Bệnh héo vàng cà chua là một trong những bệnh nguy hiểm do nấm Fusarium oxysporum f.sp. lycopersici gây ra, thường xuất hiện ở nhiều vùng trồng cà chua. Bệnh làm lá vàng úa từ gốc lên, cây còi cọc, héo rũ và có thể chết hàng loạt nếu không xử lý kịp thời. Đặc biệt, nấm tồn tại lâu trong đất, khiến việc tái canh gặp nhiều khó khăn. Bài viết này, Tổng Kho Z sẽ giúp bà con tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và các biện pháp phòng trừ bệnh héo vàng trên cà chua hiệu quả để bảo vệ mùa vụ bền vững.
1. Nguyên nhân bệnh héo vàng trên cà chua
– Bệnh héo vàng cà chua do nấm Fusarium oxysporum f.sp. lycopersici gây ra.
– Đây là loài nấm sợi thuộc họ Nectriaceae, có thể tạo sợi nấm, bào tử đơn bào và bào tử đa bào.
– Sợi nấm thường mảnh, phân nhánh, có màu trắng đến hồng nhạt khi nuôi cấy.
– Nấm phát triển mạnh trong điều kiện ẩm độ cao, nhiệt độ thích hợp 20–30°C.
– Trong đất, chúng tồn tại lâu dài dưới dạng bào tử, giúp chống lại điều kiện bất lợi, có thể sống nhiều năm.
– Nấm bệnh lây lan chủ yếu qua đất nhiễm mầm bệnh, hạt giống không xử lý, nguồn nước và dụng cụ làm vườn bẩn.
2. Biểu hiện bệnh héo vàng trên cà chua
– Cơ chế gây hại: Nấm xâm nhập qua rễ, phá hủy mô rễ, cản trở hấp thu nước và dinh dưỡng. Khi lan vào mạch dẫn (xylem), nấm làm tắc nghẽn dòng nước, khiến cây héo rũ và vàng lá.
– Triệu chứng trên lá: Lá chét ở gốc một bên cây héo trước, sau đó lan dần toàn cây. Lá vàng úa, héo rũ từ dưới lên trên.
– Triệu chứng trên thân và cổ rễ: Xuất hiện vết nâu ở phần sát mặt đất. Vết bệnh lan rộng, khiến cổ rễ khô teo. Trong điều kiện ẩm nóng, trên vết bệnh có lớp nấm trắng hoặc hồng nhạt.
– Triệu chứng trên rễ: Rễ phát triển kém, thối đen, vỏ rễ bong tróc. Cấu trúc rễ lỏng lẻo, dễ gãy.
– Đặc điểm giải phẫu: Khi cắt dọc thân cây nhiễm bệnh, mạch dẫn chuyển sang màu nâu rõ rệt.
3. Hậu quả của bệnh héo vàng trên cà chua
– Gây héo rũ hàng loạt: Cây cà chua bị héo rũ, lá vàng úa, ngừng phát triển và chết dần.
– Ảnh hưởng năng suất: Cây bệnh khó ra hoa, đậu trái ít, sản lượng giảm rõ rệt.
– Khó kiểm soát: Nấm Fusarium tồn tại nhiều năm trong đất, dễ lây sang cây khỏe.
– Phạm vi lây lan rộng: Khi đã xâm nhập vườn, bệnh nhanh chóng ảnh hưởng diện tích lớn.
– Tác động lâu dài: Đất nhiễm bệnh làm khó trồng lại cà chua và cây cùng họ.
– Thiệt hại kinh tế: Nông dân phải tốn nhiều chi phí kiểm soát và cải tạo đất.
4. Biện pháp phòng trừ bệnh héo vàng trên cà chua
4.1. Biện pháp canh tác
– Luân canh với cây trồng không cùng họ cà để cắt nguồn bệnh.
– Sử dụng giống cà chua có khả năng kháng nấm Fusarium.
– Trồng trên đất cao ráo, thoát nước tốt, tránh ngập úng.
– Vệ sinh đồng ruộng, tiêu hủy tàn dư cây bệnh sau thu hoạch.
– Xử lý hạt giống bằng nước ấm hoặc thuốc trừ nấm trước khi gieo.
4.2. Biện pháp sinh học
– Dùng chế phẩm sinh học chứa Trichoderma để xử lý đất.
– Bón phân hữu cơ hoai mục kết hợp vi sinh vật có lợi.
– Tăng cường phân bón sinh học giúp cây khỏe, tăng đề kháng.
4.3. Biện pháp hóa học
– Khi bệnh xuất hiện, có thể sử dụng thuốc gốc đồng, Carbendazim, Mancozeb, Difenoconazole.
– Phun hoặc tưới gốc theo đúng liều lượng khuyến cáo.
– Luân phiên hoạt chất để hạn chế kháng thuốc.
– Tuân thủ thời gian cách ly trước thu hoạch để đảm bảo an toàn nông sản.
5. Câu hỏi thường gặp về bệnh héo vàng cà chua
1. Bệnh héo vàng và héo xanh khác nhau thế nào?
--> Héo vàng: lá úa vàng dần rồi héo. Héo xanh: cây héo nhưng lá vẫn xanh.
2. Nấm Fusarium tồn tại trong đất bao lâu?
--> Có thể tồn tại nhiều năm dưới dạng bào tử, gây khó kiểm soát.
3. Có giống cà chua nào kháng bệnh héo vàng không?
--> Có. Một số giống lai F1 đã được chọn lọc với khả năng kháng Fusarium.
Bệnh héo vàng cà chua là một trong những dịch hại nguy hiểm, làm cây vàng úa, héo rũ và giảm năng suất nặng nề. Với đặc tính tồn tại lâu trong đất, bệnh khó kiểm soát nếu không phòng ngừa từ đầu. Áp dụng đồng bộ các biện pháp canh tác, sinh học và hóa học sẽ giúp bà con quản lý bệnh hiệu quả, bảo vệ vườn cà chua xanh tốt và duy trì mùa vụ bền vững.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
TỔNG KHOZ – PHÂN BÓN CHÍNH HÃNG, GIÁ RẺ
Địa chỉ: Số 68, Nguyễn Huệ, Phường Sài Gòn, TP.HCM
Hotline Kinh Doanh: 0856.77.66.99 – Hotline Kỹ Thuật: 085555.99.44
Trang web: Tổng KhoZ
Email: tongkhoz@gmail.com
Facebook: Tổng KhoZ
