Bệnh khảm lá dưa leo là một trong những bệnh do virus gây hại nghiêm trọng, khiến lá xoăn biến dạng, cây còi cọc và trái dị dạng. Bệnh lây lan nhanh qua côn trùng môi giới, đặc biệt là rệp muội, và có thể gây thất thu lớn nếu không kiểm soát kịp thời. Bài viết này, Tổng Kho Z sẽ cùng bà con tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và các biện pháp phòng trừ hiệu quả để bảo vệ vườn dưa leo luôn xanh tốt, cho năng suất ổn định.
1. Nguyên nhân và điều kiện phát sinh bệnh khảm lá dưa leo
1.1. Tác nhân gây bệnh
– Bệnh khảm lá trên dưa leo do Mosaic virus gây ra.
– Rệp muội và bọ trĩ là môi giới truyền bệnh từ cây bệnh sang cây khỏe.
– Ngoài dưa leo, chúng còn hại nhiều cây họ bầu bí như dưa lê, dưa gang, bí đỏ, bí xanh và dưa hấu.
– Do ký chủ phong phú, việc phòng trừ côn trùng truyền bệnh khá khó khăn.
– Vài năm gần đây, rệp muội và bọ trĩ xuất hiện nhiều tại các vùng trồng rau chuyên canh, đặc biệt trong mùa khô.
1.2. Điều kiện phát sinh và phát triển
– Virus khảm phát triển mạnh trong điều kiện nắng nóng, khô hanh.
– Chúng vẫn tồn tại qua mùa đông trong rễ, hạt, hoa của cây dại lâu năm.
– Chủ yếu, virus ký sinh trên các loại cây trồng chính trong ruộng vườn.
– Ruộng khô hạn làm mật độ côn trùng chích hút tăng nhanh.
– Côn trùng nhiều đồng nghĩa với tỷ lệ lây bệnh khảm lá cao hơn.
– Ngoài côn trùng, bệnh còn lây lan qua dụng cụ canh tác và hạt giống.
2. Triệu chứng bệnh khảm lá dưa leo
– Đọt cây xoăn lại, biến dạng, cây chùn thấp và kém phát triển.
– Khả năng ra hoa, đậu quả giảm mạnh, hoa dễ rụng.
– Trái thường dị dạng, nhỏ, chất lượng kém, có vị đắng.
– Bệnh có thể gây hại ở mọi giai đoạn sinh trưởng.
– Cây nhiễm bệnh sớm sẽ chịu thiệt hại nặng nề hơn.
3. Tác hại của bệnh khảm lá dưa leo
– Giảm sinh trưởng: Cây còi cọc, chậm phát triển, lá xoăn biến dạng.
– Ảnh hưởng năng suất: Cây ít hoa, tỷ lệ đậu trái thấp, trái nhỏ và ít.
– Chất lượng kém: Trái dị dạng, màu sắc xấu, ăn đắng, khó tiêu thụ.
– Thiệt hại kinh tế: Nếu nhiễm sớm, năng suất có thể giảm đến 80%.
– Lây lan nhanh: Virus truyền qua rệp, bọ trĩ, hạt giống và cả dụng cụ canh tác.
4. Biện pháp phòng trừ bệnh khảm lá dưa leo
4.1. Biện pháp canh tác
– Sử dụng giống sạch bệnh, hạt giống được xử lý trước khi gieo.
– Trồng mật độ hợp lý, giữ vườn thoáng, hạn chế ẩm độ cao.
– Luân canh với cây trồng khác họ bầu bí để giảm nguồn bệnh.
– Nhổ bỏ và tiêu hủy cây bệnh sớm, không để lây lan trong vườn.
– Vệ sinh dụng cụ canh tác thường xuyên, tránh truyền virus cơ giới.
4.2. Biện pháp sinh học
– Bón phân hữu cơ hoai mục, kết hợp chế phẩm vi sinh giúp tăng sức đề kháng.
– Sử dụng phân bón lá chứa trung, vi lượng (Zn, Bo, Mg) giúp lá dày khỏe, hạn chế nhiễm virus.
– Tận dụng thiên địch của rệp muội, bọ trĩ như bọ rùa, ong ký sinh để giảm mật số môi giới.
4.3. Biện pháp hóa học
– Không có thuốc diệt virus, nhưng có thể phun thuốc trừ môi giới truyền bệnh.
– Tập trung diệt rệp muội, bọ trĩ bằng các hoạt chất: Imidacloprid, Thiamethoxam, Pymetrozine, Buprofezin,..
– Phun luân phiên hoạt chất, kết hợp phòng trừ đồng bộ để hạn chế kháng thuốc.
5. Câu hỏi thường gặp về bệnh khảm lá dưa leo
1. Bệnh khảm lá dưa leo có chữa khỏi được không?
→ Không. Cây đã nhiễm virus thì không thể chữa khỏi, chỉ có thể nhổ bỏ để tránh lây lan.
2. Bệnh lây lan chủ yếu qua đường nào?
→ Chủ yếu do rệp muội và bọ trĩ chích hút truyền virus. Ngoài ra, còn lây qua hạt giống và dụng cụ canh tác.
3. Bệnh gây hại nặng nhất ở giai đoạn nào?
→ Bệnh có thể gây hại ở mọi giai đoạn, nhưng khi cây còn nhỏ, thiệt hại sẽ nghiêm trọng hơn.
Bệnh khảm lá dưa leo là một trong những bệnh hại nguy hiểm do virus gây ra, có thể làm giảm năng suất từ 30–80% nếu không phòng ngừa kịp thời. Đặc điểm của bệnh là lây lan nhanh qua côn trùng môi giới như rệp muội, bọ trĩ và cả qua hạt giống, dụng cụ canh tác.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
TỔNG KHOZ – PHÂN BÓN CHÍNH HÃNG, GIÁ RẺ
Địa chỉ: Số 68, Nguyễn Huệ, Phường Sài Gòn, TP.HCM
Hotline Kinh Doanh: 0856.77.66.99 – Hotline Kỹ Thuật: 085555.99.44
Trang web: Tổng KhoZ
Email: tongkhoz@gmail.com
Facebook: Tổng KhoZ
