Bệnh thối củ cà rốt là một trong những bệnh hại nghiêm trọng, thường xuất hiện cả khi cây còn trên ruộng lẫn giai đoạn bảo quản sau thu hoạch. Bệnh do nhiều loại nấm và vi khuẩn gây ra, làm củ cà rốt thối nhũn, biến dạng, bốc mùi hôi và mất hoàn toàn giá trị thương phẩm. Nếu không phòng trị kịp thời, bệnh có thể khiến bà con thất thu nặng nề. Bài viết này, Tổng Kho Z sẽ giúp bà con nhận biết nguyên nhân, triệu chứng và biện pháp phòng trừ bệnh thối củ cà rốt hiệu quả, an toàn và tiết kiệm.
1. Nguyên nhân gây bệnh thối củ cà rốt
1.1. Tác nhân gây bệnh
Bệnh thối củ cà rốt chủ yếu do vi khuẩn Erwinia carotovora. Loại vi khuẩn này phổ biến trong đất, thường tấn công cây củ. Chúng xâm nhập qua vết thương cơ giới trên củ. Vết thương có thể do sâu hại, dụng cụ canh tác hoặc thu hoạch. Khi gặp điều kiện thuận lợi, bệnh phát triển rất nhanh, gây thối nặng.
1.2. Điều kiện phát triển
Vi khuẩn phát triển mạnh ở nhiệt độ 27 – 30°C. Độ ẩm cao, thời tiết mưa nhiều càng thuận lợi cho bệnh. Đất úng nước, thoát kém là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn. Vườn không vệ sinh, nhiều tàn dư thực vật dễ bùng phát bệnh.
1.3. Phương thức lây lan
Vi khuẩn tồn tại lâu trong đất, lây lan qua nước tưới, nước mưa. Bệnh truyền từ củ bệnh sang củ khỏe rất nhanh. Công cụ làm vườn dính mầm bệnh có thể lây sang cây khác. Tay người lao động cũng là nguồn lây nếu không vệ sinh sạch. Sâu hại tạo vết thương, là cửa ngõ chính cho vi khuẩn xâm nhập.
2. Nhận biết bệnh thối củ cà rốt
2.1. Dấu hiệu ban đầu
– Lá cà rốt héo rũ, úa vàng gần gốc.
– Củ xuất hiện vết nhỏ màu xám hoặc nâu.
– Thịt củ mềm dần khi sờ vào.
– Cây chậm phát triển, củ không lớn bình thường.
2.2. Triệu chứng trên cây
– Trên lá: Lá héo toàn bộ, vàng rồi khô từ gốc đến ngọn.
– Trên thân: Vết bệnh đen lan từ củ lên cuống, thân mục dần.
– Trên củ: Vết bệnh màu xám đến nâu, lõm xuống, ứa nước.
– Thịt củ mềm nhũn, có mùi hôi khó chịu, lõi củ bị ảnh hưởng.
2.3. Giai đoạn xuất hiện
– Thường thấy khi củ bắt đầu hình thành đến lúc thu hoạch.
– Bệnh nặng ở giai đoạn củ phát triển mạnh.
– Mùa mưa, đất ẩm lâu ngày dễ bùng phát bệnh.
– Ruộng thoát nước kém, củ trầy xước dễ nhiễm khuẩn hơn.
3. Tác hại của bệnh thối củ cà rốt
3.1. Giảm năng suất
– Cây héo rũ, củ thối rữa, sản lượng giảm mạnh.
– Sinh trưởng kém, củ nhỏ và ít hơn bình thường.
– Nếu không kiểm soát, nguy cơ mất trắng cả vụ.
3.2. Ảnh hưởng đến chất lượng
– Củ mềm nhũn, ứa nước, có mùi hôi khó chịu.
– Thịt củ bị phá hủy, mất giá trị dinh dưỡng.
– Khó thu hoạch, không thể tiêu thụ hoặc chế biến.
– Củ bệnh dễ hư thêm trong quá trình bảo quản.
3.3. Lây lan nhanh, thiệt hại kinh tế
– Vi khuẩn lan nhanh qua đất và nước tưới.
– Vườn cà rốt có thể bị hại toàn bộ trong thời gian ngắn.
– Năng suất giảm, nông dân mất vốn đầu tư.
– Chi phí phòng trị và cải tạo đất tăng cao.
4. Biện pháp phòng trừ bệnh thối củ cà rốt
4.1. Biện pháp canh tác
– Chọn đất cao ráo, tơi xốp, thoát nước tốt.
– Luân canh với cây khác họ, hạn chế mầm bệnh tồn dư.
– Tránh gieo trồng quá dày, giữ ruộng thông thoáng.
– Bón phân cân đối, tăng Kali và Silic, hạn chế thừa đạm.
– Thu hoạch khi đất khô, tránh làm trầy xước củ.
– Bảo quản kho mát, độ ẩm 65–70%, nhiệt độ 0–2°C.
4.2. Biện pháp sinh học
– Dùng Trichoderma xử lý đất để ức chế nấm bệnh.
– Ứng dụng vi khuẩn Bacillus subtilis tăng sức đề kháng.
– Bón bổ sung phân hữu cơ vi sinh để cải tạo đất.
4.3. Biện pháp hóa học
– Xử lý hạt giống bằng thuốc trừ nấm trước khi gieo.
– Phun thuốc khi phát hiện vết bệnh đầu tiên trên ruộng.
– Hoạt chất khuyến cáo: Metalaxyl, Mancozeb, Azoxystrobin,….
4.4. Lưu ý khi dùng thuốc
– Phun luân phiên hoạt chất, tránh vi khuẩn kháng thuốc.
– Pha đúng liều lượng, không tự ý tăng nồng độ.
– Tuân thủ thời gian cách ly để sản phẩm an toàn.
5. Câu hỏi thường gặp
1. Bệnh thối củ cà rốt thường xuất hiện khi nào?
--> Bệnh phát triển mạnh vào mùa mưa, đất úng nước và ẩm độ cao.
2. Nguyên nhân chính gây bệnh thối củ cà rốt là gì?
--> Do vi khuẩn Erwinia carotovora và một số nấm đất như Sclerotinia, Rhizoctonia.
3. Làm sao nhận biết sớm bệnh thối củ cà rốt?
--> Lá úa vàng gần gốc, củ xuất hiện vết xám nâu, mềm nhũn và có mùi hôi.
Bệnh thối củ cà rốt là một trong những bệnh hại nguy hiểm nhất, có thể gây thiệt hại nặng từ đồng ruộng cho đến khâu bảo quản. Nếu không phòng trừ kịp thời, bệnh sẽ làm củ cà rốt thối nhũn, giảm năng suất, mất giá trị thương phẩm và ảnh hưởng nghiêm trọng đến thu nhập của bà con. Để quản lý hiệu quả, bà con cần áp dụng đồng bộ các biện pháp: làm đất thoát nước tốt, vệ sinh ruộng, bổ sung vi sinh đối kháng và sử dụng thuốc BVTV hợp lý khi cần.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
TỔNG KHOZ – PHÂN BÓN CHÍNH HÃNG, GIÁ RẺ
Địa chỉ: Số 68, Nguyễn Huệ, Phường Sài Gòn, TP.HCM
Hotline Kinh Doanh: 0856.77.66.99 – Hotline Kỹ Thuật: 085555.99.44
Trang web: Tổng KhoZ
Email: tongkhoz@gmail.com
Facebook: Tổng KhoZ
