Sâu khoang hại lạc là một trong những đối tượng gây hại nguy hiểm, có thể tấn công mạnh ở nhiều giai đoạn sinh trưởng của cây, làm giảm năng suất và chất lượng hạt lạc. Loài sâu này có khả năng ăn trụi lá chỉ trong thời gian ngắn, đặc biệt khi điều kiện thời tiết thuận lợi. Bài viết này, Tổng Kho Z sẽ giúp bà con nhận biết sớm dấu hiệu sâu khoang, hiểu rõ nguyên nhân phát sinh, tác hại và áp dụng các biện pháp phòng trừ hiệu quả, bảo vệ vườn lạc xanh tốt và đạt năng suất cao.
1. Giới thiệu về sâu khoang hại lạc
Sâu khoang hại lạc có tên khoa học là Spodoptera litura, thuộc họ Noctuidae và nằm trong bộ Lepidoptera. Đây là loài côn trùng ăn tạp, gây hại trên nhiều loại cây trồng khác nhau như rau màu, cây họ đậu, sắn, họ cải, khoai tây… và đặc biệt gây thiệt hại nghiêm trọng trên cây lạc.
Chúng có khả năng sinh sản nhanh, hoạt động mạnh vào ban đêm và nếu không được phát hiện, xử lý kịp thời sẽ khiến diện tích lá bị cắn phá nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình quang hợp. Khi mật độ cao, sâu có thể ăn trụi lá, làm cây lạc còi cọc, giảm năng suất và chất lượng hạt rõ rệt. Loài này xuất hiện quanh năm nhưng thường bùng phát mạnh vào thời điểm nhiệt độ, độ ẩm cao, nhất là giai đoạn cây lạc đang phát triển thân lá.
2. Đặc điểm hình thái của sâu khoang
– Trứng: Sâu khoang đẻ trứng thành ổ trên lá, mỗi ổ 50–200 trứng. Một con cái có thể đẻ 500–2000 trứng. Trứng hình bán cầu, mới đẻ màu vàng, sau chuyển màu tro tối. Các trứng xếp sát nhau và được phủ lớp lông vàng rơm bên ngoài.
– Sâu non: Sâu non có 6 tuổi. Khi đạt tuổi 6, dài khoảng 35–50mm. Mới nở, sâu màu xanh sáng. Sâu nhỏ thường sống thành từng đám, sau đó phân tán khắp nơi. Sâu lớn màu xám xanh đến nâu đen, có sọc vàng hoặc trắng.
– Nhộng: Nhộng dài 18–20mm. Lúc mới hình thành, màu xanh đọt chuối và mềm. Sau chuyển vàng xanh, cuối cùng nâu đỏ, thân cứng. Cuối bụng có đôi gai ngắn.
– Sâu trưởng thành: Thân màu xám hoặc nâu xám. Cánh trước nâu vàng hoặc cánh gián, có vân ngang bạc trắng óng ánh. Cánh sau màu hơi trắng. Cơ thể dài 20–25mm, sải cánh rộng 35–45mm.
3. Triệu chứng và tác hại của sâu khoang hại lạc
Sâu khoang tuổi nhỏ thường sống tập trung trên lá non, ăn sạch phần thịt lá, chỉ chừa lại biểu bì và gân lá mỏng. Lá bị hại có màu trắng đục, dễ khô và rách khi gặp gió.
Khi bước sang tuổi 3–4, sâu bắt đầu phân tán khắp ruộng. Chúng cắn khuyết mép lá hoặc đôi khi ăn trụi cả phiến lá, làm giảm đáng kể diện tích quang hợp. Cây lạc bị hại sẽ chậm sinh trưởng, còi cọc và kém ra hoa.
Trong điều kiện mật độ cao, sâu khoang có thể tấn công cả thân non và cành, khiến cây gãy đổ hoặc chết hàng loạt. Đặc biệt, ở giai đoạn lạc đang phát triển thân lá, thiệt hại do sâu gây ra có thể dẫn đến mất năng suất nghiêm trọng.
Sâu khoang phá hại mạnh nhất vào khoảng tháng 5–6 hằng năm, khi thời tiết nóng ẩm. Ngoài cây lạc, chúng còn xuất hiện nhiều trên các cây trồng khác như bắp cải, rau muống, khoai lang, khoai sọ, khoai tây, cà… làm ảnh hưởng lớn đến năng suất và chất lượng nông sản.
4. Biện pháp phòng trừ sâu khoang hại lạc
4.1. Biện pháp canh tác
– Luân canh lạc với cây trồng khác để cắt nguồn thức ăn của sâu.
– Vệ sinh đồng ruộng, dọn sạch cỏ dại và tàn dư cây trồng sau thu hoạch.
– Gieo trồng đúng thời vụ, tránh thời điểm sâu phát sinh mạnh.
– Chăm sóc, bón phân cân đối giúp cây khỏe, tăng sức chống chịu.
4.2. Biện pháp sinh học
– Bảo vệ và phát triển thiên địch như ong ký sinh, bọ rùa, nhện bắt mồi.
– Sử dụng chế phẩm sinh học chứa Bacillus thuringiensis (Bt), nấm xanh, nấm trắng để diệt sâu non.
– Kết hợp bẫy đèn vào ban đêm để bắt bướm trưởng thành.
4.3. Biện pháp hóa học
– Chỉ phun thuốc khi mật độ sâu đạt ngưỡng gây hại kinh tế.
– Áp dụng nguyên tắc 4 đúng (đúng thuốc, đúng lúc, đúng liều lượng, đúng cách).
– Một số hoạt chất hiệu quả với sâu khoang hại lạc: Emamectin Benzoate, Abamectin, Matrine, Alpha-Cypermethrin,…..
– Luân phiên hoạt chất để tránh hiện tượng kháng thuốc.
5. Câu hỏi thường gặp về sâu khoang hại lạc
1. Sâu khoang hại lạc mạnh nhất vào thời gian nào?
--> Thường bùng phát vào tháng 5–6 khi thời tiết nóng ẩm.
2. Sâu khoang có gây hại cây trồng khác không?
--> Có, chúng hại nhiều loại cây như bắp cải, khoai lang, rau muống, cà…
3. Phun thuốc diệt sâu khoang khi nào hiệu quả nhất?
--> Khi sâu ở tuổi 1–2, còn nhỏ và tập trung thành từng đám.
Sâu khoang hại lạc là đối tượng gây hại nguy hiểm, có khả năng làm giảm nghiêm trọng năng suất và chất lượng hạt. Việc nhận biết sớm, áp dụng đồng bộ các biện pháp canh tác, sinh học và hóa học sẽ giúp kiểm soát sâu hiệu quả, bảo vệ vườn lạc xanh tốt. Bà con nên thường xuyên thăm đồng, theo dõi mật độ sâu và xử lý kịp thời để tránh thiệt hại kinh tế, đồng thời góp phần xây dựng nền nông nghiệp bền vững.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
TỔNG KHOZ – PHÂN BÓN CHÍNH HÃNG, GIÁ RẺ
Địa chỉ: Số 68, Nguyễn Huệ, Phường Sài Gòn, TP.HCM
Hotline Kinh Doanh: 0856.77.66.99 – Hotline Kỹ Thuật: 085555.99.44
Trang web: Tổng KhoZ
Email: tongkhoz@gmail.com
Facebook: Tổng KhoZ
