Ruồi đục trái thanh long là một trong những đối tượng gây hại nghiêm trọng nhất trên cây thanh long, đặc biệt trong giai đoạn trái đang lớn hoặc chuẩn bị thu hoạch. Bài viết này, Tổng Kho Z sẽ cùng bà con tìm hiểu chi tiết về ruồi đục quả thanh long – từ đặc điểm sinh học, dấu hiệu gây hại đến các biện pháp phòng trừ bền vững, hiệu quả và dễ áp dụng.
1. Đặc điểm của ruồi đục trái thanh long
Ruồi đục quả thanh long có hình thái và vòng đời đặc trưng dễ nhận biết. Dưới đây là mô tả chi tiết:
Ruồi cái đẻ trứng vào vỏ quả thanh long. Trứng nhỏ như hạt gạo, dài khoảng 0,8–1mm. Mới đẻ trứng có màu trắng sữa. Sau vài ngày, trứng chuyển sang màu vàng nhạt. Trứng nở ra dòi màu trắng, không chân. Dòi phát triển nhanh, chuyển vàng khi sắp hóa nhộng.
Nhộng dài 2–3mm, có màu nâu đặc trưng. Ruồi trưởng thành thân nâu đỏ, đầu hình bán cầu. Ngực xám đen với các đường vân vàng trên lưng. Bụng có nhiều đốt rõ ràng, cánh trong suốt.
Chúng thường đẻ trứng vào trái non hoặc đang chín. Vết chích ban đầu rất nhỏ, dần chuyển sang nâu. Tại đó, dòi sẽ phá hoại phần thịt bên trong quả. Nếu không xử lý kịp, quả dễ rụng và thối hàng loạt.
Đặc điểm này giúp bà con dễ phát hiện ruồi sớm để can thiệp kịp thời.
2. Tác hại của ruồi đục trái thanh long
Làm thối trái, mất giá trị thương phẩm
– Ruồi đục trái chích vào vỏ thanh long để đẻ trứng.
– Vết chích nhỏ ban đầu sẽ nhanh chóng thối mềm.
– Dòi nở ra phá bên trong khiến quả hư hỏng nặng.
– Quả bị ruồi tấn công không thể tiêu thụ hoặc xuất khẩu.
– Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập của nhà vườn.
Gây giảm năng suất nghiêm trọng
– Ruồi sinh sản nhanh, phát triển mạnh trong điều kiện nóng ẩm.
– Chỉ trong thời gian ngắn có thể phá hoại diện rộng.
– Nhiều vườn bị ruồi tấn công có thể mất trắng vụ mùa.
– Sự hiện diện của ruồi là mối đe dọa lớn cho năng suất thanh long.
Lây lan mầm bệnh nguy hiểm
– Ruồi là tác nhân gián tiếp làm lây lan vi khuẩn, nấm bệnh.
– Các vết chích tạo điều kiện cho nấm mốc, vi rút xâm nhập.
– Từ đó phát sinh các bệnh hại thứ cấp trên trái và cây.
– Gây khó kiểm soát và ảnh hưởng đến sức khỏe toàn vườn.
Nếu không xử lý kịp, ruồi đục trái không chỉ gây thiệt hại kinh tế mà còn đe dọa sự bền vững của cả vụ mùa.
3. Biểu hiện ruồi đục trái thanh long
Ruồi cái dùng vòi đẻ trứng chích sâu vào vỏ quả. Mỗi lần chích, chúng đẻ một chùm 5–10 trứng. Vị trí đẻ trứng thường là phần đầu quả. Đặc biệt tại vùng tiếp giáp giữa vỏ và thịt quả.
Vết chích ban đầu có màu nâu đen, mềm nhũn. Một số trường hợp còn thấy ứ mủ ở vết chích. Trứng nở ra dòi, bắt đầu ăn phần thịt bên trong. Một quả có thể chứa nhiều dòi cùng phá hại.
Quả bị đục thường nhanh chóng bị thối nặng. Vi sinh vật dễ xâm nhập qua các vết hở này. Nhiều quả hư hỏng ngay khi còn trên cây. Nếu không phát hiện sớm, sẽ rất khó kiểm soát.
4. Biện pháp phòng trừ ruồi đục quả
4.1. Biện pháp canh tác
– Thu gom và tiêu hủy quả bị hại: Nhặt bỏ trái rụng, trái bị đục mang đi chôn sâu hoặc tiêu hủy, tránh để ruồi phát triển vòng đời tiếp theo.
– Vệ sinh vườn: Dọn sạch cỏ dại, tỉa bớt cành rậm để giảm nơi trú ẩn của ruồi trưởng thành.
– Bao trái đúng thời điểm: Dùng túi bao trái thanh long từ 15–20 ngày sau khi đậu trái. Chọn túi có độ thông thoáng, không bị hở đáy.
2. Dùng bẫy sinh học và dẫn dụ
– Bẫy pheromone (bẫy ruồi đực): Treo bẫy dẫn dụ có chứa methyl eugenol trong vườn, mỗi bẫy cách nhau 20–25m. Thay bẫy mỗi 2–3 tuần để duy trì hiệu quả.
– Bẫy màu vàng dính keo: Treo xen kẽ bẫy keo vàng để bắt ruồi trưởng thành. Kiểm tra và thay keo định kỳ để duy trì khả năng bắt dính.
4.3. Biện pháp hóa học
– Khi mật số ruồi cao hoặc đã thấy quả bị chích, cần kết hợp phun thuốc trừ sâu.
– Một số hoạt chất hiệu quả: Dimethoate, Abamectin, Emamectin benzoate, Indoxacarb,….
– Không phun thuốc khi gần thu hoạch, đảm bảo thời gian cách ly.
– Ưu tiên kết hợp bẫy + bao trái + vệ sinh vườn để giảm phụ thuộc hóa chất.
– Theo dõi mật độ ruồi thường xuyên để xử lý kịp thời.
5. Câu hỏi thường gặp
1. Bao trái có ngăn ruồi không?
→ Có. Bao đúng lúc sẽ ngăn ruồi chích vào quả.
2. Khi nào nên phun thuốc?
→ Sáng sớm hoặc chiều mát, tránh khi trời nắng gắt.
3. Dùng thuốc sinh học được không?
→ Được. Abamectin, Emamectin là lựa chọn an toàn.
Ruồi đục trái là mối nguy lớn đối với vườn thanh long, gây hại trực tiếp đến năng suất, chất lượng và giá trị thương phẩm. Để bảo vệ mùa vụ, bà con cần chủ động áp dụng đồng bộ các biện pháp: vệ sinh vườn, bao trái đúng thời điểm, dùng bẫy dẫn dụ và luân phiên các loại thuốc phù hợp. Tổng Kho Z khuyến khích bà con chọn giải pháp tổng hợp (IPM) để kiểm soát hiệu quả và bền vững, giảm thiểu rủi ro kinh tế cho nhà vườn.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
TỔNG KHOZ – PHÂN BÓN CHÍNH HÃNG, GIÁ RẺ
Địa chỉ: 246 Nguyễn Kim Cương, Tân Thạnh Đông, Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh
Hotline Kinh Doanh: 0856.77.66.99 – Hotline Kỹ Thuật: 085555.99.44
Trang web: Tổng KhoZ
Email: tongkhoz@gmail.com
Facebook: Tổng KhoZ
