Bệnh đốm lá khổ qua là một trong những bệnh hại phổ biến, thường xuất hiện từ giai đoạn cây con cho đến khi ra trái. Lá bị đốm vàng, nâu, khô rách và rụng sớm khiến cây suy yếu, giảm năng suất và chất lượng nông sản. Bài viết này, Tổng Kho Z sẽ chia sẻ chi tiết nguyên nhân, triệu chứng, tác hại và các biện pháp phòng trị hiệu quả, giúp bà con quản lý bệnh đốm lá an toàn và bền vững.
1. Nguyên nhân gây bệnh đốm lá trên cây khổ qua
Tác nhân chính gây bệnh đốm lá khổ qua là nấm Corynespora cassiicola. Loại nấm này phát triển mạnh trong điều kiện nóng ẩm, đặc biệt khi nhiệt độ trung bình khoảng 28°C. Nấm có thể tồn tại trong tàn dư cây trồng từ 1–2 năm và dễ dàng lan truyền theo gió, nước mưa hoặc công cụ canh tác.
Phạm vi ký chủ của C. cassiicola rất rộng, có thể gây hại trên hơn 60 loài cây trồng khác nhau như khổ qua, cao su, đậu nành, dưa leo, cà chua, đu đủ, chanh dây, hồ tiêu, đậu đũa… Điều này khiến bệnh dễ lây lan và bùng phát trên diện rộng.
Một số trường hợp, biểu hiện bệnh đốm lá do C. cassiicola thường dễ nhầm lẫn với đốm lá do vi khuẩn. Vì vậy, bà con cần dựa vào điều kiện môi trường và dấu hiệu đặc trưng trên lá để chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây bệnh.
2. Triệu chứng bệnh đốm lá trên khổ qua
Trên lá:
– Vết bệnh xuất hiện trước trên lá già, ở mặt dưới.
– Ban đầu là đốm góc cạnh màu vàng nhạt.
– Sau vài ngày, vết bệnh phát triển thành đốm tròn nâu nhạt.
– Đốm bệnh có tâm sẫm màu, viền vàng, giống “mắt bò”.
– Khi bệnh nặng, nhiều vết liên kết thành mảng lớn.
– Lá bị thủng lỗ, khô cháy, dễ rụng sớm.
Trên cuống và thân:
– Vết bệnh nhỏ, dài, màu nâu sẫm, xuất hiện rải rác.
– Vết bệnh lan dần, làm cuống teo tóp, lá héo rụng.
Trên trái:
– Vết bệnh thường nhỏ, tròn, hơi lõm, màu nâu đen.
– Sau đó vết lõm ăn sâu vào thịt trái.
– Trái bệnh khô, biến dạng, không bị thối nhũn nhưng mất giá trị thương phẩm.
Điều kiện thuận lợi:
– Trời mưa nhiều, ẩm độ cao, cây rậm rạp, bệnh lan rất nhanh.
3. Tác hại do bệnh đốm lá trên cây khổ qua gây ra
– Bệnh đốm lá làm giảm diện tích lá quang hợp, cây phát triển yếu.
– Lá bị hư hại nhiều khiến cây chậm lớn, dễ suy kiệt.
– Trái non thường còi cọc, màu sắc không đạt chuẩn, dễ rụng.
– Trái chín xuất hiện đốm lõm, kém đẹp, mất giá trị thương phẩm.
– Nông sản không đạt tiêu chuẩn xuất bán, khó tiêu thụ.
– Năng suất giảm rõ rệt, ảnh hưởng trực tiếp lợi nhuận nông dân.
– Nếu bệnh kéo dài, cây dễ nhiễm thêm bệnh khác.
– Mầm bệnh tồn tại trong đất và tàn dư cây, gây hại vụ sau.
– Bà con phải tăng chi phí thuốc và công chăm sóc để khống chế.
– Nếu không xử lý triệt để, nguy cơ mất mùa rất cao.
4. Biện pháp phòng trị bệnh đốm lá khổ qua
4.1. Biện pháp canh tác
– Thu gom, tiêu hủy lá và trái bệnh sau mỗi vụ.
– Luân canh với cây khác họ bầu bí để cắt nguồn bệnh.
– Trồng giàn thoáng, mật độ hợp lý, tránh ruộng rậm rạp.
– Bón phân cân đối, tăng kali và hữu cơ hoai mục, hạn chế thừa đạm.
– Làm đất kỹ, thoát nước tốt, hạn chế úng.
– Chọn giống khỏe, ít nhiễm bệnh.
4.2. Biện pháp sinh học
– Trộn chế phẩm Trichoderma vào đất để tiêu diệt mầm bệnh.
– Sử dụng chế phẩm vi sinh chứa Bacillus subtilis phun định kỳ.
– Bón phân hữu cơ vi sinh giúp cải tạo đất, tăng sức đề kháng cây.
– Phun chế phẩm sinh học để ức chế nấm bệnh trên lá.
4.3. Biện pháp hóa học
– Phun thuốc ngay khi phát hiện vết bệnh đầu tiên.
– Hoạt chất hiệu quả: Mancozeb, Chlorothalonil, Azoxystrobin, Difenoconazole,…..
– Luân phiên các nhóm hoạt chất để tránh kháng thuốc.
– Phun sáng sớm hoặc chiều mát để đạt hiệu quả tối ưu.
5. Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1. Bệnh đốm lá trên khổ qua thường xuất hiện khi nào?
--> Bệnh phát triển mạnh trong mùa mưa, độ ẩm cao, thời tiết thay đổi thất thường.
2. Nguyên nhân chính gây bệnh đốm lá là gì?
--> Do nấm Corynespora cassiicola và một số nấm Alternaria, Cercospora.
3. Bệnh đốm lá có lây sang cây khác không?
--> Có. Nấm gây bệnh có thể tấn công nhiều loại cây họ bầu bí và rau màu khác.
Bệnh đốm lá khổ qua là một trong những bệnh hại phổ biến, gây ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng nông sản. Nếu không nhận diện và phòng trị kịp thời, bệnh có thể lan rộng, khiến cây suy yếu, lá rụng nhiều và trái mất giá trị thương phẩm.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
TỔNG KHOZ – PHÂN BÓN CHÍNH HÃNG, GIÁ RẺ
Địa chỉ: Số 68, Nguyễn Huệ, Phường Sài Gòn, TP.HCM
Hotline Kinh Doanh: 0856.77.66.99 – Hotline Kỹ Thuật: 085555.99.44
Trang web: Tổng KhoZ
Email: tongkhoz@gmail.com
Facebook: Tổng KhoZ
