luân phiên các hoạt chất đặc trị để tránh kháng thuốc: Imidacloprid, Thiamethoxam, Abamectin, Spirotetramat,…
– Phun tập trung vào lộc non và mặt dưới lá, vào sáng sớm hoặc chiều mát.
– Luân phiên hoạt chất sau 2 – 3 lần phun để bảo vệ thiên địch và duy trì hiệu quả.
6. Câu hỏi thường gặp
1. Vì sao rầy chổng cánh đặc biệt nguy hiểm với cây cam?
– Vì ngoài việc hút nhựa làm cây suy yếu, rầy là môi giới chính truyền bệnh vàng lá gân xanh (HLB) – bệnh không có thuốc chữa.
2. Bệnh vàng lá gân xanh (HLB) có thể điều trị khỏi không?
– Hiện chưa có thuốc trị dứt điểm. Biện pháp hiệu quả nhất là kiểm soát rầy chổng cánh và tiêu hủy cây bệnh sớm.
3. Khi nào nên phun thuốc diệt rầy để đạt hiệu quả cao?
– Phun vào giai đoạn lộc non, tập trung sáng sớm hoặc chiều mát, chú ý mặt dưới lá và chồi non.
Rầy chổng cánh hại cam là mối nguy lớn không chỉ vì gây suy yếu cây mà còn là tác nhân chính truyền bệnh vàng lá gân xanh (HLB) – căn bệnh không có thuốc chữa. Để bảo vệ vườn cam, bà con cần kiểm tra vườn thường xuyên, giữ tán cây thông thoáng, bảo tồn thiên địch và kết hợp sử dụng các hoạt chất đặc trị khi mật độ rầy cao.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
TỔNG KHOZ – PHÂN BÓN CHÍNH HÃNG, GIÁ RẺ
Địa chỉ: 246 Nguyễn Kim Cương, Tân Thạnh Đông, Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh
Hotline Kinh Doanh: 0856.77.66.99 – Hotline Kỹ Thuật: 085555.99.44
Trang web: Tổng KhoZ
Email: tongkhoz@gmail.com
Facebook: Tổng KhoZ
