Bệnh đốm rong trên cam là một trong những bệnh phổ biến trong mùa mưa, đặc biệt trên các vườn có múi trồng dày, ẩm thấp và thiếu ánh nắng. Dù không gây thối rụng trái, nhưng các đốm xanh rêu loang rộng trên vỏ khiến cam mất giá trị thương phẩm, khó tiêu thụ. Nếu không xử lý kịp, bệnh có thể lan từ trái sang cành, tồn dư và tiếp tục gây hại vụ sau. Bài viết này, Tổng Kho Z sẽ giúp bạn nhận diện đúng bệnh đốm rong, hiểu rõ nguyên nhân và chọn giải pháp xử lý hiệu quả – tiết kiệm – sát vườn.
1. Bệnh đốm rong trên cam là gì?
Bệnh đốm rong trên cam là bệnh do nấm tảo Cephaleuros virescens gây ra – một loại vi sinh vật có hình dạng giống rêu. Chúng thường xuất hiện trên vỏ trái, cành già hoặc lá, gây ra các đốm màu xanh rêu, dễ nhầm với đốm tảo.
Dù không gây thối trái hay rụng trái trực tiếp, nhưng bệnh làm vỏ cam loang lổ, sần sùi, xấu mã, khiến trái mất giá trị thương phẩm. Bệnh có khả năng lây lan rất nhanh khi gặp điều kiện mưa nhiều, độ ẩm cao và thiếu ánh nắng.
Bào tử của nấm tồn tại lâu trên tán cây, cành khô hoặc vết bệnh cũ. Khi có đủ ẩm, chúng nảy nở, lan rộng và tạo mảng nấm tảo màu xanh hoặc cam nâu trên bề mặt vỏ.
2. Điều kiện phát sinh và lây lan bệnh đốm rong trên cam
Nấm tảo gây bệnh đốm rong phát triển mạnh trong điều kiện ẩm cao, thiếu nắng và chăm sóc không hợp lý.
Mưa nhiều – độ ẩm cao
– Bệnh xuất hiện mạnh vào mùa mưa, đặc biệt ở vùng thấp trũng.
– Lá và trái thường xuyên ướt tạo môi trường thuận lợi cho nấm phát triển.
– Mưa liên tục làm bào tử nấm bám lan sang cành – trái – lá.
Thiếu ánh nắng, vườn rậm rạp
– Cây tán rậm, trồng dày làm ánh sáng không xuyên đến trái.
– Thiếu nắng khiến nấm không bị khống chế tự nhiên.
– Vườn thiếu tỉa thường dễ bị đốm rong hơn.
Phun tưới không hợp lý
– Tưới phun lên tán cây lúc chiều dễ tạo ẩm kéo dài qua đêm.
– Giọt nước là phương tiện lây lan bào tử từ trái này sang trái khác.
Cành lá già, vỏ trái trưởng thành
– Nấm ưa bám trên bề mặt già cứng, ít nhựa, như cành gỗ hoặc vỏ trái gần thu hoạch.
– Cành già chưa được cắt tỉa là nơi cư trú lý tưởng của mầm bệnh.
Bệnh tồn dư vụ trước
– Nấm tảo sống dai, tồn tại qua mùa khô dưới dạng bào tử.
– Không vệ sinh vườn kỹ → bệnh tái phát nhanh vào đầu mùa mưa.
3. Triệu chứng nhận biết bệnh đốm rong trên cam
Bệnh thường xuất hiện trên vỏ trái, cành già và đôi khi là lá, với các dấu hiệu khá đặc trưng.
Trên vỏ trái
– Xuất hiện đốm tròn, hơi lõm, màu xanh rêu hoặc cam nâu.
– Kích thước từ vài mm đến 1–2cm, có viền mờ xung quanh.
– Bề mặt vết bệnh sần sùi, thô ráp, như phủ lớp nhung mỏng.
– Vết bệnh không ăn sâu nhưng làm trái xấu mã, mất giá trị thương phẩm.
– Khi nhiều đốm tụ lại, tạo thành mảng lớn như da mốc.
Trên cành già
– Cành gỗ có mảng xanh mốc dính chặt, khó cạo sạch.
– Cành bị che bóng hoặc gần mặt đất dễ bị nhất.
– Lâu ngày, vết bệnh làm cành khô dần, giảm sức ra lộc non.
Trên lá (ít gặp)
– Lá già đôi khi có vết mốc nhạt màu xanh rêu gần gân lá.
– Không gây rụng lá nhưng ảnh hưởng quang hợp nếu lan rộng.
4. Tác hại của bệnh đốm rong trên cam
Dù không gây rụng trái hay chết cây, nhưng bệnh đốm rong lại ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và giá trị trái cam.
Làm trái xấu mã, khó tiêu thụ
– Đốm xanh rêu, nâu đỏ làm trái loang lổ – không đạt thương phẩm.
– Trái bị sần sùi, vỏ thô, giảm tính thẩm mỹ rõ rệt.
– Nông sản khó bán ra thị trường hoặc bị ép giá.
Gây khô cành, ảnh hưởng phát lộc
– Vết bệnh trên cành già khiến cành khô dần, kém ra lộc non.
– Cành nhiễm nặng có thể phải cắt bỏ hoàn toàn.
– Cây suy yếu nếu không được phục hồi kịp.
Là “cửa ngõ” cho bệnh khác tấn công
– Bề mặt tổn thương tạo điều kiện cho nấm phụ, rong rêu khác phát triển.
– Gây bí hơi, giảm quang hợp và dễ bị nấm thối vỏ.
Lây lan nhanh và tồn dư nhiều năm
– Nếu không xử lý triệt để, bệnh tái phát mỗi năm vào đầu mùa mưa.
– Bào tử tồn tại dai dẳng trên cành, thân, vỏ trái, mặt đất.
5. Biện pháp phòng ngừa bệnh đốm rong trên cam
Phòng bệnh đốm rong không khó, quan trọng là giữ vườn thông thoáng – hạn chế ẩm – tăng đề kháng cho cây.
Tỉa tán, tạo vườn thông thoáng
– Cắt tỉa cành trong tán giúp ánh nắng xuyên tới quả và cành già.
– Tránh trồng cam quá dày, giữ khoảng cách phù hợp.
– Không để cành sát mặt đất hoặc che bóng quá nhiều.
Quản lý nước và độ ẩm
– Tránh tưới vào chiều ẩm tối hoặc tưới phun trên tán cây.
– Sử dụng hệ thống tưới nhỏ giọt giúp cây đủ ẩm, hạn chế đọng sương đêm.
Bón phân cân đối
– Bổ sung Canxi – Bo – Kali giúp trái dẻo dai, cành khỏe mạnh.
– Tăng cường phân hữu cơ – vi sinh cải tạo đất, nâng sức đề kháng cho cây.
Sử dụng chế phẩm vi sinh – sinh học
– Phun định kỳ các sản phẩm chứa nấm Trichoderma, Bacillus subtilis từ đầu mùa mưa.
– Hạn chế sử dụng hóa học mạnh làm rối hệ vi sinh vật có lợi.
6. Cách xử lý khi phát hiện bệnh đốm rong trên cam
Khi phát hiện trái hoặc cành có dấu hiệu bị đốm rong, cần xử lý ngay để ngăn lây lan và giữ trái sạch.
Cắt tỉa – vệ sinh vườn
– Cắt bỏ cành bị bệnh nặng, gom tiêu hủy bên ngoài vườn.
– Lau sạch vỏ trái nếu vết bệnh còn mảng tảo mốc bám.
– Vệ sinh dụng cụ cắt tỉa bằng cồn hoặc vôi.
Phun thuốc hóa học chọn lọc (khi cần)
– Dùng luân phiên các thuốc có hoạt chất:
– Gốc Đồng (Copper hydroxide, Copper oxychloride)
– Mancozeb, Validamycin, Metalaxyl
– Phun 2–3 lần, cách nhau 7–10 ngày nếu bệnh đang lan mạnh.
– Không phun khi trời sắp mưa hoặc nắng gắt.
Kết hợp sinh học và phục hồi cây
– Phun bổ sung nấm Trichoderma, Bacillus subtilis sau khi cắt bệnh.
– Bón Canxi – Bo – Kali qua lá để phục hồi nhanh.
– Kết hợp phân hữu cơ giúp cây khỏe, tăng sức đề kháng tự nhiên.
7. Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1. Đốm rong trên cam có gây thối trái không?
– Không. Đốm rong không gây thối trái, nhưng làm trái xấu mã, khó bán và dễ bị ép giá.
2. Có cần xử lý nếu chỉ vài trái bị bệnh?
– Có. Cắt bỏ sớm, phun phòng đúng cách giúp ngăn bệnh lan và tồn dư sang vụ sau.
3. Bệnh này có lây từ cành sang trái không?
– Có. Nếu cành bị nhiễm mà không tỉa, bào tử sẽ lan qua giọt nước mưa hoặc sương đêm.
Bệnh đốm rong trên cam tuy không làm rụng trái hay thối trái trực tiếp, nhưng lại ảnh hưởng nghiêm trọng đến mẫu mã và giá trị thương phẩm. Việc chủ động cắt tỉa, chăm sóc thông thoáng, phòng bệnh bằng sinh học và xử lý kịp thời là chìa khóa để giữ trái sạch – vỏ đẹp – bán được giá cao.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
TỔNG KHOZ – PHÂN BÓN CHÍNH HÃNG, GIÁ RẺ
Địa chỉ: 246 Nguyễn Kim Cương, Tân Thạnh Đông, Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh
Hotline Kinh Doanh: 0856.77.66.99 – Hotline Kỹ Thuật: 085555.99.44
Trang web: Tổng KhoZ
Email: tongkhoz@gmail.com
Facebook: Tổng KhoZ
