Sâu tơ hại bắp cải (Plutella xylostella) là một trong những dịch hại nguy hiểm và khó phòng trừ nhất trên rau họ cải. Loài sâu này gây hại trực tiếp đến lá, bắp non, làm rau bị thủng lỗ, bắp không cuộn chặt và giảm mạnh giá trị thương phẩm. Đặc biệt, sâu tơ có khả năng kháng thuốc rất cao, khiến việc quản lý trở nên khó khăn. Bài viết này, Tổng Kho Z sẽ giúp bà con nhận biết triệu chứng, hiểu rõ đặc điểm sinh học và áp dụng các biện pháp phòng trừ sâu tơ trên bắp cải hiệu quả, an toàn.
1. Thông tin chung về sâu tơ hại bắp cải
Sâu tơ hại bắp cải (tên khoa học Plutella xylostella), còn gọi là sâu đục lá, sâu dù. Đây là đối tượng dịch hại phổ biến và nguy hiểm nhất trên rau họ cải, đặc biệt ở bắp cải, cải thảo, súp lơ, su hào…
Loài sâu này thuộc họ Plutellidae (bướm đêm) và bộ Lepidoptera (cánh vẩy). Sâu tơ có thể gây hại trên hầu hết các loại rau cải, bất kể thân lá cứng hay mềm, khiến lá bị thủng lỗ, biến dạng và không phát triển bình thường.
1.1. Đặc điểm nhận dạng của sâu tơ hại bắp cải
– Trứng: Hình bầu dục, dẹt, màu xanh hoặc vàng nhạt, thường bám ở mặt dưới lá.
– Sâu non: Đầu màu nâu, thân hình ống, màu xanh hoặc vàng nhạt, có lớp lông ngắn bao phủ.
– Nhộng: Màu xanh vàng, được kén trắng mỏng như lụa bao bọc bên ngoài.
– Trưởng thành: Màu nâu xám, trên cánh trước có ba vệt đen hình tam giác; khi đậu, đôi cánh úp sát thân.
Sâu tơ gây hại quanh năm, nhưng hại nặng vào vụ đông xuân. Trên đồng ruộng rau xanh tốt, mật độ sâu cao có thể làm toàn bộ lá bị ăn trơ gân, ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng bắp cải.
2. Các dấu hiệu của sâu tơ hại bắp cải
Sâu tơ vừa nở đã gặm lá, tạo rãnh ngoằn ngoèo trên bề mặt. Chúng thường bắt đầu ăn ở mặt dưới lá trước. Trên lá xuất hiện lỗ thủng mờ, giống dòi đục lá. Khi mật độ cao, sâu ăn hết thịt lá, chỉ còn gân. Bắp cải bị hại nặng sẽ sinh trưởng kém, dễ còi cọc.Mức độ nghiêm trọng có thể làm giảm 80% năng suất. Thậm chí cây chết nếu sâu gây hại quá nhiều.
Sâu tơ phá hại mạnh nhất khi ở tuổi 2. Sau 3 ngày nở, chúng ăn mạnh, làm mất diệp lục. Quang hợp bị gián đoạn khiến bắp cải khó phát triển. Chúng thường tập trung ăn lá bánh tẻ và lá non.
Những lá này chứa nhiều dinh dưỡng, dễ bị cắn phá. Khi bị hại, lá còi cọc, héo khô, mất giá trị thương phẩm.
3. Tác hại của sâu tơ hại bắp cải
Sâu tơ hại bắp cải là đối tượng dịch hại nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh trưởng và năng suất cây trồng.
– Làm lá bị thủng, trơ gân: Sâu non gặm biểu bì lá, tạo rãnh nhỏ và vết thủng mờ. Khi mật độ cao, lá bị ăn trụi chỉ còn gân trắng.
– Giảm khả năng quang hợp: Lá mất diệp lục khiến quá trình quang hợp gián đoạn, cây sinh trưởng kém và còi cọc.
– Ảnh hưởng năng suất và chất lượng: Cây trưởng thành bị phá hại toàn bộ lá, cuộn bắp bên trong biến dạng, rau mất giá trị thương phẩm.
– Thiệt hại nặng về kinh tế: Mức độ gây hại nghiêm trọng có thể làm giảm đến 80–99% năng suất, thậm chí gây chết cây.
– Khó kiểm soát: Sâu tơ có khả năng kháng thuốc cao, nếu không áp dụng biện pháp quản lý kịp thời, sâu sẽ sinh sản nhanh và lây lan diện rộng.
4. Biện pháp phòng trừ sâu tơ trên rau cải
4.1. Biện pháp canh tác
– Thu hoạch xong cần dọn sạch tàn dư, mang ra khỏi ruộng để tiêu hủy hoặc ủ phân.
– Luân canh với cây khác họ như lúa, bắp để cắt nguồn ký chủ.
– Có thể trồng xen cây họ cà, hành, tỏi để xua đuổi bướm trưởng thành.
– Tưới bằng vòi phun mưa chiều mát giúp hạn chế giao phối và rửa trôi trứng.
– Sau vài vụ rau cải, nên trồng luân canh với rau màu khác.
– Ngài sâu tơ bay thấp, nên dùng lưới cao 2m bao quanh ruộng để ngăn bướm xâm nhập.
4.2. Biện pháp sinh học
– Thả ong ký sinh, bọ rùa và các loài thiên địch để diệt sâu non.
– Ứng dụng vi sinh vật gây hại như vi khuẩn Bt, nấm xanh, nấm trắng.
– Đặt bẫy pheromone để bắt và tiêu diệt bướm trưởng thành.
4.3. Biện pháp hóa học
– Trước khi trồng, phun thuốc ở vườn ươm để diệt trứng và sâu non.
– Có thể nhúng cây con vào dung dịch thuốc trước khi đem trồng.
– Sử dụng thuốc hợp lý, đúng liều lượng và luân phiên hoạt chất để tránh kháng thuốc.
– Bà con có thể sử dụng các hoạt chất để phòng trừ như: Abamectin, Emamectin Benzoate, Spinosad, Matrine,….
5. Câu hỏi thường gặp về sâu tơ hại bắp cải
1. Sâu tơ hại bắp cải thường xuất hiện vào thời gian nào?
--> Sâu tơ phát sinh quanh năm, gây hại nặng vào vụ đông xuân khi thời tiết khô nóng.
2. Triệu chứng đặc trưng của sâu tơ trên bắp cải là gì?
--> Lá bị thủng lỗ nhỏ, mất diệp lục, để lại gân trắng, cây còi cọc.
3. Vì sao sâu tơ khó phòng trừ?
--> Sâu tơ có vòng đời ngắn, sinh sản nhanh và dễ kháng thuốc hóa học.
Sâu tơ hại bắp cải là dịch hại nguy hiểm, có thể gây thất thu lớn nếu không được quản lý kịp thời. Với khả năng sinh sản nhanh và dễ kháng thuốc, việc phòng trừ cần kết hợp đồng bộ nhiều biện pháp: canh tác hợp lý, sử dụng thiên địch, chế phẩm sinh học và thuốc BVTV an toàn. Bà con nên theo dõi ruộng thường xuyên, phát hiện sớm để xử lý đúng cách.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
TỔNG KHOZ – PHÂN BÓN CHÍNH HÃNG, GIÁ RẺ
Địa chỉ: Số 68, Nguyễn Huệ, Phường Sài Gòn, TP.HCM
Hotline Kinh Doanh: 0856.77.66.99 – Hotline Kỹ Thuật: 085555.99.44
Trang web: Tổng KhoZ
Email: tongkhoz@gmail.com
Facebook: Tổng KhoZ
