RẦY PHẤN TRẮNG HẠI ỔI VÀ CÁCH PHÒNG TRỪ

Rầy phấn trắng hại ổi là loài côn trùng nhỏ nhưng gây hại rất lớn cho vườn ổi, nhất là vào mùa khô nắng. Chúng hút nhựa cây, gây suy kiệt, làm trái nhỏ, lá vàng và phát sinh nấm bồ hóng đen. Nếu không kiểm soát sớm, rầy có thể bùng phát thành dịch, ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng trái. Bài viết này, Tổng Kho Z sẽ giúp bà con nhận biết sớm rầy phấn trắng và đưa ra giải pháp xử lý hiệu quả, an toàn và bền vững.

1. Nguyên nhân cây ổi bị rầy trắng

Môi trường ẩm thấp, ít ánh sáng

– Rầy phấn trắng phát triển mạnh trong điều kiện ẩm ướt, bóng râm.

– Vườn trồng quá dày, ít cắt tỉa sẽ tạo môi trường thuận lợi.

– Thiếu thông thoáng khiến rầy dễ sinh sôi và lây lan nhanh.

Lá non, đọt non nhiều – rầy dễ bám

– Rầy phấn trắng thích hút nhựa ở lá non, đọt non, trái non.

– Khi cây ra lộc non liên tục, mật số rầy dễ tăng nhanh.

– Chúng gây hại bằng cách hút dinh dưỡng từ mô non của cây.

Thiếu vắng thiên địch trong vườn

– Bọ rùa, ong ký sinh, nấm xanh, ruồi ăn thịt là thiên địch của rầy.

– Nếu mất cân bằng sinh thái, các thiên địch sẽ biến mất.

– Khi đó, rầy không bị khống chế và dễ bùng phát dịch.

Sự xuất hiện của kiến hôi

– Kiến hôi sống cộng sinh và bảo vệ rầy phấn trắng khỏi kẻ thù.

– Chúng còn giúp rầy phát tán và tạo nơi trú ẩn an toàn.

– Sự có mặt của kiến làm rầy khó bị tiêu diệt hơn.

2. Dấu hiệu nhận biết cây ổi bị rầy trắng

Nhận biết sớm giúp kiểm soát rầy hiệu quả và hạn chế thiệt hại.

Trên lá

– Rầy phấn trắng tập trung dưới mặt lá, chích hút làm lá xoăn lại.

– Lá non quăn queo, mất màu xanh, biến dạng rõ rệt.

– Lâu ngày, lá vàng và rụng sớm, cây suy yếu.

Trên trái

– Rầy thường gây hại trên trái non, nhất là quanh cuống.

– Tập trung với mật số cao ở chùm trái dày, ít thông thoáng.

– Trái bị chích hút sẽ nhỏ, méo, dễ rụng sớm.

Trên rầy

– Rầy cái đẻ trứng ở mặt dưới lá theo vòng xoắn.

– Mỗi vòng chứa 15–25 trứng, phủ sáp trắng mịn.

– Trứng dài khoảng 0,5mm, nở sau 7 ngày.

– Rầy non trải qua 4 tuổi, kéo dài gần 1 tháng.

Trên toàn cây

– Cây ổi bị rầy trắng có lá nhỏ, mọc dày, khoảng cách ngắn.

– Lá có màu vàng, nhưng gân vẫn xanh rõ.

– Chồi non dựng thẳng như tai thỏ – dấu hiệu đặc trưng.

– Toàn cây kém phát triển, tán lá xấu, dễ suy kiệt.

3. Hậu quả do cây ổi bị rầy trắng gây ra

Rầy phấn trắng có thể gây ra nhiều thiệt hại nghiêm trọng cho cây ổi:

Lá và đọt non biến dạng

– Rầy chích hút làm lá non và đọt bị xoăn lại.

– Lá biến dạng, mất khả năng quang hợp hiệu quả.

– Chồi non bị kìm hãm, cây phát triển chậm.

Rụng trái non hàng loạt

– Trái non là nơi rầy tấn công mạnh nhất.

– Rầy hút nhựa làm trái suy yếu và dễ rụng.

– Tình trạng rụng trái kéo dài làm giảm năng suất.

Mất hình dáng và chất lượng trái

– Trái bị rầy phá hoại thường nhỏ, cong, méo mó.

– Hình dạng không đẹp khiến trái khó bán.

– Ảnh hưởng đến giá trị thương mại của trái ổi.

Gây nấm bồ hóng, cản trở sinh trưởng

– Rầy tiết dịch ngọt chứa đường → phát sinh nấm bồ hóng.

– Nấm phủ đen lá, cản ánh sáng, giảm quang hợp.

– Từ đó làm cây ổi sinh trưởng kém, dễ suy.

5. Biện pháp phòng và trị rầy phấn trắng hại ổi

Phòng bệnh sớm và đúng cách giúp kiểm soát rầy hiệu quả, hạn chế thiệt hại kinh tế.

5.1. Biện pháp canh tác

– Cắt tỉa cành thường xuyên, tạo độ thoáng cho tán cây.

– Hạn chế trồng quá dày, tránh vườn ẩm thấp, rậm rạp.

– Dọn sạch cỏ dại, tàn dư cây bệnh trong vườn.

– Không tưới quá nhiều, đặc biệt vào chiều tối.

– Bón phân cân đối, không lạm dụng phân đạm.

– Kết hợp Canxi, Silic, Bo để tăng sức đề kháng cây.

5.2. Biện pháp sinh học

– Khuyến khích và bảo vệ thiên địch tự nhiên như:

– Bọ rùa, bọ cánh lưới, ong ký sinh, ruồi ăn thịt.

– Dùng nấm ký sinh như Beauveria bassiana, Metarhizium anisopliae.

– Dùng chế phẩm sinh học từ neem (Azadirachtin) an toàn, hiệu quả.

– Hạn chế sử dụng thuốc hóa học giai đoạn đầu để không diệt thiên địch.

5.3. Biện pháp hóa học

– Chỉ phun khi mật số rầy cao, gây hại rõ rệt.

– Ưu tiên thuốc đặc trị nhóm nội hấp – lưu dẫn: Dinotefuran, Thiamethoxam, Imidacloprid, Acetamiprid…

– Kết hợp dầu khoáng để phá lớp sáp bảo vệ của rầy.

– Phun kỹ mặt dưới lá – nơi rầy tập trung nhiều.

– Luân phiên hoạt chất để tránh kháng thuốc.

– Nên phun vào sáng sớm hoặc chiều mát.

6. Câu hỏi thường gặp 

1. Rầy phấn trắng có bay được không?

→ Có. Rầy trưởng thành có cánh, có thể bay và phát tán rất nhanh.

2. Rầy phấn trắng tấn công mạnh nhất vào giai đoạn nào?

→ Giai đoạn cây ra đọt và trái non là thời điểm rầy gây hại nhiều nhất.

3. Có nên phun thuốc khi rầy mới xuất hiện?

→ Nên. Phát hiện sớm giúp xử lý hiệu quả, giảm chi phí.

Rầy phấn trắng hại ổi tuy nhỏ nhưng gây thiệt hại lớn nếu không kiểm soát kịp thời. Chúng làm lá biến dạng, trái rụng sớm, ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng nông sản. Để bảo vệ vườn ổi khỏe mạnh, bà con cần kết hợp nhiều biện pháp: canh tác hợp lý, bảo vệ thiên địch, và sử dụng thuốc đúng kỹ thuật.