Nhện đỏ hại dưa lưới (Tetranychus urticae) là dịch hại nguy hiểm, thường bùng phát mạnh trong mùa khô khi thời tiết nắng nóng, độ ẩm thấp. Chúng chích hút dịch lá, ngọn và quả non khiến cây suy yếu, lá bạc màu, cháy vàng và rụng sớm. Bài viết này, Tổng Kho Z sẽ giúp bà con nhận biết sớm, hiểu nguyên nhân và phòng trị nhện đỏ hại dưa lưới hiệu quả nhất, giúp cây xanh khỏe, quả đẹp và năng suất cao.
1. Thông tin chung về nhện đỏ hại dưa lưới
Nhện đỏ (Tetranychus urticae) là loài côn trùng rất nhỏ, thường sống tập trung ở mặt dưới lá dưa lưới. Chúng gây hại bằng cách chích hút nhựa tế bào lá, làm lá mất màu, khô và héo dần.
Do kích thước nhỏ, khả năng sinh sản nhanh, nhện đỏ rất khó kiểm soát và dễ bùng phát thành dịch. Chúng phát triển mạnh trong điều kiện thời tiết khô, nóng, đặc biệt khi độ ẩm thấp và ít mưa.
1.1. Đặc điểm sinh học:
- Kích thước: Cơ thể nhện đỏ rất nhỏ (0,3–0,5 mm), hình bầu dục, có 8 chân.
- Màu sắc: Tùy giai đoạn phát triển, có thể là xanh nhạt, vàng, cam hoặc đỏ.
- Vòng đời: Gồm 3 giai đoạn chính – trứng, ấu trùng và trưởng thành, phát triển nhanh trong 7–10 ngày.
1.2. Vòng đời phát triển:
- Trứng: Được đẻ rải rác ở mặt dưới lá, sát gân lá. Trứng nhỏ, tròn bóng, nở sau 4–5 ngày.
- Ấu trùng: Có dạng bầu dục, 3 đôi chân, tồn tại khoảng 5–10 ngày trước khi hóa trưởng thành.
- Thành trùng: Dài khoảng 0,4 mm, thân phủ lông mịn, màu vàng, đỏ hoặc xanh lục.
- Nhện trưởng thành thường ẩn dưới mặt lá, nụ hoa hoặc cuống trái, gây hại liên tục khi gặp thời tiết nắng nóng kéo dài.
2. Nhận biết dấu hiệu dưa lưới bị nhện đỏ tấn công
Việc nhận biết sớm dấu hiệu nhện đỏ hại dưa lưới giúp bà con chủ động xử lý và hạn chế thiệt hại năng suất. Dưới đây là những biểu hiện đặc trưng bà con cần lưu ý:
Giai đoạn đầu
- Đốm vàng nhỏ li ti: Mặt dưới lá xuất hiện các chấm nhỏ màu vàng nhạt, chính là vị trí nhện chích hút.
- Lá chuyển màu: Vết chích lan rộng khiến lá vàng úa, mất sức sống, sau đó khô và rụng dần.
- Mạng nhện mỏng: Nhện đỏ tạo một lớp tơ rất mảnh trên lá hoặc thân cây. Khi thấy lớp tơ này, cần kiểm tra ngay.
- Vị trí xuất hiện: Thường thấy rõ ở lá gốc và lá giữa thân, nơi có ánh sáng trực tiếp và khô ráo.
Giai đoạn nặng
- Cây còi cọc: Khi bị hại nặng, cây dưa lưới chậm phát triển, lá xoăn lại và biến dạng.
- Hoa và quả kém phát triển: Số hoa giảm, quả nhỏ, méo, da sạm và lưới không đều.
- Lá rụng sớm: Nhiều lá héo rũ khiến cây không quang hợp được, dẫn đến suy yếu toàn thân.
- Năng suất giảm mạnh: Nhện đỏ hút dinh dưỡng liên tục, cây không đủ sức nuôi quả, năng suất có thể giảm 40–70%.
Thời điểm dễ bị tấn công
- Khoảng 35–45 ngày sau trồng, cây dưa lưới bước vào giai đoạn ra hoa – đậu quả, là lúc nhện đỏ phát triển mạnh nhất.
- Thời tiết nắng nóng, khô hanh và ít mưa tạo điều kiện cho nhện đỏ sinh sôi nhanh.
- Vì vậy, bà con cần kiểm tra mặt dưới lá thường xuyên, đặc biệt trong mùa khô để xử lý kịp thời.
3. Tác hại của nhện đỏ hại dưa lưới
Hút cạn dinh dưỡng cây trồng
- Nhện đỏ chích hút nhựa ở lá, ngọn và quả non, làm cây mất nhiều dinh dưỡng.
- Cây bị tấn công thường suy yếu, còi cọc và chậm phát triển rõ rệt.
- Khi mật độ cao, cây mất sức hoàn toàn, không thể phục hồi nhanh sau thu hoạch.
Giảm khả năng quang hợp
- Lá dưa bị nhện đỏ tấn công sẽ mất dần diệp lục, xuất hiện đốm vàng hoặc bạc trắng.
- Khả năng quang hợp giảm khiến cây kém sinh trưởng, lá héo khô và rụng sớm.
- Vườn dưa bị nặng sẽ vàng lá hàng loạt, ảnh hưởng toàn bộ chu kỳ sinh trưởng.
Giảm năng suất và chất lượng quả
- Cây yếu dẫn đến hoa rụng sớm, quả nhỏ, méo và da sần sùi.
- Độ ngọt của dưa giảm, lưới thưa, vỏ sạm, khó tiêu thụ trên thị trường.
- Nếu không kiểm soát sớm, năng suất có thể giảm 40–70%.
Gây điều kiện cho bệnh hại khác phát triển
- Vết chích của nhện đỏ là cửa ngõ cho nấm và vi khuẩn xâm nhập.
- Cây bị nhiễm chồng bệnh sẽ héo nhanh, thối mô và chết rải rác trong vườn.
- Bệnh thứ phát lan nhanh khiến việc phục hồi cây tốn kém và kém hiệu quả.
4. Biện pháp phòng và trị nhện đỏ hại dưa lưới
4.1. Biện pháp canh tác
- Làm đất kỹ, phơi ải 10–15 ngày trước khi trồng để tiêu diệt nhện và trứng còn sót lại.
- Trồng với mật độ hợp lý, giữ vườn thông thoáng, đủ ánh sáng, hạn chế ẩm thấp kéo dài
- Tưới phun sương nhẹ định kỳ giúp tăng ẩm, rửa trôi nhện đỏ khỏi mặt lá.
- Luân canh cây trồng khác họ bầu bí để cắt nguồn sinh sản của nhện đỏ.
- Dọn sạch lá già, cỏ dại, tàn dư cây bệnh – nơi nhện trú ẩn và sinh sôi mạnh.
- Khi phát hiện ổ nhện đầu tiên, ngắt lá mang nhện đem tiêu hủy ngay để tránh lan rộng.
4.2. Biện pháp sinh học
- Thả bọ cánh trơn (Stethorus punctillum) và nhện bắt mồi (Phytoseiulus persimilis) trong vườn.
- Duy trì thiên địch tự nhiên, tránh phun thuốc trừ sâu phổ rộng làm mất cân bằng sinh thái.
- Dùng chế phẩm sinh học chứa nấm Beauveria bassiana hoặc Metarhizium anisopliae để diệt nhện non.
- Phun dầu khoáng sinh học hoặc chitosan giúp làm nghẹt hô hấp và cản trở trứng nhện nở.
4.3. Biện pháp hóa học
- Khi mật độ nhện cao, phun luân phiên các hoạt chất: Abamectin, Fenpyroximate, Etoxazole, Spiromesifen, Pyridaben,…
- Phun kỹ mặt dưới lá, ngọn non và lá giữa thân – nơi nhện tập trung nhiều nhất.
- Phun vào sáng sớm hoặc chiều mát, tránh nắng gắt để tăng hiệu quả thuốc.
- Luân phiên hoạt chất sau mỗi 2 lần phun, tránh tình trạng kháng thuốc.
- Dừng phun 7–10 ngày trước thu hoạch để đảm bảo an toàn cho sản phẩm.
4.4. Biện pháp dinh dưỡng hỗ trợ
- Bổ sung VITAMIN-Z giúp cây phục hồi nhanh sau khi bị hại.
- Dùng ORGANIC ZN-B để tăng sức đề kháng, giúp lá dày và bền màu hơn.
- Định kỳ sử dụng ROOTER-Z để kích rễ khỏe, hút dinh dưỡng tốt hơn.
- Khi cây phục hồi, nên phun bổ sung phân bón lá hữu cơ vi lượng để kích xanh và nuôi hoa ổn định.
Nhện đỏ hại dưa lưới là đối tượng gây hại phổ biến và khó kiểm soát, đặc biệt trong điều kiện nắng nóng, khô hạn kéo dài. Để đạt hiệu quả cao, bà con nên phòng ngừa sớm, duy trì vườn thông thoáng và kết hợp biện pháp sinh học – hóa học hợp lý. Bên cạnh đó, việc bổ sung phân hữu cơ định kỳ giúp cây khỏe, tăng sức đề kháng và phục hồi nhanh sau khi bị hại.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
TỔNG KHOZ – PHÂN BÓN CHÍNH HÃNG, GIÁ TỐT
Địa chỉ: 246 Nguyễn Kim Cương, Tân Thạnh Đông, Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh
Hotline Kinh Doanh: 0856.77.66.99 – Hotline Kỹ Thuật: 085555.99.44
Trang web: Tổng KhoZ
Email: tongkhoz@gmail.com
Facebook: Tổng KhoZ
