Sâu đục thân hại ngô là một trong những đối tượng sâu bệnh nguy hiểm, gây tổn thất nặng nề cho mùa màng ngô của bà con nông dân. Sâu phát triển bên trong thân cây, làm đục rỗng mô thân, ảnh hưởng trực tiếp đến sự sinh trưởng và năng suất của cây. Bài viết này, Tổng Kho Z sẽ giúp bà con hiểu rõ đặc điểm, triệu chứng cũng như các biện pháp phòng trừ sâu đục thân hại ngô hiệu quả, giúp bảo vệ vườn ngô khỏe mạnh và đạt năng suất cao.
1. Tìm hiểu về sâu đục thân hại ngô
1.1. Sâu đục thân hại ngô là gì?
Sâu đục thân hại ngô có tên khoa học là Ostrinia nubilalis hoặc Ostrinia furnacalis. Loài này còn gọi là sâu đục thân châu Á. Cần phân biệt sâu đục thân với sâu đục trái ngô (Heliothis armigera). Sâu đục thân gây hại nặng trên nhiều vùng trồng ngô ở Việt Nam.
1.2. Đặc điểm hình thái của sâu đục thân trên cây ngô
Vòng đời sâu trung bình từ 35 đến 40 ngày, gồm 4 giai đoạn: trứng, sâu non, nhộng và bướm. Thời gian các giai đoạn là: trứng 5–6 ngày, sâu non 20–25 ngày, nhộng 7–10 ngày, bướm đẻ trứng 1–2 ngày.
– Trứng: Đẻ thành ổ, xếp như vảy cá, hình bầu dục dẹt. Ban đầu trứng màu trắng sữa, sau có chấm đen rõ nét.
– Sâu non: Màu nâu vàng, trên lưng có các vạch nâu mờ kéo dài từ đầu đến cuối thân.
– Nhộng: Nhộng cái lớn hơn nhộng đực.
– Bướm trưởng thành: Thân dài, cánh trước màu vàng tươi đến vàng nhạt, có hai đường vân đậm gấp khúc. Mép cánh trước đậm hơn phần giữa. Cánh sau sáng hơn và các đường vân nhạt hơn.
2. Đặc điểm gây hại của sâu đục thân ở ngô
Sâu đục thân ngô thích nhiệt độ từ 25 đến 30°C và độ ẩm trên 80%.
Con bướm cái trưởng thành dài khoảng 13–15 mm, sải cánh rộng 30–35 mm, cánh trước màu vàng nhạt. Con đực nhỏ hơn, màu nâu đến nâu vàng. Chúng hoạt động ban đêm, ban ngày ẩn trong bẹ lá hoặc nõn lá non.
Con cái đẻ trứng thành ổ ở mặt sau lá bánh tẻ gần gân chính. Mỗi ổ có vài chục đến hơn một trăm trứng. Một con cái có thể đẻ từ 300 đến 500 trứng, thậm chí hơn 1.000 trứng. Trứng lúc mới đẻ có màu trắng sữa.
Trứng nở sau khoảng một tuần, thường vào buổi sáng. Sâu non nhỏ cắn nõn lá bắp hoặc cuống hoa đực. Khi lá mở ra sẽ thấy nhiều lỗ thủng thẳng hàng, hại nặng có thể làm rách lá.
Khi lớn, sâu đục vào thân cây hoặc trái bắp, khiến cây suy yếu và còi cọc. Gặp gió to, cây có thể gãy ngang thân. Cây bị sâu hại kém phát triển, hạt lép, làm giảm năng suất và chất lượng.
Sâu đục thân xuất hiện quanh năm, nhưng gây hại nặng nhất vào mùa hè và mùa thu. Đây là thời điểm độ ẩm và nhiệt độ thích hợp cho sâu phát triển. Ở các vùng trồng ngô liên tiếp, sâu phá hại qua các vụ mùa.
Tỷ lệ cây bị sâu đục thân vụ hè và thu có thể lên đến 60–100%, làm giảm năng suất từ 20–30%. Vì vậy, bà con cần thường xuyên theo dõi đồng ruộng, đặc biệt khi ngô chuẩn bị trỗ cờ. Biện pháp phòng trừ sâu hiệu quả nhất là khi sâu còn nhỏ, từ tuổi 1 đến 3, chưa chui vào thân và bắp.
3. Biện pháp phòng trừ sâu đục thân hại ngô
3.1. Biện pháp canh tác
– Luân canh ngô với cây trồng nước như lúa, rau để cắt đứt nguồn thức ăn của sâu. Nên chọn giống ngô ít bị sâu đục thân gây hại.
– Sau thu hoạch, nhanh chóng dùng thân ngô cho trâu bò ăn hoặc làm chất đốt. Việc này giúp tiêu diệt sâu, nhộng còn trong thân cây, giảm sâu sang vụ sau.
– Thường xuyên kiểm tra ruộng, phát hiện và ngắt ổ trứng sâu để tiêu hủy kịp thời.
– Phun thuốc diệt sâu non ngay khi sâu mới nở và còn ăn trên lá, chưa kịp đục vào thân cây.
3.2. Biện pháp hóa học
– Sử dụng các loại thuốc trừ sâu có hiệu quả cao với sâu đục thân như: Emamectin benzoate, Chlorantraniliprole, hoặc Abamectin.
– Phun thuốc vào giai đoạn sâu non mới nở (tuổi 1–3), lúc sâu còn ăn trên lá và chưa đục vào thân.
– Phun đều thuốc lên cả thân và lá để thuốc ngấm sâu, đảm bảo hiệu quả diệt sâu cao nhất.
– Tuân thủ đúng liều lượng và thời gian cách ly theo hướng dẫn trên bao bì thuốc để đảm bảo an toàn cho cây trồng và môi trường.
– Nên phun thuốc vào sáng sớm hoặc chiều mát để tránh thuốc bay hơi nhanh và sâu hoạt động nhiều.
4. Những câu hỏi thường gặp về sâu đục thân hại ngô
1. Sâu đục thân hại ngô có lây lan nhanh không?
--> Có, sâu đục thân rất dễ lan rộng trên các diện tích trồng ngô, nhất là khi điều kiện thời tiết thuận lợi.
2. Có thể phòng trừ sâu đục thân bằng biện pháp tự nhiên không?
--> Có thể dùng thiên địch như ong ký sinh, bẫy sinh học hoặc luân canh cây trồng để giảm sâu hiệu quả.
3. Khi nào nên phun thuốc để đạt hiệu quả cao?
--> Phun thuốc khi sâu non mới nở (tuổi 1–3), lúc sâu còn ăn trên lá chưa vào thân cây.
Sâu đục thân hại ngô là loại sâu bệnh nguy hiểm, gây tổn thất lớn về năng suất và chất lượng ngô. Việc nhận biết sớm và áp dụng đồng bộ các biện pháp canh tác, hóa học và sinh học sẽ giúp bà con phòng trừ hiệu quả. Đặc biệt, chăm sóc cây khỏe mạnh và theo dõi thường xuyên sẽ hạn chế sâu phát triển. Hãy chủ động phòng trừ sâu đục thân để bảo vệ mùa vụ và tăng thu nhập cho gia đình.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
TỔNG KHOZ – PHÂN BÓN CHÍNH HÃNG, GIÁ RẺ
Địa chỉ: 246 Nguyễn Kim Cương, Tân Thạnh Đông, Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh
Hotline Kinh Doanh: 0856.77.66.99 – Hotline Kỹ Thuật: 085555.99.44
Trang web: Tổng KhoZ
Email: tongkhoz@gmail.com
Facebook: Tổng KhoZ
