Bọ xít nâu hại vải là đối tượng dịch hại nguy hiểm thường xuất hiện từ giai đoạn ra lộc đến khi trái phát triển. Trong bài viết này, Tổng Kho Z sẽ giúp bà con nhận diện sớm bọ xít nâu và hướng dẫn cách phòng trị hiệu quả, đúng thời điểm.
1. Dấu hiệu nhận biết bọ xít nâu hại vải, nhãn
Bọ xít nâu gây hại trên cây vải và nhãn trải qua 3 pha phát dục: trứng, bọ non, và bọ trưởng thành. Việc nhận diện chính xác các pha này là bước đầu quan trọng để kiểm soát hiệu quả:
Bọ xít trưởng thành
– Cơ thể có màu vàng nâu đến nâu sẫm, mặt lưng cứng và có màu đặc trưng.
– Mút cánh có màu nâu đen.
– Mặt bụng thường phủ một lớp phấn trắng như vôi.
– Sau khi qua đông, lớp phấn này mờ dần hoặc mất hoàn toàn, để lộ da cứng màu vàng sáng.
Trứng bọ xít
– Hình dạng giống chiếc cốc nhỏ, kích thước gần bằng hạt đậu xanh.
– Trứng thường xếp thành 2–3 hàng trên lá hoặc cành non.
– Màu sắc thay đổi theo thời gian: mới đẻ có màu vàng sáng → vàng xanh → nâu tím → đen khi sắp nở.
Bọ xít non
– Mới nở có hình tròn dẹt, viền đen lốm đốm, trông giống bọ rùa nhưng thân mỏng hơn.
– Trải qua 4 tuổi, mỗi tuổi có hình thái đặc trưng:
- Tuổi 1: Dài ~6,3 mm, rộng ~4,5 mm, màu đỏ tươi, chuyển xám sau vài giờ.
- Tuổi 2: Màu đỏ nâu, viền cơ thể sẫm đen rõ nét.
- Tuổi 3: Xuất hiện mầm cánh, cơ thể phủ lớp bột sáp trắng dày, màu xám mốc.
- Tuổi 4: Cơ thể vàng nâu đến nâu sẫm. Con đực dài ~24,5 mm, cái dài ~28,6 mm.
2. Triệu chứng và tác hại của bọ xít nâu hại vải, nhãn
Bọ xít nâu (bọ xít hại vải) là loại sâu hại đa thực, có thể gây hại trên nhiều loại cây trồng khác nhau, trong đó vải và nhãn là hai đối tượng bị ảnh hưởng nặng nhất. Triệu chứng gây hại như:
– Cả bọ xít non và trưởng thành đều dùng vòi chích hút nhựa cây.
– Chúng tấn công chủ yếu vào đọt non, cuống chùm hoa và cuống quả.
– Vết chích thường để lại đốm nâu đen, dễ quan sát bằng mắt.
– Đọt bị chích có thể khô cháy, chồi non chùn lại hoặc chết.
– Hoa bị chích dẫn đến rụng hàng loạt, giảm tỷ lệ đậu trái.
– Khi trái lớn, bọ xít tiếp tục chích gây thối quả, rụng quả non hoặc quả gần chín.
– Mức độ gây hại nặng có thể làm giảm nghiêm trọng năng suất và chất lượng trái.
3. Tác hại của bọ xít nâu hại vải, nhãn
Bọ xít nâu không chỉ gây hại trực tiếp trên từng bộ phận của cây mà còn ảnh hưởng toàn diện đến năng suất và chất lượng vụ thu hoạch
Gây hại ở nhiều giai đoạn sinh trưởng
– Giai đoạn ra đọt: bọ xít chích hút làm đọt khô, ngừng phát triển.
– Giai đoạn ra hoa: bọ xít làm rụng nụ, giảm tỷ lệ đậu trái.
– Giai đoạn phát triển trái: quả bị chích sẽ thối, rụng non hoặc dị dạng.
Giảm năng suất đáng kể
– Số lượng hoa và trái bị rụng sớm do chích hút mất nhựa.
– Trái bị thối, rụng non không thể phục hồi, ảnh hưởng tổng sản lượng.
– Nếu mật độ bọ xít cao, năng suất có thể giảm tới 30–50%.
Giảm chất lượng thương phẩm
– Trái bị chích thường có vết thâm, nứt, dễ nhiễm bệnh.
– Trái dị dạng, không đều, kém ngọt – khó bán hoặc mất giá.
Tăng chi phí và rủi ro sản xuất
– Nhà vườn phải tăng cường phun thuốc, theo dõi sát, tốn nhiều công chăm sóc.
– Bọ xít có thể gây hại liên tục từ năm này sang năm khác nếu không xử lý triệt để.
4. Biện pháp phòng và trị bọ xít nâu hại vải, nhãn
4.1. Biện pháp canh tác
– Tỉa cành, tạo tán thông thoáng để hạn chế nơi trú ẩn của bọ xít.
– Dọn sạch cỏ dại, lá rụng, cành khô sau mỗi vụ để loại bỏ ổ trứng.
– Bón phân cân đối, tăng sức đề kháng cho cây, hạn chế tấn công từ sâu hại.
– Thường xuyên kiểm tra vườn, đặc biệt vào giai đoạn ra đọt, ra hoa.
4.2. Biện pháp vật lý – sinh học
– Dùng bẫy ánh sáng để thu hút bọ xít trưởng thành vào ban đêm.
– Thu gom bọ xít bằng tay vào sáng sớm hoặc chiều mát (nơi mật độ thấp).
– Duy trì thiên địch tự nhiên như nhện, bọ rùa để cân bằng quần thể bọ xít.
4.3. Biện pháp hóa học
– Áp dụng khi mật độ bọ xít cao hoặc gây hại diện rộng.
– Phun thuốc vào thời điểm bọ xít hoạt động mạnh (sáng sớm, chiều mát).
– Hoạt chất khuyến nghị: Thiamethoxam, Imidacloprid,….
– Luân phiên thuốc, tránh kháng thuốc.
– Kết hợp chất bám dính để tăng hiệu quả, nhất là mùa mưa.
5. Câu hỏi thường gặp về bọ xít nâu hại vải, nhãn
1. Bọ xít nâu thường xuất hiện vào thời điểm nào?
– Chúng hoạt động mạnh vào giai đoạn ra đọt, ra hoa và phát triển trái – nhất là đầu mùa mưa.
2. Bọ xít có gây hại suốt năm không?
– Có. Tuy hoạt động theo mùa, nhưng nếu điều kiện thuận lợi, bọ xít có thể gây hại quanh năm.
3. Có nên dùng bẫy ánh sáng để bắt bọ xít không?
– Nên. Đây là phương pháp an toàn, hiệu quả vào ban đêm – giúp giảm mật số bọ trưởng thành.
Bọ xít nâu là dịch hại nguy hiểm, có khả năng tấn công ở nhiều giai đoạn sinh trưởng của cây vải và nhãn. Nếu không phát hiện sớm và xử lý kịp thời, chúng có thể gây rụng hoa, trái, làm giảm năng suất và chất lượng nghiêm trọng. Việc kết hợp biện pháp canh tác, sinh học và hóa học đúng thời điểm sẽ giúp kiểm soát bọ xít hiệu quả và bền vững.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
TỔNG KHOZ – PHÂN BÓN CHÍNH HÃNG, GIÁ RẺ
Địa chỉ: 246 Nguyễn Kim Cương, Tân Thạnh Đông, Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh
Hotline Kinh Doanh: 0856.77.66.99 – Hotline Kỹ Thuật: 085555.99.44
Trang web: Tổng KhoZ
Email: tongkhoz@gmail.com
Facebook: Tổng KhoZ
