Sầu riêng bị nứt thân xì mủ là một trong những bệnh nguy hiểm, thường gặp ở cây sầu riêng giai đoạn trưởng thành và cho trái. Khi bị bệnh, thân cây xuất hiện vết nứt chảy nhựa vàng nâu, làm cây suy yếu, giảm năng suất và thậm chí chết nhanh nếu không xử lý kịp thời. Bài viết này, Tổng Kho Z sẽ giúp bà con tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và hướng dẫn cách trị hiệu quả để bảo vệ vườn sầu riêng luôn khỏe mạnh, cho năng suất cao và trái đạt chất lượng.
1. Nguyên nhân sầu riêng bị nứt thân xì mủ
Bệnh nứt thân xì mủ trên sầu riêng thường khởi phát từ nhiều yếu tố khác nhau, nhưng phần lớn liên quan đến nấm bệnh và điều kiện môi trường bất lợi. Dưới đây là những nguyên nhân chính mà bà con cần lưu ý:
1.1. Nhiễm nấm Phytophthora.sp
- Phytophthora.sp Đây là tác nhân phổ biến nhất gây nên hiện tượng thân nứt và chảy mủ ở sầu riêng.
- Nấm thường phát triển mạnh trong môi trường ẩm ướt, mưa nhiều hoặc đất thoát nước kém.
- Khi tấn công, chúng phá hủy lớp vỏ thân, làm rỉ nhựa vàng nâu, thậm chí thối lan vào phần gỗ, khiến cây chết dần.
1.2. Đất úng nước, thoát nước kém
- Sầu riêng là cây không chịu úng. Khi nước đọng lâu ngày, rễ bị ngộp oxy và thối, tạo điều kiện cho nấm bệnh xâm nhập lên thân.
- Những vùng đất trũng, thiếu rãnh thoát nước là nơi bệnh nứt thân xì mủ dễ bùng phát mạnh nhất.
1.3. Thời tiết thay đổi thất thường
- Sự chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm quá lớn khiến vỏ thân co giãn đột ngột, dễ nứt nẻ.
- Khi đó, các vết nứt là “cửa ngõ” cho nấm và vi khuẩn xâm nhập, làm hình thành ổ bệnh xì mủ.
1.4. Tổn thương cơ học
- Việc dùng dụng cụ làm vườn, cào gốc, cắt tỉa sai cách hoặc côn trùng đục thân có thể gây vết thương hở.
- Nếu không được xử lý bằng thuốc sát khuẩn, các vết xước này sẽ nhanh chóng nhiễm nấm và lan rộng.
1.5. Thiếu dinh dưỡng và chăm sóc không cân đối
- Khi cây thiếu canxi, bo, kẽm hoặc hữu cơ, vỏ thân trở nên yếu và dễ nứt.
- Đồng thời, việc lạm dụng phân hóa học hoặc thuốc có tính nóng cũng khiến cây stress, rễ yếu, giảm sức đề kháng.
2. Bệnh nứt thân xì mủ ở sầu riêng phát triển trong điều kiện nào?
- Bệnh nứt thân xì mủ thường bùng phát mạnh khi thời tiết và môi trường bất lợi cho cây nhưng lại thuận lợi cho nấm bệnh phát triển.
- Dưới đây là những điều kiện dễ làm bệnh xuất hiện và lan nhanh:
2.1. Nhiệt độ thấp, độ ẩm cao, mưa kéo dài
- Nấm gây bệnh phát triển mạnh trong thời tiết lạnh, ẩm ướt và có mưa liên tục.
- Đặc biệt khi vườn bị ngập úng hoặc đọng nước lâu, mầm bệnh sẽ tích tụ nhiều trong đất.
- Những vùng thấp, nước mưa chảy dồn từ vườn cao xuống càng dễ sinh nấm Phytophthora.
2.2. Vườn trồng dày, thiếu ánh sáng và thông thoáng
- Khi mật độ cây quá dày, cành không được cắt tỉa thường xuyên, không khí ẩm và thiếu nắng, nấm có điều kiện sinh sôi mạnh.
- Cây trong vườn kín gió thường dễ bị bệnh hơn so với vườn trồng thưa, thoáng sáng.
2.3. Đất nghèo dinh dưỡng, nén chặt, pH thấp
- Đất lâu năm, ít bổ sung hữu cơ khiến vi sinh vật có lợi giảm mạnh.
- Đất nén chặt, kém thoát khí làm rễ yếu, dễ bị nấm xâm nhập.
- Nếu pH đất thấp (dưới 5), nấm bệnh phát triển rất nhanh, gây thối vỏ và nứt thân.
2.4 Chăm sóc và bón phân không cân đối
- Việc bón quá nhiều phân hóa học hoặc bỏ quên hữu cơ khiến cây thiếu dưỡng chất vi lượng.
- Cây yếu, vỏ thân mỏng, dễ nứt khi gặp mưa nắng thất thường.
- Đây là điều kiện thuận lợi để nấm Phytophthora xâm nhập và gây xì mủ.
3. Dấu hiệu nhận biết và tác hại khi cây sầu riêng bị nứt thân xì mủ
Bệnh nứt thân xì mủ ở sầu riêng thường tiến triển âm thầm từ rễ, sau đó lan lên thân, lá và cả trái. Việc nhận biết sớm giúp bà con xử lý kịp thời, tránh thiệt hại nặng.
3.1 Triệu chứng ở rễ
- Rễ non bị thối đen, teo nhỏ và mất khả năng hút nước.
- Khi rễ chết dần, cây chậm phát triển, lá vàng và đọt non khô héo.
- Nấm sau đó lan dần lên phần thân, gây chảy nhựa và thối vỏ.
- Nếu không xử lý sớm, cây sẽ ngừng sinh trưởng và chết khô.
3.2 Triệu chứng ở thân và cành
- Vỏ thân xuất hiện vết thối ướt, rỉ nhựa nâu đen hoặc vàng sẫm.
- Khu vực bệnh lan rộng, bề mặt sần sùi như bị cháy bỏng.
- Khi cạo lớp vỏ bệnh, phần gỗ bên trong chuyển nâu sẫm, khô cứng.
- Bệnh nặng khiến thân bị nứt dọc, dinh dưỡng không lưu thông, cây suy yếu nhanh.
- Nhiều trường hợp vỏ thân có mảng hồng hoặc tím sẫm – dấu hiệu nấm phát triển mạnh.
3.3 Triệu chứng trên lá
- Ban đầu, lá xuất hiện đốm nhỏ nâu đen ở mặt dưới.
- Các đốm lan rộng khiến lá vàng, khô mép và rụng sớm.
- Lá bệnh thường héo rũ, dễ rụng chỉ sau vài ngày.
- Khi cây bệnh nặng, tán thưa, đọt non ngừng phát triển.
3.4 Triệu chứng trên trái
- Trên vỏ trái xuất hiện đốm nâu đen hoặc vết nứt nhỏ dọc cuống.
- Các vết bệnh nhanh chóng lan quanh trái, vỏ sạm màu và cứng lại.
- Khi bệnh lan sâu, cơm sầu riêng bị thối, mốc trắng và rụng sớm.
- Trái thường rụng trước khi chín, làm giảm năng suất nghiêm trọng.
3.5. Hậu quả khi sầu riêng bị nứt thân xì mủ
Bệnh nứt thân xì mủ gây thiệt hại nghiêm trọng nếu không xử lý kịp thời. Cây bị bệnh sẽ suy yếu nhanh, giảm khả năng hút nước và dinh dưỡng. Thân nứt và chảy mủ làm mất lớp bảo vệ tự nhiên, khiến nấm lan rộng và cây chết dần. Trái bị thối, rụng sớm, năng suất giảm mạnh và chất lượng cơm kém. Vườn nhiễm nặng có thể mất trắng nhiều cây, tốn chi phí phục hồi và dễ tái phát trong mùa mưa sau.
4. Biện pháp phòng trừ bệnh
4.1. Biện pháp xử lý bệnh
Bước 1: Vệ sinh vết bệnh
- Lau khô phần thân bị nứt bằng khăn hoặc giấy sạch.
- Dùng dao cạo nhẹ lớp vỏ thối đen để loại bỏ mô bệnh.
- Vệ sinh dao, dụng cụ sau mỗi cây để tránh lây nhiễm chéo.
Bước 2: Xử lý nấm và làm khô vết bệnh
- Dùng thuốc có hoạt chất Metalaxyl, Dimethomorph, Fosetyl-Aluminium, Mancozeb,….. hoặc gốc đồng.
- Quét trực tiếp lên vết bệnh 2–3 lần/ngày cho đến khi khô mủ.
- Đồng thời, pha dung dịch thuốc phun đều lên thân, cành, lá để sát khuẩn toàn cây.
- Phun 2 lần, cách nhau 7 ngày, và nên thay đổi hoạt chất ở mỗi lần phun để tăng hiệu quả.
- Thời điểm tốt nhất là sáng sớm hoặc chiều mát.
Bước 3: Xác định nguyên nhân gốc
- Nếu do thiếu canxi, cần bổ sung phân chứa Ca, Bo, Zn giúp vỏ thân dày, hạn chế nứt.
- Nếu do nấm, vi khuẩn hoặc sâu đục thân, xử lý bằng thuốc đặc trị nấm + phun phòng sâu bệnh để ngăn tái phát.
Bước 4: Bổ sung dinh dưỡng phục hồi cây
- Sau khi bệnh ổn định, bón thêm phân vi lượng hoặc phân hữu cơ lỏng VITAMIN-Z giúp cây nhanh hồi phục.
- Bổ sung MAGIE-ZN-B để tăng canxi, magie và kẽm, giúp thân khỏe và liền da nhanh.
4.2 Biện pháp phòng bệnh lâu dài
1. Giữ vườn luôn thông thoáng
- Thường xuyên cắt tỉa cành thấp, loại bỏ lá già, làm cỏ quanh gốc.
- Thu gom tàn dư, cành bệnh và tiêu hủy xa vườn.
2. Trồng đúng mật độ
- Không trồng quá dày, đảm bảo khoảng cách để cây nhận đủ ánh sáng và gió lưu thông.
- Đào rãnh hoặc nâng mô cao giúp nước thoát nhanh, tránh úng gốc.
3. Cải tạo đất và cân bằng dinh dưỡng
- Đất phải tơi xốp, giàu hữu cơ, pH ổn định 5,5–6,5.
- Bón phân hữu cơ ROOTER-Z hoặc ORGANIC ZN-B định kỳ để cải thiện đất và tăng sức đề kháng cho cây.
- Hạn chế lạm dụng phân hóa học, tránh làm đất chai cứng.
4. Tưới nước và chăm sóc hợp lý
- Giữ ẩm vừa phải, không để úng hay khô hạn.
- Bổ sung dinh dưỡng cân đối để cây khỏe, vỏ thân dẻo dai, khó nứt.
Hy vọng qua bài viết này, bà con đã nắm rõ nguyên nhân, dấu hiệu và cách trị bệnh nứt thân xì mủ ở sầu riêng. Việc xử lý sớm, kết hợp đúng thuốc đặc trị và bổ sung dinh dưỡng cân đối sẽ giúp cây nhanh hồi phục, liền vỏ, xanh lá trở lại và cho năng suất cao. Tổng Kho Z luôn đồng hành cùng bà con, cung cấp thuốc, phân bón và giải pháp nông nghiệp hiệu quả, giúp vườn sầu riêng phát triển bền vững và mùa nào cũng trúng lớn.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
TỔNG KHOZ – PHÂN BÓN CHÍNH HÃNG, GIÁ TỐT
Địa chỉ: 246 Nguyễn Kim Cương, Tân Thạnh Đông, Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh
Hotline Kinh Doanh: 0856.77.66.99 – Hotline Kỹ Thuật: 085555.99.44
Trang web: Tổng KhoZ
Email: tongkhoz@gmail.com
Facebook: Tổng KhoZ
