Bệnh sương mai trên dưa lưới là một trong những bệnh hại lá phổ biến và nguy hiểm nhất, thường xuất hiện khi thời tiết ẩm, mưa nhiều hoặc trong nhà màng bí khí. Bệnh gây vàng lá, cháy lá, rụng sớm, làm cây yếu, giảm quang hợp và ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất. Bài viết này, Tổng Kho Z sẽ giúp bà con nhận biết sớm, hiểu rõ nguyên nhân và cách phòng trị bệnh sương mai dưa lưới hiệu quả, giúp cây khỏe mạnh, lá xanh dày và trái đạt chất lượng cao.
1. Nguyên nhân gây bệnh sương mai trên dưa lưới
Bệnh sương mai trên dưa lưới do nấm Pseudoperonospora cubensis gây ra – một loại nấm ký sinh phát triển mạnh trong điều kiện ẩm độ cao và nhiệt độ mát (15–25°C).
- Nguồn bệnh: Nấm tồn tại trên tàn dư cây bệnh, đất trồng, nước tưới và không khí, sau đó lan qua gió, nước hoặc côn trùng.
- Cơ chế gây hại: Nấm bám vào mặt dưới lá, hút chất dinh dưỡng, làm mô lá hư hại và giảm quang hợp.
Điều kiện thuận lợi:
- Độ ẩm trên 85%, trời âm u, sương nhiều, đặc biệt trong nhà màng bí khí.
- Cây trồng dày, tưới phun trực tiếp lên tán lá hoặc thoát nước kém.
- Nhiệt độ dao động 20–25°C, mưa nhiều xen nắng yếu.
Bệnh có khả năng lây lan nhanh, nếu không phát hiện sớm sẽ làm lá cháy hàng loạt, giảm năng suất nghiêm trọng.
2. Biểu hiện của bệnh sương mai trên dưa lưới
Bệnh sương mai thường xuất hiện đầu tiên trên lá già ở phần dưới tán, sau đó lan nhanh lên toàn cây, đặc biệt trong điều kiện ẩm ướt.
Dấu hiệu nhận biết
- Lá xuất hiện các đốm vàng nhạt hoặc xanh nhạt, hình góc cạnh, thường dọc theo gân lá.
- Sau vài ngày, đốm bệnh mở rộng và chuyển sang màu nâu, phần lá bị khô giòn và dễ rụng.
- Mặt dưới lá xuất hiện lớp phấn mốc màu xám hoặc tím xám, là bào tử nấm gây bệnh.
- Bệnh lan dần từ lá gốc lên ngọn, làm cây suy yếu, héo rũ nhanh.
- Trời mưa hoặc độ ẩm cao, nấm phát triển mạnh, lá khô cháy hàng loạt.
Triệu chứng qua từng giai đoạn
- Giai đoạn đầu: Đốm vàng nhỏ, góc cạnh, lá vẫn xanh nhưng bắt đầu yếu.
- Giai đoạn phát triển: Đốm lan rộng, lá cháy mép, rụng từng mảng.
- Giai đoạn nặng: Cả lá bị khô, mặt dưới phủ dày nấm xám, cây còi cọc, ra hoa kém, trái nhỏ.
- Biểu hiện đặc trưng nhất là đốm vàng mặt trên – mốc xám mặt dưới, giúp bà con dễ phân biệt với bệnh cháy lá hoặc phấn trắng.
3. Tác hại của bệnh sương mai trên dưa lưới
Giảm quang hợp: Lá cháy, khô và rụng sớm khiến cây thiếu dinh dưỡng, yếu và chậm phát triển.
- Cây còi cọc: Bệnh làm thân yếu, lá ít, khả năng ra hoa và đậu trái giảm mạnh.
- Trái nhỏ, méo mó: Cây nhiễm bệnh nặng cho quả kém chất lượng, dễ nhiễm nấm khác.
- Năng suất giảm mạnh: Tỷ lệ thất thu có thể đạt 50–100% khi bệnh bùng phát mùa mưa.
- Tổn thất kinh tế: Tăng chi phí thuốc, giảm lợi nhuận, thậm chí mất trắng vụ mùa.
Bệnh sương mai ảnh hưởng toàn bộ cây trồng, bà con nên phòng sớm – trị nhanh để giữ vườn khỏe, trái đạt chuẩn.
4. Biện pháp phòng và trị bệnh sương mai trên dưa lưới
4.1. Biện pháp canh tác
- Luân canh cây trồng khác họ như bắp, hành, đậu để cắt nguồn nấm.
- Làm đất kỹ, lên luống cao, đảm bảo thoát nước tốt khi mưa kéo dài.
- Trồng thưa hợp lý, giúp vườn thông thoáng, ánh sáng lọt đều tán.
- Không tưới phun lên lá, nên dùng tưới nhỏ giọt để giảm ẩm độ.
- Tỉa bỏ lá già, lá bệnh và tiêu hủy tàn dư cây bệnh sau thu hoạch.
- Không trồng liên tục nhiều vụ, đặc biệt trong nhà màng ẩm bí.
4.2. Biện pháp sinh học
- Trộn Trichoderma spp. vào đất trước khi trồng để ức chế nấm hại.
- Phun chế phẩm sinh học Bacillus subtilis, nano bạc, nano đồng định kỳ 7–10 ngày/lần.
- Bón phân hữu cơ Sataka giúp cải tạo đất, giảm nấm gây hại.
- Sử dụng phân bón BUD GO-Z hoặc VITAMIN-Z để tăng sức đề kháng, lá dày khỏe.
- Giữ pH đất 6.0–6.5, tránh đất chua vì dễ phát sinh nấm.
4.3. Biện pháp hóa học
- Khi bệnh mới xuất hiện, phun thuốc đặc trị sớm, luân phiên hoạt chất: Metalaxyl, Mancozeb, Dimethomorph, Chlorothalonil,…. trừ nấm sương mai, thán thư và mốc xám.
- Phun ướt đều hai mặt lá, lặp lại sau 5–7 ngày nếu thời tiết còn ẩm.
- Luân phiên thuốc để tránh nấm kháng hoạt chất.
4.4. Lưu ý khi phòng bệnh
- Phun sáng sớm hoặc chiều mát, tránh nắng gắt làm cháy lá.
- Không pha thuốc quá liều, có thể làm cây cháy hoặc ngộ độc.
- Ngưng phun trước thu hoạch 10 ngày để đảm bảo an toàn.
- Sau điều trị, bổ sung BUD GO-Z hoặc ROOTER-Z giúp cây hồi xanh, bung lá nhanh.
Bệnh sương mai trên dưa lưới tuy khó trị nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu bà con phòng ngừa đúng cách, xử lý kịp thời. Hãy duy trì vườn thông thoáng, bón cân đối, kết hợp chế phẩm sinh học và thuốc đặc trị hợp lý để cây luôn khỏe mạnh. Chủ động phòng từ đầu không chỉ giảm chi phí thuốc, mà còn giữ năng suất và chất lượng trái đạt chuẩn xuất bán cao nhất.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
TỔNG KHOZ – PHÂN BÓN CHÍNH HÃNG, GIÁ TỐT
Địa chỉ: 246 Nguyễn Kim Cương, Tân Thạnh Đông, Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh
Hotline Kinh Doanh: 0856.77.66.99 – Hotline Kỹ Thuật: 085555.99.44
Trang web: Tổng KhoZ
Email: tongkhoz@gmail.com
Facebook: Tổng KhoZ
