Bọ xít hại nhãn là loài côn trùng chích hút nguy hiểm, thường xuất hiện khi cây ra đọt, ra hoa, gây rụng chồi, khô hoa và thối trái non. Nếu không phát hiện sớm, bọ xít có thể làm giảm năng suất nghiêm trọng, khiến cây suy yếu sau mỗi vụ. Bài viết này, Tổng Kho Z sẽ giúp bà con nhận biết chính xác bọ xít hại nhãn, hiểu rõ tác hại và áp dụng giải pháp phòng trị hiệu quả, dễ thực hiện.
1. Đặc điểm của loài bọ xít hại nhãn
Trứng
– Hình cầu, bề mặt trơn, đường kính khoảng 2,3–2,7mm.
– Màu trứng thay đổi theo thời gian:
- Mới đẻ: xanh nõn chuối hoặc xanh ngọc
- Sau vài ngày: xanh vàng đục → vàng nâu → xám nâu (gần nở)
- Trứng thường được đẻ thành hàng trên lá hoặc đọt non.
Ấu trùng (bọ non)
– Trải qua 5 giai đoạn phát triển.
- Mới nở: cơ thể bầu dục, màu đỏ tươi.
- Vài giờ sau: chuyển sang màu tím xám.
- Từ tuổi 2: màu đỏ nâu, viền cơ thể đen rõ.
- Tuổi 5: dài 18–20mm, phủ lớp bột sáp dày màu xám mốc.
- Di chuyển nhanh, sống tập trung quanh đọt non, hoa và trái.
Trưởng thành
– Hình dạng lục giác, dài 25–28mm, ngang 13–18mm.
– Con cái to hơn con đực rõ rệt.
– Mới lột xác: màu nâu đất, bụng phủ bột sáp trắng như vôi.
– Sau vài ngày: chuyển nâu vàng nhạt, lớp sáp bong dần để lộ lớp vỏ nâu bên trong.
– Phát ra mùi hôi đặc trưng, khó chịu.
– Chất bài tiết có thể gây phỏng da nếu tiếp xúc trực tiếp.
2. Biểu hiện khi cây nhãn bị bọ xít tấn công
Cả bọ trưởng thành và ấu trùng đều gây hại bằng cách chích hút nhựa cây. Chúng tập trung ở bộ phận non như:
– Đọt lá non
– Cuống hoa, chùm hoa
– Trái non mới hình thành
Dấu hiệu dễ nhận biết:
– Chùm hoa bị khô từng phần hoặc khô hoàn toàn, dễ rụng sớm.
– Trái non bị héo, teo lại, rồi rụng hàng loạt.
– Cây chậm phát triển, không đậu quả, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất.
– Khi mật số cao, thiệt hại có thể khiến mất trắng vụ mùa nếu không xử lý kịp.
3. Tác hại của bọ xít hại nhãn
– Bọ xít sinh sản rất nhanh, mỗi con cái có thể đẻ hàng trăm trứng.
– Chu kỳ sống kéo dài đến 300 ngày, gây hại liên tục quanh năm.
– Nếu không kiểm soát kịp thời, bọ xít lan rộng trên diện tích lớn, khó dập dịch.
Thiệt hại thực tế:
– Tại nhiều vùng trồng nhãn phía Nam, mật số bọ xít cao đã gây mất đến 80–90% năng suất.
– Cảnh thường thấy ở vườn bị hại nặng:
- Chùm trái teo tóp, khô queo
- Rụng trái non gần như toàn bộ
- Chỉ còn lác đác vài trái nhỏ, kém chất lượng
Nếu không xử lý triệt để, bọ xít sẽ trở thành mối đe dọa dài hạn, làm mất trắng cả mùa vụ và ảnh hưởng đến sinh kế bà con.
4. Biện pháp phòng và trị bọ xít hại nhãn
4.1. Canh tác – phòng từ đầu vụ
– Tỉa cành thường xuyên, giữ tán cây thông thoáng, đón nắng đều.
– Trồng với mật độ hợp lý, tránh vườn quá rậm, ẩm thấp.
– Dọn sạch lá rụng, hoa héo, không để nơi trú ẩn cho bọ xít.
– Theo dõi giai đoạn cây ra đọt – ra hoa để phát hiện sớm ổ trứng, bọ non.
– Có thể dùng bẫy ánh sáng vào ban đêm để bắt bọ trưởng thành.
4.2. Sinh học – an toàn, thân thiện vườn
– Phun các chế phẩm sinh học từ tỏi, ớt, gừng, neem để xua đuổi.
– Kết hợp dầu khoáng sinh học để làm mềm trứng, diệt bọ non hiệu quả hơn.
– Bảo vệ thiên địch như kiến vàng, bọ rùa, ong ký sinh – chúng giúp kiểm soát tự nhiên.
– Có thể dùng bả sinh học để dẫn dụ và tiêu diệt bọ trưởng thành.
4.3. Hóa học – xử lý khi mật độ cao
– Sử dụng các hoạt chất sau để phun: Abamectin, Imidacloprid,….
– Nên phun vào sáng sớm hoặc chiều mát, khi bọ xít hoạt động mạnh.
– Phun kỹ cả mặt trên – dưới lá, chùm hoa, đọt non – nơi bọ thường trú ẩn.
– Luân phiên hoạt chất, tránh kháng thuốc.
– Tuân thủ thời gian cách ly trước thu hoạch để đảm bảo an toàn.
5 Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1. Bọ xít có gây hại cả khi cây không ra hoa không?
– Có. Chúng vẫn chích hút đọt non, làm cây suy yếu quanh năm.
2. Bọ xít có chích người không?
– Có thể. Một số loài có tuyến hôi, chất bài tiết gây kích ứng da nhẹ nếu tiếp xúc gần.
3. Phun thuốc lúc nào là hiệu quả nhất?
– Vào sáng sớm hoặc chiều mát, khi bọ xít hoạt động nhiều và lá cây còn ướt sương.
Bọ xít hại nhãn tuy nhỏ nhưng lại là mối nguy lớn cho năng suất và chất lượng vườn nhãn, đặc biệt trong giai đoạn ra hoa – đậu trái. Chủ động kiểm tra vườn, xử lý sớm và kết hợp các biện pháp phù hợp là cách bảo vệ vườn nhãn khỏe mạnh, sạch sâu lâu dài. Tổng Kho Z luôn đồng hành cùng bà con với giải pháp hiệu quả – dễ dùng – tiết kiệm, giúp nhãn đậu nhiều, trái đẹp, mùa nào cũng trúng.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
TỔNG KHOZ – PHÂN BÓN CHÍNH HÃNG, GIÁ RẺ
Địa chỉ: 246 Nguyễn Kim Cương, Tân Thạnh Đông, Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh
Hotline Kinh Doanh: 0856.77.66.99 – Hotline Kỹ Thuật: 085555.99.44
Trang web: Tổng KhoZ
Email: tongkhoz@gmail.com
Facebook: Tổng KhoZ
