Bệnh cháy lá nhãn là một trong những vấn đề thường gặp khiến nhiều nhà vườn lo lắng. Khi bệnh xuất hiện, lá nhãn chuyển vàng, khô cháy từ mép hoặc giữa lá, làm cây suy yếu, giảm khả năng quang hợp và ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất, chất lượng trái. Nguyên nhân có thể đến từ nấm bệnh, thời tiết khắc nghiệt hoặc chế độ chăm sóc chưa hợp lý. Để giúp bà con nhận biết sớm và xử lý kịp thời, bài viết này Tổng Kho Z sẽ phân tích rõ nguyên nhân, dấu hiệu và hướng dẫn cách phòng trị bệnh cháy lá hiệu quả, tiết kiệm chi phí.
1. Nguyên nhân gây bệnh cháy lá nhãn
Bệnh cháy lá trên nhãn chủ yếu do nấm Pestalotia paraguariensis gây ra – một loại nấm thuộc nhóm nấm bất toàn, có khả năng lây lan nhanh và tồn tại dai dẳng trong điều kiện bất lợi. Bào tử phân sinh của nấm có dạng hình ống, không màu và mang theo 2–3 sợi lông ngắn đặc trưng.
Nấm thường tấn công mạnh trên những lá già, đặc biệt phổ biến ở các vườn cây nhãn ít được chăm sóc. Những vườn có nền đất kém, cây còi cọc, thiếu dinh dưỡng và sức đề kháng yếu là môi trường lý tưởng để nấm phát triển và gây hại nghiêm trọng.
2. Dấu hiệu nhận biết bệnh cháy lá nhãn
Bệnh thường xuất hiện trên lá nhãn, đặc biệt là các lá già. Ban đầu, trên lá xuất hiện các đốm nhỏ màu nâu đen. Vị trí vết bệnh thường nằm ở đầu hoặc giữa phiến lá. Các đốm bệnh dần lan rộng theo thời gian. Vết bệnh có thể có dạng tròn hoặc góc cạnh, màu nâu sẫm. Khi lan rộng, vết bệnh hợp thành mảng lớn có màu nâu cháy. Trên bề mặt vết bệnh thường có các đường vân xám nhạt.
Giữa vùng bệnh và phần lá khỏe có ranh giới rõ ràng, dễ phân biệt bằng mắt thường. Sau một thời gian, trên vết bệnh xuất hiện nhiều chấm nhỏ màu đen li ti. Đây là ổ phân sinh bào tử của nấm gây bệnh. Lá bị nặng sẽ héo khô và rụng sớm. Tình trạng rụng lá kéo dài khiến cây suy yếu rõ rệt.
3. Tác hại của bệnh cháy lá nhãn
Khi cây nhãn bị cháy lá, không chỉ ảnh hưởng đến hình thái bên ngoài mà còn tác động nghiêm trọng đến sinh trưởng, năng suất và giá trị kinh tế. Dưới đây là những hậu quả cụ thể bà con cần lưu ý:
– Bệnh làm biến đổi cấu trúc lá nhãn. Lá chuyển từ xanh sang vàng cháy, loang lổ và mất thẩm mỹ.
– Gây giảm khả năng quang hợp của cây. Ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất tự nhiên.
– Cây nhiễm bệnh phát triển kém, sinh trưởng chậm. Thiếu dinh dưỡng để nuôi chồi, hoa và trái.
– Giảm số lượng và chất lượng trái thu hoạch. Trái nhỏ, kém ngọt, dễ bị rụng sớm.
– Làm giảm năng suất và sản lượng toàn vườn. Khó đạt tiêu chuẩn thương phẩm khi bán ra thị trường.
– Nếu không trị kịp thời có thể làm chết cây. Ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả kinh tế của nhà vườn.
4. Biện pháp phòng và trị bệnh cháy lá nhãn
4.1. Biện pháp canh tác
– Vệ sinh vườn thường xuyên, thu gom lá rụng, cành bệnh.
– Tỉa cành tạo tán để vườn luôn thoáng mát.
– Tránh để cây bị úng nước hoặc thiếu nước kéo dài.
– Bón phân cân đối, kết hợp NPK và vi lượng.
– Tăng cường hữu cơ để cải tạo đất và nâng sức đề kháng.
4.2. Biện pháp sinh học
– Dùng chế phẩm sinh học chứa nấm đối kháng Trichoderma.
– Phun dinh dưỡng lá chứa amino, humic để cây phục hồi nhanh.
– Kết hợp sản phẩm vi sinh tăng cường sức đề kháng tự nhiên.
4.3. Biện pháp hóa học
– Trường hợp bệnh nặng, cần phun thuốc đặc trị nấm:
- Nhóm Copper: Copper hydroxide, Copper oxychloride…
- Nhóm tiếp xúc phổ rộng: Mancozeb, Propineb…
– Phun luân phiên 2–3 loại thuốc, cách nhau 5–7 ngày.
– Chỉ phun vào sáng sớm hoặc chiều mát, tránh nắng gắt.
– Tuân thủ đúng liều lượng, không lạm dụng thuốc.
5. Câu hỏi thường gặp về bệnh cháy lá nhãn
1. Bệnh cháy lá nhãn có lây lan không?
– Có. Bệnh do nấm gây ra nên có thể lây lan nhanh, nhất là trong điều kiện ẩm thấp.
2. Có cần cắt bỏ lá bị bệnh không?
– Nên. Việc cắt bỏ lá bệnh giúp hạn chế lây lan và tạo điều kiện cây phục hồi nhanh hơn.
3. Phun thuốc xong bao lâu thì thấy hiệu quả?
– Thông thường sau 3–5 ngày vết bệnh sẽ khô lại, cây phục hồi dần nếu xử lý đúng cách.
Bệnh cháy lá nhãn tuy không gây chết cây ngay lập tức nhưng nếu không kiểm soát kịp thời sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh trưởng, năng suất và hiệu quả kinh tế. Việc nhận biết sớm, xử lý đúng cách và kết hợp biện pháp canh tác – sinh học – hóa học sẽ giúp bà con bảo vệ vườn nhãn khỏe mạnh, trái đạt chất lượng cao.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
TỔNG KHOZ – PHÂN BÓN CHÍNH HÃNG, GIÁ RẺ
Địa chỉ: 246 Nguyễn Kim Cương, Tân Thạnh Đông, Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh
Hotline Kinh Doanh: 0856.77.66.99 – Hotline Kỹ Thuật: 085555.99.44
Trang web: Tổng KhoZ
Email: tongkhoz@gmail.com
Facebook: Tổng KhoZ
