Bệnh xì mủ lá dâu tây là một trong những bệnh hại phổ biến, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng quang hợp và sức khỏe của cây. Khi bị nhiễm bệnh, lá dâu tây xuất hiện các vết đốm, rỉ mủ và khô héo, khiến năng suất và chất lượng trái giảm rõ rệt. Bài viết này, Tổng Kho Z sẽ giúp bà con nhận biết dấu hiệu, tìm hiểu nguyên nhân và áp dụng biện pháp phòng trị hiệu quả, giúp vườn dâu luôn xanh tốt và cho trái ngọt.
1. Nguyên nhân và điều kiện phát sinh bệnh xì mủ lá dâu tây
Bệnh xì mủ lá dâu tây chủ yếu do nấm Xanthomonas fragariae và một số vi khuẩn gây hại xâm nhập. Chúng phát triển mạnh trong điều kiện ẩm ướt, nhiệt độ từ 18–28°C, đặc biệt khi vườn dâu thiếu ánh sáng và thông thoáng.
Mầm bệnh tồn tại lâu trong đất, tàn dư cây trồng, nước tưới hoặc dụng cụ làm vườn không được vệ sinh. Khi lá hoặc cuống lá bị trầy xước, nấm và vi khuẩn dễ dàng xâm nhập qua vết thương, gây hiện tượng rỉ mủ và hoại tử mô lá.
Bệnh lây lan nhanh qua tiếp xúc giữa các lá, qua gió, nước mưa, côn trùng và cả người chăm sóc vườn. Việc trồng với mật độ dày, đất thoát nước kém, tưới quá nhiều hoặc bón phân mất cân đối sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho bệnh bùng phát mạnh.
2. Biểu hiện của bệnh xì mủ lá dâu tây
– Trên lá: Mặt dưới lá xuất hiện đốm sũng nước, kích thước 1–3 mm, có góc cạnh, màu xanh tái. Sau đó, đốm bệnh chuyển sang nâu đen và khô héo. Vào sáng sớm, bề mặt vết bệnh tiết ra mủ trắng. Khi gặp ánh sáng mặt trời, lá bị bệnh có màu xanh nhạt, khả năng quang hợp giảm 50–70%.
– Trên hoa và quả: Hoa nhiễm bệnh thường héo rũ và rụng sớm. Quả xuất hiện đốm nâu, bị thối và kích thước nhỏ, chỉ đạt 5–10 g thay vì 20–30 g. Quả nhiễm nặng ngừng phát triển, dễ rụng 30–50%, làm giảm năng suất đáng kể.
– Trên thân và cuống lá: Cuống lá và thân bị sũng nước, chuyển màu nâu đen, khiến lá rụng và cây còi cọc. Trường hợp nhiễm nặng có thể gây chết cây, đặc biệt vào giai đoạn ra hoa và đậu quả (30–60 ngày sau trồng).
3. Hậu quả của bệnh xì mủ lá trên dâu tây
Ảnh hưởng đến cây trồng
– Giảm quang hợp: Lá bệnh khô và rụng, làm giảm 50–70% khả năng quang hợp. Cây còi cọc, chậm ra hoa, chất lượng quả kém.
– Cây suy kiệt: Vi khuẩn phá hủy mô lá, cuống và thân, khiến cây héo hoặc chết khi 30–50% lá bị hại.
– Nhiễm bệnh thứ cấp: Vết bệnh tạo điều kiện cho nấm Colletotrichum spp. và vi khuẩn Pseudomonas spp. tấn công, gây thối rễ, thối quả.
– Nhiễm nặng kéo dài có thể gây chết hàng loạt, thiệt hại toàn bộ vườn.
Ảnh hưởng đến năng suất và kinh tế
– Giảm năng suất: Năng suất có thể giảm 30–70%. Quả nhỏ, rụng sớm, không đạt chuẩn thị trường.
– Tăng chi phí xử lý: Nông dân phải chi nhiều cho thuốc BVTV, vệ sinh vườn và thay giống.
– Mất giá trị thương mại: Quả thối hoặc nhỏ, giá bán dưới 50.000 đồng/kg, uy tín nhà vườn giảm.
Tác động theo giai đoạn
– Giai đoạn đầu:
- Lá xuất hiện đốm sũng nước, tiết mủ trắng. Quả rụng nhẹ, năng suất giảm 10–20%.
- Nông dân phải nhổ cây bệnh, phun thuốc BVTV, tăng chi phí lao động.
- Nếu không xử lý, bệnh lan nhanh trong 7–14 ngày.
– Giai đoạn tiến triển:
- Lá khô và rụng hàng loạt, quả rụng 30–50%, năng suất giảm 50–70%.
- Bệnh lan khắp vườn, quả mất giá trị thương mại, gây thất thu lớn.
– Ảnh hưởng lâu dài:
- Vi khuẩn tồn tại trong tàn dư, đất và cây giống, khó kiểm soát ở vụ sau.
- Cây chết nhiều, buộc cải tạo đất và thay giống, tăng chi phí đầu tư.
- Bệnh lây lan qua nước, dụng cụ, gây hại cho các vườn lân cận.
4. Biện pháp phòng trừ bệnh xì mủ lá dâu tây
4.1. Biện pháp canh tác
– Chọn giống dâu tây khỏe, kháng bệnh tốt.
– Luân canh với cây khác họ, tránh trồng liên tục.
-Làm đất tơi xốp, thoát nước tốt, pH 5,5–6,5.
– Trồng với mật độ hợp lý để vườn thông thoáng.
– Cắt bỏ lá, cuống, quả bị bệnh và tiêu hủy.
– Hạn chế tưới phun vào chiều tối để giảm ẩm.
– Sử dụng nước tưới sạch, tránh lây bệnh qua nguồn nước.
4.2. Biện pháp sinh học
– Dùng chế phẩm sinh học chứa Bacillus subtilis.
– Phun định kỳ nấm đối kháng Trichoderma lên đất.
– Kết hợp phân hữu cơ hoai mục để tăng vi sinh vật có lợi.
– Khuyến khích thiên địch hạn chế côn trùng môi giới bệnh.
4.3. Biện pháp hóa học
– Phun thuốc gốc đồng như Copper Hydroxide, Copper Oxychloride.
– Luân phiên hoạt chất Oxytetracycline, Streptomycin sulfate.
– Pha thuốc đúng liều, phun sớm khi bệnh mới chớm.
– Không lạm dụng một loại thuốc, tránh kháng thuốc.
– Dừng phun trước thu hoạch theo hướng dẫn an toàn.
5. FAQ về bệnh xì mủ lá dâu tây
1. Bệnh xì mủ lá dâu tây là gì?
--> Bệnh do vi khuẩn Xanthomonas fragariae gây ra, tấn công lá, cuống, thân và quả.
2. Bệnh lây lan qua đường nào?
--> Vi khuẩn lây qua nước tưới, mưa bắn, dụng cụ và cây giống nhiễm bệnh.
3. Khi nào bệnh xuất hiện nhiều nhất?
--> Thường bùng phát vào mùa mưa, độ ẩm cao và nhiệt độ 18–25°C.
Bệnh xì mủ lá dâu tây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây thất thu cho nhà vườn, đặc biệt ở các vùng chuyên canh như Đà Lạt, Mộc Châu. Vi khuẩn Xanthomonas fragariae gây hại nghiêm trọng đến lá, cuống, thân và quả, làm giảm năng suất và chất lượng dâu tây. Việc phát hiện sớm, áp dụng biện pháp phòng trừ tổng hợp và sử dụng giống sạch bệnh là chìa khóa để bảo vệ vườn dâu khỏe mạnh.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
TỔNG KHOZ – PHÂN BÓN CHÍNH HÃNG, GIÁ RẺ
Địa chỉ: 246 Nguyễn Kim Cương, Tân Thạnh Đông, Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh
Hotline Kinh Doanh: 0856.77.66.99 – Hotline Kỹ Thuật: 085555.99.44
Trang web: Tổng KhoZ
Email: tongkhoz@gmail.com
Facebook: Tổng KhoZ
