Bệnh thối đen củ khoai lang là một trong những bệnh hại nghiêm trọng, thường xuất hiện ở giai đoạn thu hoạch và bảo quản, gây tổn thất lớn về sản lượng và chất lượng củ. Bài viết này, Tổng Kho Z sẽ giúp bà con nhận biết nguyên nhân, triệu chứng và áp dụng các biện pháp phòng trừ hiệu quả để bảo vệ năng suất khoai lang.
1. Bệnh thối đen củ khoai lang là gì?
Bệnh thối đen củ khoai lang do nấm Ceratocystis fimbriata gây ra. Đây là loại nấm ký sinh, tồn tại trong đất và trên tàn dư thực vật, có thể tấn công củ trong suốt quá trình sinh trưởng, thu hoạch và bảo quản. Nấm phát triển mạnh khi ẩm độ cao và nhiệt độ từ 25–30°C.
Bệnh lây lan qua đất, nước tưới, dụng cụ canh tác hoặc củ giống đã nhiễm nấm. Nếu không áp dụng biện pháp phòng ngừa sớm, việc kiểm soát bệnh sẽ gặp nhiều khó khăn và dễ gây thiệt hại nghiêm trọng.
2. Dấu hiệu nhận biết bệnh thối đen củ khoai lang
Người trồng cần quan sát các triệu chứng sau để phát hiện sớm:
– Trên củ khi còn ở ruộng: Xuất hiện các vết đen nhỏ, lõm ở vỏ, sau đó lan thành mảng lớn. Thịt củ bên trong bị thối đen, mùi hôi khó chịu. Củ thường nhỏ, méo và kém phát triển.
– Trên củ sau thu hoạch: Vết thối lan nhanh từ điểm tiếp xúc hoặc vết trầy xước. Củ mềm nhũn, bóp nhẹ có dịch đen chảy ra. Trên bề mặt vết bệnh có lớp mốc đen hoặc xám.
– Trên cây: Khi rễ và củ bị thối nặng, lá vàng úa, héo rũ từ gốc lên ngọn. Thân yếu và dễ gãy khi bệnh lan từ củ lên.
3. Tác hại của bệnh thối đen củ khoai lang
– Giảm năng suất: Củ bị thối không thể phát triển, làm sản lượng giảm rõ rệt.
– Mất chất lượng: Củ nhiễm bệnh không dùng làm thực phẩm hay giống, mất hoàn toàn giá trị kinh tế.
– Ảnh hưởng bảo quản: Củ thối dễ lây sang củ khỏe trong kho, gây thiệt hại nặng sau thu hoạch.
– Tăng chi phí sản xuất: Người trồng phải xử lý đất, củ giống và phòng bệnh, làm lợi nhuận giảm đáng kể.
4. Biện pháp phòng trừ bệnh thối đen củ khoai lang
4.1. Biện pháp canh tác
– Chọn giống khoai lang sạch bệnh, lấy từ nguồn uy tín.
– Luân canh với cây trồng khác họ để giảm nguồn nấm trong đất.
– Làm đất kỹ, lên luống cao, thoát nước tốt để hạn chế ẩm độ.
– Thu hoạch nhẹ nhàng, tránh gây trầy xước củ.
– Loại bỏ và tiêu hủy củ bệnh, không dùng làm giống.
– Vệ sinh và khử trùng dụng cụ canh tác trước khi sử dụng.
4.2. Biện pháp bảo quản
– Phơi khô củ sau thu hoạch để giảm ẩm trước khi nhập kho.
– Bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát, tránh xếp củ bị dập hoặc trầy xước chung với củ khỏe.
– Kiểm tra kho định kỳ, loại bỏ củ bệnh để tránh lây lan.
4.3. Biện pháp sinh học
– Xử lý đất và củ giống bằng chế phẩm nấm đối kháng Trichoderma để ức chế nấm gây bệnh.
– Bón bổ sung phân hữu cơ hoai mục kết hợp chế phẩm sinh học để cải thiện đất.
4.4. Biện pháp hóa học
– Trước khi trồng, nhúng hom giống hoặc xử lý đất bằng thuốc chứa Metalaxyl, Mancozeb hoặc Copper oxychloride,…
– Phun hoặc tưới gốc đúng liều lượng, luân phiên hoạt chất để tránh kháng thuốc.
5. Câu hỏi thường gặp
1. Bệnh thối đen xuất hiện nhiều vào thời điểm nào?
→ Thường phát sinh mạnh khi thời tiết ẩm ướt, nhiệt độ từ 25–30°C.
2. Củ khoai lang bị trầy xước có dễ nhiễm bệnh không?
→ Có, vết thương là cửa ngõ để nấm xâm nhập và gây hại.
3. Có thể ăn được củ bị thối đen không?
→ Không, vì củ đã mất chất lượng, có mùi hôi và nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe.
Bệnh thối đen củ khoai lang là mối đe dọa nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến năng suất, chất lượng và khả năng bảo quản củ. Với đặc tính lây lan nhanh và tồn tại lâu trong đất, bệnh đòi hỏi người trồng phải chủ động phòng ngừa ngay từ khâu chọn giống, làm đất đến thu hoạch và bảo quản. Áp dụng đồng bộ các biện pháp canh tác, sinh học và hóa học sẽ giúp hạn chế tối đa thiệt hại, bảo vệ mùa vụ và nâng cao hiệu quả kinh tế cho bà con trồng khoai lang.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
TỔNG KHOZ – PHÂN BÓN CHÍNH HÃNG, GIÁ RẺ
Địa chỉ: 246 Nguyễn Kim Cương, Tân Thạnh Đông, Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh
Hotline Kinh Doanh: 0856.77.66.99 – Hotline Kỹ Thuật: 085555.99.44
Trang web: Tổng KhoZ
Email: tongkhoz@gmail.com
Facebook: Tổng KhoZ
