Bệnh héo xanh trên dưa lưới là một trong những bệnh nguy hiểm nhất do vi khuẩn gây ra, khiến cây héo rũ nhanh, chết hàng loạt chỉ sau vài ngày. Bệnh thường xuất hiện trong điều kiện thời tiết nóng ẩm, đất thoát nước kém, đặc biệt ở giai đoạn cây trưởng thành và ra quả.
Bài viết này, Tổng Kho Z sẽ giúp bà con hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và biện pháp phòng trị hiệu quả, giúp vườn dưa luôn xanh khỏe và năng suất ổn định.
1. Nguyên nhân gây bệnh héo xanh trên dưa lưới
Bệnh héo xanh trên dưa lưới chủ yếu do vi khuẩn Ralstonia solanacearum (hoặc Erwinia tracheiphila) gây ra.
Vi khuẩn này tấn công hệ mạch dẫn của cây, làm tắc nghẽn quá trình vận chuyển nước và dinh dưỡng, khiến cây héo rũ nhanh và chết đột ngột.
Mầm bệnh tồn tại lâu trong đất, tàn dư cây trồng và nguồn nước, sau đó xâm nhập qua rễ, vết thương hoặc cuống lá.
Ngoài ra, bọ dưa và bọ cánh cứng là trung gian truyền bệnh phổ biến. Chúng mang vi khuẩn từ cây bệnh sang cây khỏe qua miệng hút và phân tiết, giúp vi khuẩn lây lan nhanh trong vườn.
Bệnh phát triển mạnh khi nhiệt độ từ 25–37°C, độ ẩm cao và đất úng nước, đặc biệt trong vụ mưa hoặc khu vực trồng liên canh nhiều năm.
2. Triệu chứng bệnh héo xanh vi khuẩn trên dưa lưới
Trên cây con:
- Cây đang phát triển bình thường bỗng héo rũ toàn bộ trong 1–2 ngày, dù đất vẫn còn ẩm.
- Lá ban đầu hơi rũ, sau đó vàng và khô dần, cây chết nhanh mà thân vẫn còn xanh.
Trên cây trưởng thành:
- Ban đầu, lá ngọn héo rũ vào buổi trưa, đến chiều mát tạm phục hồi, sau đó héo hoàn toàn.
- Bệnh lan dần xuống các lá phía dưới, cuối cùng toàn cây héo rũ và chết khô.
- Thân cây vẫn xanh nhưng xuất hiện sọc nâu dọc theo mạch dẫn, đặc trưng của bệnh héo xanh.
Dấu hiệu nhận biết đặc trưng:
- Khi cắt ngang thân, thấy phần mạch dẫn nâu sẫm, bên trong có dịch khuẩn trắng đục.
- Nếu nhúng thân vào nước sạch, sẽ thấy dòng dịch trắng sữa chảy ra, đây là dấu hiệu chắc chắn cây đã nhiễm bệnh héo xanh vi khuẩn.
3. Hậu quả của bệnh héo xanh vi khuẩn trên dưa lưới
- Bệnh héo xanh khiến cây héo rũ nhanh, chết từng phần hoặc toàn bộ, gây thiệt hại nặng nề cho nhà vườn.
- Gốc cây thường bị thối nhũn, rễ yếu, không hấp thu được nước và dinh dưỡng.
- Bệnh lây lan rất nhanh qua đất, nước và côn trùng, làm khó kiểm soát trong điều kiện ẩm nóng.
- Khi bệnh bùng phát mạnh, tỷ lệ chết có thể đến 70–90%, làm giảm năng suất nghiêm trọng.
- Trái dưa lưới còn sống sót phát triển kém, vỏ sần, ruột nhạt, mất giá trị thương phẩm.
- Nếu không xử lý kịp, thiệt hại kinh tế lớn, ảnh hưởng đến cả vụ mùa sau do vi khuẩn tồn lưu trong đất.
4. Biện pháp phòng trừ bệnh héo xanh vi khuẩn trên dưa lưới
4.1. Biện pháp canh tác:
- Chọn giống kháng bệnh, khỏe mạnh, không nhiễm khuẩn từ đầu vụ.
- Xử lý hạt giống bằng nước ấm 50°C trong 20–30 phút trước khi gieo.
- Luân canh với cây trồng khác họ, tránh trồng dưa liên tục nhiều vụ.
- Vệ sinh đất kỹ, phơi ải và bón vôi để diệt mầm bệnh trong đất.
- Trồng trên đất cao, thoát nước tốt, tránh ngập úng lâu ngày.
- Không tưới tràn từ vườn bệnh sang vườn khỏe.
4.2. Biện pháp chăm sóc:
- Bón phân cân đối, hạn chế đạm, tăng kali và canxi để cây cứng khỏe.
- Giữ vườn thông thoáng, tỉa bỏ lá già và lá bệnh sớm.
- Theo dõi chặt chẽ bọ dưa, bọ cánh cứng, trung gian truyền bệnh chính.
- Khi phát hiện cây bệnh, nhổ bỏ và tiêu hủy ngay, tránh lây lan.
4.3. Biện pháp sinh học và hóa học:
- Sử dụng chế phẩm sinh học chứa Bacillus subtilis, Trichoderma để ức chế vi khuẩn.
- Có thể phun định kỳ thuốc gốc đồng hoặc Kasugamycin để phòng bệnh.
- Khi bệnh xuất hiện, phun luân phiên các hoạt chất như Streptomycin, Oxytetracycline, Copper hydroxide,…
- Không phun liên tục một loại thuốc, tránh hiện tượng kháng thuốc.
- Lưu ý: Chủ động phòng ngay từ đầu vụ sẽ giảm 70–80% nguy cơ nhiễm bệnh, giúp cây khỏe và năng suất ổn định.
Bệnh héo xanh vi khuẩn là một trong những “kẻ thù thầm lặng” gây thiệt hại lớn cho dưa lưới. Nếu không phát hiện và xử lý sớm, cây chết nhanh, năng suất giảm mạnh, thậm chí mất trắng cả vụ. Bà con nên phòng bệnh ngay từ đầu vụ, kết hợp giống sạch – đất sạch – quy trình chăm sóc đúng kỹ thuật.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
TỔNG KHOZ – PHÂN BÓN CHÍNH HÃNG, GIÁ TỐT
Địa chỉ: 246 Nguyễn Kim Cương, Tân Thạnh Đông, Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh
Hotline Kinh Doanh: 0856.77.66.99 – Hotline Kỹ Thuật: 085555.99.44
Trang web: Tổng KhoZ
Email: tongkhoz@gmail.com
Facebook: Tổng KhoZ
