Bệnh nứt trái, thối trái cam là một trong những nỗi lo lớn của nhà vườn, đặc biệt vào mùa mưa hoặc sau thời kỳ khô hạn kéo dài. Trái cam bị nứt vai, chảy dịch, thối đen rồi rụng hàng loạt không chỉ làm giảm sản lượng mà còn mất trắng về chất lượng và giá trị thương phẩm. Nếu không xử lý kịp thời, thiệt hại có thể kéo dài đến cả vụ sau. Bài viết này, Tổng Kho Z sẽ giúp bà con nhận diện đúng nguyên nhân, hiểu rõ triệu chứng và chọn giải pháp xử lý hiệu quả – tiết kiệm – sát vườn.
1. Bệnh nứt trái, thối trái cam là gì?
Bệnh nứt trái, thối trái cam là hiện tượng phổ biến ở cây cam khi quả bị nứt vỏ và hư hỏng từ bên trong, kèm theo tình trạng thối mềm, chảy dịch, mốc trắng hoặc đen. Đây là vấn đề vừa mang tính sinh lý, vừa do tác nhân sinh học như nấm, vi khuẩn gây ra.
Bệnh thường xuất hiện khi trái đang phát triển mạnh, gặp phải điều kiện bất lợi như:
– Thay đổi độ ẩm đột ngột (mưa sau nắng hạn)
– Thiếu vi lượng như Bo, Canxi, Kali
– Cây bị suy dinh dưỡng hoặc chăm sóc không đồng đều
Hiện tượng nứt trái thường khởi phát ở vai hoặc đáy trái, sau đó vết nứt lan sâu vào phần thịt bên trong. Nếu có nấm, vi khuẩn xâm nhập, trái sẽ bị thối đen, có mùi hôi, rụng hàng loạt.
2. Nguyên nhân gây bệnh nứt trái, thối trái cam
Bệnh nứt trái cam có thể do sinh lý hoặc do tác nhân gây hại bên ngoài, dưới đây là các nguyên nhân chính:
Tưới nước không đều hoặc thay đổi đột ngột
– Gặp nhiều ở vườn khô hạn rồi bất ngờ gặp mưa lớn.
– Trái căng nhanh do hút nước quá mức → vỏ nứt.
– Rễ non hấp thu nước mạnh gây áp lực bên trong trái.
Thiếu dinh dưỡng – mất cân đối vi lượng
– Thiếu Canxi, Bo, Kali làm vỏ trái mỏng, yếu, kém đàn hồi.
– Thiếu Bo khiến mạch dẫn yếu, vỏ nứt dễ khi thời tiết thay đổi.
– Cây thiếu dinh dưỡng dễ nhiễm thêm nấm, vi khuẩn gây thối.
Độ ẩm cao kéo dài
– Mưa dầm hoặc sương mù nhiều ngày làm vỏ trái mềm.
– Nấm và vi khuẩn dễ xâm nhập qua vết nứt hoặc chỗ xây xát.
– Trái bị bí hơi → mềm nhũn, dễ thối.
Côn trùng và tổn thương cơ giới
– Côn trùng (bọ xít, ruồi đục trái…) gây vết thương trên vỏ.
– Vết chích nhỏ nhưng là “cửa ngõ” cho nấm thối xâm nhập.
– Gió mạnh làm quả va đập, trầy xước cũng dễ phát bệnh.
Tác nhân sinh học: Nấm và vi khuẩn
– Nấm Phytophthora spp., Alternaria spp., vi khuẩn Erwinia spp. thường gây thối trái sau nứt.
– Phát triển mạnh trong điều kiện ẩm ướt, ít nắng.
– Lây lan nhanh trong vườn nếu không cắt bỏ trái nhiễm.
3. Triệu chứng nhận biết bệnh nứt trái, thối trái cam
Bệnh thường khởi phát khi trái đang lớn nhanh, đặc biệt là vào mùa mưa hoặc sau đợt khô hạn kéo dài.
Nứt trái
– Trái cam bị nứt từ vai hoặc đáy, vết nứt có thể sâu và lan rộng.
– Nứt dọc hoặc ngang, lộ phần thịt bên trong.
– Xung quanh vết nứt có thể thấy viền thâm, sần sùi.
– Trái vẫn còn xanh nhưng bị nứt và rụng sớm.
Thối trái
– Vết nứt hoặc vết xây xát bị thối mềm, có mùi hôi.
– Có thể xuất hiện mốc trắng, đen hoặc xám quanh vết thối.
– Trái có nước rỉ ra từ vết nứt → dấu hiệu nhiễm khuẩn nặng.
– Một số quả thối từng mảng hoặc toàn bộ, rụng hàng loạt.
– Trái to dễ bị thối hơn do áp lực nước bên trong lớn.
Biểu hiện khác
– Trái méo mó, không đều màu, có vết sần bất thường.
– Những trái còn sót lại cũng phát triển kém, chậm lớn.
– Bên trong ruột có thể thối đen, có mùi chua hôi.
4. Tác hại của bệnh nứt trái, thối trái cam
Dù không gây chết cây, nhưng bệnh này ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và giá trị kinh tế của cả vụ cam.
Làm rụng trái hàng loạt
– Trái bị nứt dễ rụng sớm, dù còn non hay gần thu hoạch.
– Có thể làm mất 30–70% sản lượng nếu không xử lý sớm.
– Trái nhiễm thối lan nhanh trong vườn ẩm thấp.
Giảm chất lượng thương phẩm
– Trái thối không bán được, trái nứt mất giá trị dù vẫn ăn được.
– Hình dạng xấu, da sần, nứt nẻ khiến khó tiêu thụ ngoài thị trường.
– Hạn chế khả năng xuất khẩu, đặc biệt nếu có nấm hại.
Cây suy yếu, phát triển chậm
– Mỗi trái bị hư là cây mất công nuôi trái không thành.
– Suy kiệt sau vụ khiến cây ra hoa kém vụ sau.
– Dễ mắc thêm nấm bệnh qua các vết nhiễm khuẩn.
Gây lây lan bệnh thứ cấp
– Nấm, vi khuẩn gây thối có thể lan từ trái sang cành, lá.
– Tạo điều kiện cho bệnh như thối rễ, loét thân, mốc đen phát sinh.
5. Biện pháp phòng ngừa bệnh nứt trái, thối trái cam
Phòng bệnh từ sớm giúp giữ trái cam đều đẹp, không nứt – không thối – không mất mùa.
Tưới nước hợp lý
– Tưới đều mỗi ngày, tránh để khô hạn rồi tưới nhiều đột ngột.
– Hạn chế tưới sát gốc khi đang mưa dầm.
– Dùng hệ thống tưới nhỏ giọt để duy trì độ ẩm ổn định.
Bón phân cân đối
– Tăng cường Bo – Canxi – Kali giúp vỏ trái dai, đàn hồi tốt.
– Không bón quá nhiều đạm trong giai đoạn trái lớn.
– Bón thêm hữu cơ hoai mục, phân vi sinh tăng khả năng giữ nước.
Quản lý tán cây và mật độ
– Tỉa bớt cành lá, giúp vườn thoáng khí, hạn chế ẩm ướt.
– Không để cây ra trái quá dày, gây mất sức nuôi trái.
– Che nắng nhẹ nếu trái bị rám hoặc tiếp xúc mặt trời trực tiếp.
Phòng bệnh bằng vi sinh và thảo mộc
– Phun nấm Trichoderma, Bacillus subtilis vào đầu mùa mưa.
– Kết hợp dịch chiết quế, gừng, tỏi để hạn chế nấm gây thối.
– Ưu tiên sản phẩm sinh học để bảo vệ trái và môi trường.
6. Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1. Vì sao trái cam đang lớn lại bị nứt vai hoặc nứt đáy?
– Do thay đổi độ ẩm đột ngột, nhất là khi mưa lớn sau hạn kéo dài, hoặc thiếu Bo – Canxi làm vỏ trái yếu.
2. Bệnh nứt trái có phải do sâu hại không?
– Không trực tiếp. Tuy nhiên, sâu chích hút (bọ xít, ruồi đục) có thể tạo vết thương, từ đó gây nứt và thối trái.
3. Trái cam bị nứt có nên giữ lại không?
– Không nên. Cần loại bỏ và tiêu hủy để tránh lây lan nấm, vi khuẩn sang trái khác.
Bệnh nứt trái, thối trái cam tưởng chừng chỉ là vấn đề nhỏ nhưng lại gây thiệt hại lớn nếu không xử lý kịp thời. Để bảo vệ năng suất và chất lượng trái, bà con cần theo dõi sát sao giai đoạn trái phát triển mạnh, chăm sóc đều nước – đủ dinh dưỡng – và chủ động phòng bệnh từ sớm.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
TỔNG KHOZ – PHÂN BÓN CHÍNH HÃNG, GIÁ RẺ
Địa chỉ: 246 Nguyễn Kim Cương, Tân Thạnh Đông, Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh
Hotline Kinh Doanh: 0856.77.66.99 – Hotline Kỹ Thuật: 085555.99.44
Trang web: Tổng KhoZ
Email: tongkhoz@gmail.com
Facebook: Tổng KhoZ
