Bệnh rỉ sắt trên lạc là một trong những bệnh hại phổ biến, có thể làm giảm mạnh năng suất và chất lượng hạt nếu không được phòng trừ kịp thời. Tác nhân gây bệnh là nấm Puccinia arachidis, dễ phát sinh và lây lan nhanh trong điều kiện thời tiết nóng ẩm. Bài viết này, Tổng Kho Z sẽ giúp bà con tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết, tác hại cũng như các biện pháp phòng trừ hiệu quả, nhằm bảo vệ vườn lạc khỏe mạnh và đạt năng suất cao.
1. Nguyên nhân gây bệnh rỉ sắt trên lạc
Bệnh rỉ sắt trên lạc chủ yếu do nấm Puccinia arachidis gây ra. Mầm bệnh có thể tồn tại từ vụ trước dưới dạng bào tử hoặc lây lan qua gió, nước và côn trùng môi giới.
Khi xâm nhập, nấm ký sinh trên bề mặt lá, hình thành các ổ bào tử tròn hoặc bầu dục màu nâu giống gỉ sắt. Từ đây, bệnh tiếp tục lan sang các bộ phận khác và sang cây lạc lân cận.
Đặc điểm cây lạc mọc sát nhau, tán lá rậm khiến bệnh dễ bùng phát thành dịch. Yếu tố môi trường như thời tiết nóng ẩm, sương mù thường xuyên, hoặc khí hậu biến động làm tăng độ ẩm không khí, tạo điều kiện cho nấm phát triển và lây lan nhanh chóng.
2. Triệu chứng của bệnh rỉ sắt trên lạc
Bệnh rỉ sắt biểu hiện bằng các đốm nhỏ hình tròn, màu vàng hoặc nâu đỏ, giống vết gỉ trên kim loại.
Khi kiểm tra ruộng lạc, có thể thấy các đốm đường kính 0,5–1,5 mm, màu sắc đặc trưng. Đây là dấu hiệu điển hình của bệnh. Bệnh thường xuất hiện trên lá, cuống lá, thân cành, hoa và cả tia củ. Ở lá non hoặc cây nhiễm nhẹ, ban đầu chỉ thấy vài đốm nhỏ, chưa gây hại lớn.
Theo thời gian, đốm lan rộng, phủ kín mặt lá, khiến lá khô, hư hại và rụng. Bệnh làm giảm khả năng quang hợp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình sinh trưởng của cây lạc.
3. Hậu quả của bệnh rỉ sắt trên lạc
Giảm sức đề kháng của cây
– Bệnh rỉ sắt làm suy yếu hệ miễn dịch của cây lạc, khiến cây dễ bị tấn công bởi bệnh và sâu hại khác.
Ảnh hưởng đến chất lượng và giá trị
– Khi bộ lá bị hại, chất lượng hạt giảm, tỷ lệ hạt lép tăng. Bệnh còn làm thay đổi màu sắc, hình dạng hạt, giảm giá trị thương phẩm và khả năng tiêu thụ.
Giảm năng suất và thu nhập
– Bệnh gây sụt giảm năng suất rõ rệt, đặc biệt khi xuất hiện sớm và lây lan nhanh. Điều này trực tiếp ảnh hưởng đến thu nhập của nông dân và nguồn cung lạc trên thị trường.
4. Biện pháp phòng trừ bệnh rỉ sắt trên lạc
4.1. Biện pháp canh tác
– Luân canh lạc với cây trồng không cùng ký chủ như ngô, lúa để cắt nguồn bệnh.
– Vệ sinh đồng ruộng, thu gom và tiêu hủy tàn dư cây bệnh sau thu hoạch.
– Gieo trồng mật độ hợp lý, tạo độ thông thoáng để giảm ẩm độ trong tán lá.
– Bón phân cân đối, tăng cường kali và phân hữu cơ hoai mục để nâng cao sức đề kháng cho cây.
4.2. Biện pháp sinh học
– Sử dụng chế phẩm sinh học chứa Trichoderma hoặc Bacillus subtilis để ức chế nấm gây bệnh.
– Tăng cường sử dụng phân bón vi sinh nhằm cải thiện hệ vi sinh vật đất.
4.3. Biện pháp hóa học
– Phun thuốc ngay khi phát hiện vết bệnh đầu tiên, tuân thủ nguyên tắc 4 đúng.
– Một số hoạt chất hiệu quả: Mancozeb, Propiconazole, Hexaconazole, Difenoconazole, hoặc hỗn hợp Azoxystrobin + Difenoconazole,…..
– Luân phiên hoạt chất để tránh hiện tượng kháng thuốc và duy trì hiệu quả phòng trừ.
5. Câu hỏi thường gặp về bệnh rỉ sắt trên lạc
1. Bệnh rỉ sắt trên lạc xuất hiện nhiều vào thời điểm nào?
--> Bệnh thường bùng phát vào mùa mưa, khi thời tiết nóng ẩm.
2. Bệnh có lây qua hạt giống không?
--> Có, bào tử nấm có thể tồn tại trên hạt giống bị nhiễm bệnh.
3. Khi nào nên phun thuốc phòng bệnh rỉ sắt?
--> Nên phun ngay khi phát hiện vết bệnh đầu tiên trên lá.
Bệnh rỉ sắt trên lạc là mối đe dọa lớn, có thể làm giảm mạnh năng suất và chất lượng hạt. Bệnh phát triển nhanh trong điều kiện nóng ẩm và lây lan rộng nếu không kiểm soát kịp thời. Bà con cần thăm đồng thường xuyên, phát hiện sớm và áp dụng đồng bộ biện pháp canh tác, sinh học, hóa học. Việc phòng trừ chủ động sẽ giúp bảo vệ vườn lạc khỏe mạnh, ổn định năng suất và nâng cao giá trị kinh tế.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
TỔNG KHOZ – PHÂN BÓN CHÍNH HÃNG, GIÁ RẺ
Địa chỉ: Số 68, Nguyễn Huệ, Phường Sài Gòn, TP.HCM
Hotline Kinh Doanh: 0856.77.66.99 – Hotline Kỹ Thuật: 085555.99.44
Trang web: Tổng KhoZ
Email: tongkhoz@gmail.com
Facebook: Tổng KhoZ
