Bệnh sương mai dưa leo là một trong những bệnh hại phổ biến và nguy hiểm, thường bùng phát mạnh trong điều kiện mưa nhiều, ẩm độ cao. Bệnh tấn công trực tiếp vào lá, làm lá cháy vàng, cây suy yếu và giảm năng suất nghiêm trọng. Bài viết này, Tổng Kho Z sẽ cùng bà con tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và các biện pháp phòng trừ hiệu quả để bảo vệ vườn dưa leo xanh tốt, cho năng suất ổn định.
1. Nguyên nhân và điều kiện phát sinh bệnh sương mai dưa leo
1.1. Tác nhân gây bệnh
– Bệnh sương mai dưa leo do nấm Pseudoperonospora cubensis gây ra.
– Đây là loài nấm ký sinh chuyên tính, tồn tại trong tàn dư cây bệnh.
– Nấm lây lan nhanh qua gió, nước mưa và nguồn tưới.
– Ngoài dưa leo, bệnh còn hại các cây họ bầu bí khác.
1.2. Điều kiện phát sinh và phát triển
Bệnh có thể xuất hiện quanh năm, đặc biệt khi ẩm độ cao. Thời tiết mưa nhiều, sương mù sáng và nhiệt độ >20°C là điều kiện thuận lợi. Nấm tồn tại dưới dạng sợi và bào tử, dễ phát tán nhờ gió. Khi gặp điều kiện thích hợp, bào tử nảy mầm, xâm nhập vào mô lá. Nấm còn tạo bào tử trứng, tồn tại lâu trên lá và tàn dư cây bệnh.
Triệu chứng thường xuất hiện sau 4–12 ngày nhiễm bệnh. Bệnh có thể phát sinh sớm từ khi cây có 3 lá thật. Giai đoạn nặng nhất là từ lúc thu hoạch đến cuối vụ. Miền Bắc, vụ đông xuân (tháng 11–3), bệnh phát triển mạnh do rét, ẩm kéo dài. Ruộng ẩm ướt, dinh dưỡng mất cân đối, thiếu vi lượng dễ bị bệnh nặng. Thiếu chăm sóc, vệ sinh kém càng làm bệnh lây lan nhanh hơn.
2. Triệu chứng bệnh sương mai trên dưa leo
– Ban đầu, lá xuất hiện những chấm nhỏ, màu xanh nhạt hoặc gần như không màu.
– Sau đó, vết bệnh chuyển vàng xanh, rồi nâu nhạt, có hình tròn, đa giác hoặc bất định.
– Vết bệnh thường nằm rải rác hoặc chạy dọc theo gân lá, góc cạnh không đều.
– Ở mặt dưới lá, tại vị trí bệnh có lớp nấm mốc trắng xám.
– Đây chính là cành và bào tử phân sinh của nấm gây bệnh.
– Khi bệnh nặng, nhiều vết liên kết lại tạo thành mảng lớn.
– Các mô tế bào bị rách, lá dễ nứt hoặc biến dạng.
– Cây suy yếu nhanh, giảm sinh trưởng, thậm chí chết.
3. Tác hại của bệnh sương mai dưa leo
– Giảm khả năng quang hợp: Lá bị đốm vàng, khô rách khiến diện tích quang hợp giảm mạnh.
– Cây sinh trưởng kém: Lá rụng sớm, cây mất sức, chậm ra hoa và nuôi trái.
– Trái nhỏ và ít: Thiếu dinh dưỡng làm trái kém phát triển, sản lượng thấp.
– Chất lượng giảm sút: Trái dễ dị dạng, vỏ xấu, khó tiêu thụ trên thị trường.
– Nguy cơ mất mùa: Khi bệnh bùng phát nặng, năng suất có thể giảm 50–80%.
– Thiệt hại kinh tế lớn: Người trồng phải tăng chi phí phòng trừ nhưng hiệu quả vẫn hạn chế.
4. Biện pháp phòng trừ bệnh sương mai dưa leo
4.1. Biện pháp canh tác
– Chọn giống dưa leo kháng bệnh, gieo đúng thời vụ.
– Trồng mật độ vừa phải, giữ vườn thoáng, hạn chế ẩm độ.
– Làm đất kỹ, lên luống cao, thoát nước tốt để tránh úng.
– Bón phân cân đối NPK, bổ sung trung – vi lượng để cây khỏe mạnh.
– Thu gom và tiêu hủy tàn dư cây bệnh sau thu hoạch.
4.2. Biện pháp sinh học
– Dùng chế phẩm nấm đối kháng Trichoderma để xử lý đất.
– Bón phân hữu cơ hoai mục kết hợp chế phẩm vi sinh giúp tăng sức đề kháng.
– Sử dụng phân bón lá chứa Bo, Zn, Mg giúp lá dày khỏe, hạn chế nấm tấn công.
4.3. Biện pháp hóa học
– Phun phòng khi thời tiết ẩm ướt, mưa kéo dài.
– Luân phiên các thuốc gốc đồng, Mancozeb, Chlorothalonil, Dimethomorph, Metalaxyl,…
– Nguyên tắc: Phun đúng liều, đúng lúc, luân phiên hoạt chất để hạn chế kháng thuốc.
5. Câu hỏi thường gặp về bệnh sương mai dưa leo
1. Bệnh sương mai thường xuất hiện khi nào?
→ Bệnh phát sinh mạnh khi trời mưa nhiều, ẩm độ cao trên 90% và nhiệt độ từ 15–25°C.
2. Làm sao phân biệt bệnh sương mai với bệnh đốm lá khác?
→ Vết bệnh có dạng góc cạnh theo gân lá, mặt dưới lá phủ mốc xám tím đặc trưng.
3. Bệnh có lây lan nhanh không?
→ Có. Nấm phát tán nhờ gió, nước mưa, nước tưới, dễ lây từ cây này sang cây khác.
Bệnh sương mai dưa leo là một trong những bệnh hại phổ biến và nguy hiểm, có thể làm giảm năng suất từ 50–80% nếu không được kiểm soát kịp thời. Với đặc tính lây lan nhanh trong điều kiện mưa ẩm, bệnh gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh trưởng và chất lượng trái dưa leo.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
TỔNG KHOZ – PHÂN BÓN CHÍNH HÃNG, GIÁ RẺ
Địa chỉ: Số 68, Nguyễn Huệ, Phường Sài Gòn, TP.HCM
Hotline Kinh Doanh: 0856.77.66.99 – Hotline Kỹ Thuật: 085555.99.44
Trang web: Tổng KhoZ
Email: tongkhoz@gmail.com
Facebook: Tổng KhoZ
