Bệnh đốm vòng, đốm lá trên khoai lang là hai bệnh hại phổ biến, thường xuất hiện trong mùa mưa hoặc khi độ ẩm cao, gây tổn thất lớn đến năng suất và chất lượng lá, thân, củ. Cả hai bệnh đều do nấm gây ra, làm xuất hiện những vết bệnh đặc trưng trên lá, ảnh hưởng đến quá trình quang hợp, khiến cây suy yếu và giảm khả năng tích lũy dinh dưỡng. Bài viết này, Tổng Kho Z sẽ giúp bà con nhận biết đặc điểm, nguyên nhân gây bệnh, triệu chứng, tác hại và các biện pháp phòng trừ hiệu quả, bảo vệ ruộng khoai lang khỏe mạnh, năng suất cao.
1. Bệnh đốm vòng, đốm lá trên khoai lang
1.1. Bệnh đốm vòng trên khoai lang
Bệnh đốm vòng trên khoai lang do nấm Alternaria solani gây ra. Nấm phát triển mạnh ở nhiệt độ khoảng 26°C. Mầm bệnh tồn tại trong tàn dư cây bệnh và hom giống, lây lan qua nước mưa và gió.
Biểu hiện đặc trưng là các vết bệnh hình tròn nhỏ, màu nâu hoặc nâu đen. Trên các đốm có những vòng đồng tâm với ô nấm đen nhỏ. Ban đầu, bệnh xuất hiện ở mép lá, sau lan dần vào giữa lá. Khi bệnh nặng, lá vàng, rụng hàng loạt và có thể gây chết cây.
1.2. Bệnh đốm lá trên khoai lang
Bệnh đốm lá do nấm Cercospora spp. gây ra. Bệnh khá phổ biến nhưng thường ít gây hại nghiêm trọng. Tuy nhiên, khi điều kiện thuận lợi, bệnh sẽ làm giảm sinh trưởng và năng suất khoai lang. Tùy loại nấm, triệu chứng có sự khác nhau:
– Do nấm Cercospora batatae Zim.: Vết bệnh tròn, đường kính 5–15 mm, màu nâu sẫm rồi chuyển đen. Các vết bệnh thường liên kết, phủ kín bề mặt lá. Bệnh phát triển mạnh khi cây sinh trưởng kém và độ ẩm cao.
– Do nấm Cercospora bataticola Cif. & Bruner: Vết bệnh nhỏ hơn, kích thước 3–8 mm, màu nâu đỏ. Vết bệnh không có ranh giới rõ với phần mô lá khỏe. Khu vực xung quanh vết bệnh thường mờ, khó phân biệt.
– Do nấm Phyllosticta batatas = Phomopsis ipomoea-batatas – Deuteromycetes. Trên lá xuất hiện các vết bệnh hình tròn hoặc không rõ hình dạng, kích thước khoảng 3–8 mm. Màu vết bệnh thường là nâu hoặc xám, viền xung quanh màu nâu đậm hoặc tím. Giữa vết bệnh già có các ổ bào tử nấm tròn, màu đen. Vết bệnh có thể xuất hiện ở cả hai mặt lá, cả trên và dưới.
2. Triệu chứng bệnh đốm vòng và đốm lá trên khoai lang
2.1. Bệnh đốm vòng
– Ban đầu, bệnh xuất hiện ở mép lá với các đốm tròn nhỏ, màu nâu nhạt hoặc nâu đen.
– Trên vết bệnh có các vòng đồng tâm rõ rệt, ở giữa thường có ổ nấm màu đen.
– Vết bệnh lan dần vào giữa lá, khi nặng làm lá vàng và rụng sớm.
– Thường gặp vào thời điểm thời tiết ẩm, mưa nhiều.
2.2. Bệnh đốm lá
– Vết bệnh hình tròn hoặc không đều, màu nâu sẫm, kích thước tùy loại nấm gây bệnh.
– Do Cercospora batatae: vết bệnh tròn, 5–15 mm, sau chuyển đen, thường liên kết phủ kín lá.
– Do Cercospora bataticola: vết nhỏ hơn, 3–8 mm, màu nâu đỏ, viền không rõ.
– Do Phyllosticta batatas: vết 3–8 mm, màu nâu hoặc xám, viền nâu đậm hoặc tím; giữa có ổ bào tử đen.
– Bệnh phát triển mạnh khi cây sinh trưởng kém và ẩm độ cao.
– Khi nặng, lá khô, giòn và dễ rụng, ảnh hưởng khả năng quang hợp.
3. Tác hại của bệnh đốm vòng và đốm lá trên khoai lang
– Giảm khả năng quang hợp: Vết bệnh lan rộng làm mất diện tích lá xanh, hạn chế hấp thu ánh sáng.
– Suy giảm sức sinh trưởng: Cây yếu, chậm phát triển do mất nhiều chất dinh dưỡng cho quá trình phục hồi lá.
– Rụng lá sớm: Lá bị vàng và rụng trước thời gian thu hoạch, giảm khả năng tích lũy tinh bột trong củ.
– Giảm năng suất và chất lượng củ: Cây không đủ dinh dưỡng nuôi củ, dẫn đến củ nhỏ, sản lượng thấp.
– Tạo điều kiện cho bệnh khác phát sinh: Lá bị tổn thương là cửa ngõ cho nấm, vi khuẩn khác xâm nhập.
– Nguy cơ mất trắng cục bộ: Trong điều kiện ẩm ướt kéo dài, bệnh bùng phát mạnh gây hại trên diện rộng.
4. Biện pháp phòng trừ bệnh đốm vòng và đốm lá trên khoai lang
4.1. Biện pháp canh tác
– Chọn giống khoai lang khỏe, ít nhiễm bệnh.
– Luân canh với cây trồng khác họ để giảm nguồn nấm bệnh trong đất.
– Vệ sinh đồng ruộng, thu gom và tiêu hủy lá bệnh sau thu hoạch.
– Trồng với mật độ hợp lý, tạo tán thoáng để giảm độ ẩm trên lá.
– Bón phân cân đối, tăng cường kali và phân hữu cơ hoai mục để nâng cao sức đề kháng.
4.2. Biện pháp sinh học
– Sử dụng chế phẩm sinh học chứa nấm đối kháng Trichoderma để ức chế nấm gây bệnh.
– Phun chế phẩm sinh học có nguồn gốc thảo mộc để hạn chế sự phát triển của nấm bệnh.
4.3. Biện pháp hóa học
– Phun thuốc khi bệnh mới xuất hiện để ngăn lây lan.
– Hoạt chất khuyến cáo: Mancozeb, Chlorothalonil, Hexaconazole, Azoxystrobin + Difenoconazole,….
– Phun luân phiên các hoạt chất để tránh kháng thuốc.
– Đảm bảo thời gian cách ly và tuân thủ đúng liều lượng.
5. Câu hỏi thường gặp
1. Bệnh đốm vòng và đốm lá xuất hiện vào thời điểm nào nhiều nhất?
→ Thường bùng phát mạnh trong mùa mưa hoặc khi độ ẩm cao.
2. Bệnh có thể lây lan qua hom giống không?
→ Có, mầm bệnh tồn tại trên hom giống và lây sang cây mới trồng.
3. Khi thấy lá bị bệnh có cần nhổ bỏ cây không?
→ Không nhất thiết, nhưng cần tỉa bỏ lá bệnh và xử lý kịp thời.
Bệnh đốm vòng và đốm lá trên khoai lang là hai bệnh hại phổ biến, có thể gây thiệt hại đáng kể nếu không được quản lý kịp thời. Chúng làm giảm khả năng quang hợp, khiến cây suy yếu, giảm năng suất và chất lượng củ. Việc áp dụng đồng bộ các biện pháp từ chọn giống, canh tác hợp lý, vệ sinh đồng ruộng đến sử dụng chế phẩm sinh học và thuốc hóa học đúng cách sẽ giúp hạn chế tối đa tác hại.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
TỔNG KHOZ – PHÂN BÓN CHÍNH HÃNG, GIÁ RẺ
Địa chỉ: 246 Nguyễn Kim Cương, Tân Thạnh Đông, Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh
Hotline Kinh Doanh: 0856.77.66.99 – Hotline Kỹ Thuật: 085555.99.44
Trang web: Tổng KhoZ
Email: tongkhoz@gmail.com
Facebook: Tổng KhoZ
