Bệnh thán thư trên khổ qua là một trong những bệnh hại nghiêm trọng, gây ảnh hưởng lớn đến năng suất và chất lượng trái. Khi xuất hiện, bệnh có thể làm lá cháy khô, thân yếu, trái bị đốm đen lõm và dễ hư hỏng, khiến bà con nông dân thiệt hại nặng nề. Bài viết này, Tổng Kho Z sẽ giúp bà con hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng, tác hại cũng như các biện pháp phòng trị hiệu quả, kết hợp giải pháp canh tác, sinh học và hóa học để quản lý bệnh thán thư một cách bền vững.
1. Nguyên nhân nào gây ra bệnh thán thư trên khổ qua?
Tác nhân chính gây ra bệnh thán thư trên khổ qua là nấm Colletotrichum lagenarium. Loại nấm này phát triển mạnh trong điều kiện nhiệt độ từ 25–32°C và độ ẩm cao, đặc biệt sau những trận mưa kéo dài hoặc khi vườn thường xuyên bị đọng sương vào ban đêm. Bào tử nấm có thể tồn tại lâu dài trong tàn dư cây bệnh, đất canh tác, thậm chí bám trên hạt giống.
Khi gặp điều kiện thuận lợi, nấm dễ dàng xâm nhập vào lá, thân, hoa và quả qua vết thương cơ giới hoặc qua khí khổng. Những ruộng khổ qua trồng liên tục nhiều vụ, đất thoát nước kém hoặc bón quá nhiều đạm đều là môi trường lý tưởng để nấm bệnh phát triển. Ngoài ra, việc tưới nước theo hình thức phun mưa cũng làm giọt nước bắn tung, mang theo bào tử nấm lây lan nhanh trên diện rộng.
2. Triệu chứng bệnh thán thư trên khổ qua
Trên lá:
– Nấm thường tấn công ở mặt dưới lá non.
– Đốm bệnh ban đầu nhỏ, màu vàng nhạt, có viền mờ.
– Sau vài ngày, vết bệnh chuyển nâu đậm và lan rộng.
– Các vết bệnh liên kết lại, lá cháy khô và rách.
– Lá bị hại nặng dễ vàng úa, rụng sớm, cây quang hợp kém.
Trên thân, cuống hoa:
– Xuất hiện vết thâm đen, dạng lõm nhẹ.
– Cuống hoa, cuống quả bị teo, dễ gãy rụng.
– Bệnh nặng làm dây khổ qua héo từng đoạn.
Trên trái:
– Vết bệnh lúc đầu là đốm nhỏ, tròn, hơi lõm.
– Màu vết bệnh từ vàng nhạt chuyển sang nâu đen.
– Khi ẩm ướt, vết bệnh nhũn nước, có vòng đồng tâm.
– Trái non dễ rụng, trái lớn thì bị thối hỏng.
– Vết bệnh lan rộng làm trái méo, mất giá trị thương phẩm.
3. Tác hại do bệnh thán thư trên khổ qua gây ra
– Bệnh thán thư khiến lá khổ qua cháy khô, rụng sớm, làm cây suy yếu nhanh.
– Cây bệnh quang hợp kém, sinh trưởng chậm, giảm sức đề kháng với sâu bệnh khác.
– Hoa và trái non dễ rụng hàng loạt, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất.
– Trái lớn bị thối, méo mó, xấu mã, khó tiêu thụ ngoài thị trường.
– Năng suất có thể giảm 30–50% nếu bệnh bùng phát mạnh.
– Chất lượng nông sản giảm, thương lái chê, giá bán thấp.
– Nông dân tốn chi phí thuốc và công chăm sóc nhiều hơn.
– Bệnh dễ lây lan trên diện rộng, gây nguy cơ mất mùa.
4. Biện pháp phòng trừ bệnh thán thư trên khổ qua
4.1. Biện pháp canh tác
– Luân canh với cây khác họ bầu bí để giảm nguồn nấm.
– Vệ sinh đồng ruộng, thu gom và tiêu hủy tàn dư cây bệnh.
– Chọn giống kháng bệnh, gieo trồng với mật độ vừa phải.
– Bón phân cân đối, hạn chế thừa đạm, bổ sung kali và canxi.
– Tưới rãnh hoặc nhỏ giọt, tránh tưới phun mưa làm lây bệnh.
– Làm giàn thoáng, vườn luôn khô ráo, hạn chế ẩm độ cao.
4.2. Biện pháp sinh học
– Sử dụng chế phẩm nấm đối kháng Trichoderma để ức chế nấm bệnh.
– Dùng chế phẩm vi sinh chứa vi khuẩn có lợi như Bacillus subtilis.
– Tăng cường bón phân hữu cơ hoai mục, giúp đất giàu vi sinh.
– Phun chế phẩm sinh học định kỳ để bảo vệ cây giai đoạn đầu.
4.3. Biện pháp hóa học
– Phun thuốc khi bệnh chớm xuất hiện để kìm hãm sớm.
– Nhóm hoạt chất hiệu quả: Azoxystrobin, Mancozeb, Hexaconazole, Difenoconazole, Kasugamycin,…..
– Luân phiên hoạt chất để tránh hiện tượng kháng thuốc.
– Pha đúng liều lượng, phun vào sáng sớm hoặc chiều mát.
– Trang bị đồ bảo hộ khi sử dụng để đảm bảo an toàn.
5. Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1. Bệnh thán thư trên khổ qua xuất hiện nhiều vào mùa nào?
--> Bệnh thường phát triển mạnh vào mùa mưa, độ ẩm cao, ruộng rậm rạp và thoát nước kém.
2. Có thể phòng bệnh thán thư bằng phân bón không?
--> Có. Bón phân cân đối, tăng kali, canxi và hữu cơ giúp cây khỏe, hạn chế bệnh.
3. Khi phát hiện bệnh nên xử lý thế nào?
--> Tiêu hủy lá, trái bệnh và phun ngay thuốc đặc trị như Azoxystrobin, Mancozeb hoặc Hexaconazole.
Bệnh thán thư trên khổ qua là mối đe dọa lớn, có thể gây thất thu nặng nếu bà con không phòng trị kịp thời. Việc nhận diện sớm triệu chứng, kết hợp biện pháp canh tác, sinh học và hóa học sẽ giúp quản lý bệnh hiệu quả, bảo vệ năng suất và chất lượng nông sản.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
TỔNG KHOZ – PHÂN BÓN CHÍNH HÃNG, GIÁ RẺ
Địa chỉ: Số 68, Nguyễn Huệ, Phường Sài Gòn, TP.HCM
Hotline Kinh Doanh: 0856.77.66.99 – Hotline Kỹ Thuật: 085555.99.44
Trang web: Tổng KhoZ
Email: tongkhoz@gmail.com
Facebook: Tổng KhoZ
