Sâu cuốn lá nhỏ hại lúa là một trong những dịch hại phổ biến và nguy hiểm nhất trên cây lúa ở Việt Nam. Loài sâu này gây hại bằng cách cuốn và ăn phần biểu bì lá, làm giảm khả năng quang hợp, khiến lúa sinh trưởng kém, năng suất giảm mạnh. Bài viết này Tổng Kho Z sẽ giúp bà con nhận biết chính xác đặc điểm, vòng đời, tập tính gây hại của sâu cuốn lá nhỏ, đồng thời hướng dẫn các biện pháp phòng trừ hiệu quả để bảo vệ mùa màng.
1. Sâu cuốn lá nhỏ hại lúa là gì?
Sâu cuốn lá nhỏ hại lúa có tên khoa học Cnaphalocrocis medinalis, thuộc họ Ngài sáng (Pyralidae), bộ Cánh vảy (Lepidoptera). Đây là loài sâu nguy hiểm, có thể gây dịch lớn trên nhiều vùng trồng lúa ở Việt Nam. Sâu thường phát sinh rộ và gây hại nặng ở các giai đoạn lúa đẻ nhánh, làm đòng và trổ bông.
2. Đặc điểm hình thái của sâu cuốn lá nhỏ hại lúa
– Ngài: Cánh trước màu nâu vàng, mép trước có hai vệt xiên nâu đen rõ.
– Trứng: Mới đẻ màu hơi đục, gần nở chuyển vàng ngà. Hình bầu dục, có vân mạng lưới nhỏ, dài khoảng 0,05mm. Đẻ rải rác mặt trên hoặc dưới lá.
– Sâu non: Gồm 5 tuổi. Mới nở màu trắng trong, đầu nâu đen. Khi lớn, thân xanh lá mạ hoặc vàng nhạt, đầu nâu sáng, đốt thân rõ. Dài 19 – 22mm khi trưởng thành.
– Nhộng: Màu vàng nâu đậm, dài 7 – 10mm, thường nằm trong lá bị cuốn.
3. Đặc điểm sinh học và triệu chứng gây hại của sâu cuốn lá nhỏ hại lúa
Vòng đời
– Sâu cuốn lá nhỏ có vòng đời 28 – 35 ngày.
– Bướm sống 2 – 4 ngày.
– Trứng 6 – 7 ngày.
– Sâu non 14 – 21 ngày.
– Nhộng 6 – 7 ngày.
Đặc điểm sinh thái
– Ngài trưởng thành đẻ trứng ban đêm, ban ngày ẩn nấp.
– Có xu hướng bị thu hút bởi ánh sáng, nhất là con cái.
– Thích ruộng xanh tốt để đẻ trứng.
– Mỗi con cái đẻ trên 100 trứng, rải rác trên lá lúa
3. Đặc điểm gây hại của sâu cuốn lá nhỏ trên cây lúa
Sâu ăn phần mô lá, chỉ chừa lớp biểu bì trắng. Lá bị mất diệp lục tố, giảm khả năng quang hợp. Sâu cuốn lá thành ống và sống bên trong.Ruộng bị hại trông xơ xác, bạc trắng khi nhìn từ xa.
Cây lúa sinh trưởng kém, phát triển chậm. Nếu hại lúc lúa đòng trổ, hạt dễ lép, lửng. Năng suất giảm rõ rệt khi mật độ sâu cao. Mép lá bị sâu cắn dễ nhiễm nấm, vi khuẩn. Nhiều bệnh hại khác có thể phát sinh theo. Ruộng sạ dày, rậm và bón nhiều đạm thường bị nặng hơn.
4. Biện pháp phòng trừ rầy nâu hại lúa
4.1. Biện pháp canh tác
– Vệ sinh đồng ruộng, diệt sạch cỏ quanh bờ.
– Loại bỏ nơi trú ẩn của sâu cho vụ sau.
– Bón phân N, P, K cân đối, tránh thừa hoặc bón đạm muộn.
– Gieo sạ vừa phải, đặc biệt với giống lá to, chịu phân.
– Thăm đồng thường xuyên, xử lý khi sâu còn non.
4.2. Biện pháp sinh học
– Bảo vệ thiên địch như ong mắt đỏ, nấm ký sinh, côn trùng ăn thịt.
– Lúa dưới 40 ngày sau sạ (hoặc dưới 30 ngày sau cấy) sâu gây hại ít.
– Hạn chế phun thuốc giai đoạn này để giữ thiên địch.
– Tận dụng thiên địch giúp giảm mật độ sâu giai đoạn sau.
4.3. Biện pháp hóa học
– Chỉ phun thuốc khi mật độ sâu vượt ngưỡng gây hại kinh tế.
– Thời điểm tốt nhất: sâu tuổi 1–2, chưa cuốn lá hoặc mới cuốn.
– Phun đều, đủ lượng nước để thuốc thấm vào lá cuốn.
– Luân phiên nhóm hoạt chất để tránh kháng thuốc.
– Một số hoạt chất hiệu quả: Emamectin benzoate, Abamectin, Indoxacarb,….
5. Câu hỏi thường gặp về sâu cuốn lá nhỏ hại lúa
1. Sâu cuốn lá nhỏ hại lúa xuất hiện vào thời điểm nào?
--> Sâu thường phát sinh mạnh vào vụ xuân muộn và vụ mùa, nhất là thời tiết âm u, mưa nắng xen kẽ.
2. Sâu cuốn lá nhỏ gây hại nặng nhất ở giai đoạn nào của lúa?
--> Gây hại nhiều khi lúa đẻ nhánh rộ, làm đòng và trổ bông.
3. Dấu hiệu nhận biết sâu cuốn lá nhỏ trên đồng ruộng?
--> Lá lúa bị cuốn thành ống, bên trong có sâu màu xanh vàng; ruộng nhìn bạc trắng từ xa.
Sâu cuốn lá nhỏ hại lúa là đối tượng nguy hiểm, có thể gây giảm năng suất nghiêm trọng nếu không quản lý kịp thời. Việc áp dụng đồng bộ các biện pháp canh tác, sinh học và hóa học sẽ giúp kiểm soát sâu hiệu quả, bảo vệ mùa màng. Bà con hãy thường xuyên thăm đồng, phát hiện sớm và xử lý đúng thời điểm để đảm bảo năng suất và chất lượng hạt lúa.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
TỔNG KHOZ – PHÂN BÓN CHÍNH HÃNG, GIÁ RẺ
Địa chỉ: 246 Nguyễn Kim Cương, Tân Thạnh Đông, Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh
Hotline Kinh Doanh: 0856.77.66.99 – Hotline Kỹ Thuật: 085555.99.44
Trang web: Tổng KhoZ
Email: tongkhoz@gmail.com
Facebook: Tổng KhoZ
