Nấm bồ hóng hại chôm chôm là một trong những tác nhân làm giảm giá trị thương phẩm nghiêm trọng, thường xuất hiện sau các đợt rệp sáp, bọ trĩ bùng phát mạnh. Nấm phủ đen bề mặt lá, trái, khiến cây suy yếu, trái kém phát triển, khó bán. Bài viết này, Tổng Kho Z sẽ giúp bà con nhận biết sớm, hiểu rõ nguyên nhân và hướng xử lý hiệu quả nhất để bảo vệ vườn chôm chôm bền vững.
1. Dấu hiệu và đặc điểm bệnh nấm bồ hóng hại chôm chôm
Nấm bồ hóng là loại nấm phát triển trên dịch ngọt do côn trùng tiết ra. Chúng không tấn công mô cây, nhưng gây hại gián tiếp nghiêm trọng. Lá, cành, trái bị phủ lớp mốc đen như bồ hóng. Lớp nấm đen làm giảm khả năng quang hợp. Cây sinh trưởng kém, trái nhỏ, mất thẩm mỹ, khó tiêu thụ.
Thường gặp trên cây bị rệp sáp, rầy mềm, bọ trĩ gây hại. Lá có thể bị xoăn nhẹ, mất màu sáng. Trái bị nám đen, chậm lớn, dễ rụng non. Dấu nấm dễ nhầm với bệnh than đen, cần quan sát kỹ. Nếu có kèm theo rệp, kiến bu quanh – khả năng cao là nấm bồ hóng.
2. Nguyên nhân và điều kiện phát sinh bệnh nấm bồ hóng
Nguyên nhân chính
– Do côn trùng chích hút tiết mật ngọt: rệp sáp, rầy mềm, bọ trĩ…
– Dịch ngọt là môi trường lý tưởng để nấm bồ hóng phát triển.
– Kiến cũng góp phần bảo vệ rệp, khiến nấm lan rộng hơn.
Điều kiện thuận lợi cho bệnh bùng phát
– Vườn rậm rạp, không được cắt tỉa thường xuyên.
– Độ ẩm cao, nhất là mùa mưa kéo dài.
– Thiếu ánh nắng, khiến bào tử nấm dễ tồn tại trên lá.
– Đất ẩm, thoát nước kém hoặc tưới dư nước.
– Phân bón mất cân đối, đặc biệt là thừa đạm – cây mềm yếu, dễ bị tấn công.
3. Tác hại của bệnh nấm bồ hóng đối với chôm chôm
Với sinh trưởng của cây
– Lớp nấm đen làm giảm khả năng quang hợp.
– Lá không hấp thu đủ ánh sáng, cây yếu dần.
– Cành non, đọt non chậm phát triển, kém sung.
– Gây rối loạn trao đổi chất, ảnh hưởng dinh dưỡng.
Với trái chôm chôm
– Trái non bị bám đen, kém phát triển.
– Trái chín xấu mã, giảm giá trị thương phẩm.
– Dễ bị rụng trái non, giảm năng suất.
Với hiệu quả sản xuất
– Tăng chi phí chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh.
– Gây mất uy tín nông sản, khó tiêu thụ.
– Nếu không xử lý, có thể ảnh hưởng cả vườn.
4. Biện pháp phòng và trị bệnh nấm bồ hóng trên chôm chôm
4.1. Biện pháp canh tác
– Tỉa cành, tạo tán thông thoáng, hạn chế ẩm độ.
– Giữ vườn sạch sẽ, dọn lá rụng, cành sâu bệnh.
– Bón phân cân đối, tránh dư đạm gây mềm cây.
– Tưới nước hợp lý, thoát nước tốt mùa mưa.
4.2. Kiểm soát côn trùng chích hút
– Diệt rệp sáp, rầy mềm, bọ trĩ – nguồn tiết dịch gây nấm.
– Ưu tiên thuốc gốc: Abamectin, Matrine, Imidacloprid, Dimethoate…
– Phun luân phiên, đúng liều, chọn thời điểm sáng sớm hoặc chiều mát.
4.3. Biện pháp xử lý nấm
– Sinh học: dùng chế phẩm chứa Trichoderma (nấm đối kháng).
– Hóa học: phun các hoạt chất như Hexaconazole, Difenoconazole, Azoxystrobin, Mancozeb,….
– Phun kỹ cả mặt trên và dưới lá – nơi nấm dễ bám.
– Lặp lại sau 7–10 ngày nếu bệnh nặng, kết hợp quản lý côn trùng chặt chẽ.
*Lưu ý chung
– Ưu tiên phòng hơn trị, xử lý sớm khi mới chớm bệnh.
– Khi nấm quá dày, có thể rửa bớt bằng nước sạch hoặc xà phòng loãng.
– Nên phối hợp nhiều biện pháp cùng lúc để đạt hiệu quả bền vững.
5. Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1. Nấm bồ hóng có gây chết cây không?
– Không trực tiếp làm chết cây, nhưng khiến cây yếu, dễ nhiễm thêm bệnh khác.
2. Làm sao phân biệt nấm bồ hóng với bệnh than đen?
– Nấm bồ hóng phủ bề mặt lá, cạo ra được; thường đi kèm rệp sáp hoặc kiến. Bệnh than đen ăn sâu vào mô lá.
3. Có cần trị côn trùng khi thấy nấm không?
– Có. Trị côn trùng là bước bắt buộc nếu muốn ngăn nấm quay lại.
Bệnh nấm bồ hóng hại chôm chôm tuy không gây chết cây nhưng làm giảm năng suất và chất lượng nghiêm trọng nếu không xử lý kịp. Việc kiểm soát tốt côn trùng chích hút kết hợp cắt tỉa, xử lý nấm đúng cách sẽ giúp vườn luôn sạch bệnh, cây khỏe, trái đẹp. Tổng Kho Z khuyến khích bà con chủ động phòng ngừa từ sớm để bảo vệ thành quả cả mùa vụ.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
TỔNG KHOZ – PHÂN BÓN CHÍNH HÃNG, GIÁ RẺ
Địa chỉ: 246 Nguyễn KIm Cương, Tân Thạnh Đông, Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh
Hotline Kinh Doanh: 0856.77.66.99 – Hotline Kỹ Thuật: 085555.99.44
Trang web: Tổng KhoZ
Email: tongkhoz@gmail.com
Facebook: Tổng KhoZ
