Ruồi đục trái bầu là một trong những dịch hại nguy hiểm nhất, thường gây thiệt hại nặng vào giai đoạn nuôi trái. Ruồi trưởng thành chích vỏ quả để đẻ trứng, ấu trùng nở ra sẽ đục ăn bên trong khiến trái thối, rụng sớm và mất hoàn toàn giá trị thương phẩm. Bài viết này, Tổng Kho Z sẽ chia sẻ chi tiết nguyên nhân, đặc điểm, triệu chứng gây hại và các biện pháp phòng trừ hiệu quả, giúp bà con bảo vệ vườn bầu an toàn và bền vững.
1. Thông tin chung về ruồi đục trái bầu
Ruồi đục trái bầu (Bactrocera spp.), còn gọi là ruồi vàng hay dòi đục quả, là dịch hại phổ biến trên nhiều loại cây trồng. Chúng thường tấn công mạnh ở cây bầu, bí đao, dưa leo, ổi và nhiều loại trái khác.
Loài này gây hại từ giai đoạn trái non cho đến khi chín, làm quả bị thối, rụng sớm và mất giá trị thương phẩm. Ruồi phát triển mạnh trong điều kiện nóng ẩm, đặc biệt vào mùa mưa. Nếu không phòng trừ kịp thời, mật số ruồi tăng rất nhanh, có thể làm mất trắng vụ mùa.
1.1. Đặc điểm của ruồi đục trái bầu
Hình thái:
– Trứng có hình thoi, màu trắng ngà, chuyển vàng nhạt trước khi nở. Kích thước trứng rất nhỏ, chỉ khoảng 1–2 mm. Dòi có màu vàng nhạt, không chân, phần miệng có móc giúp đục ăn phần thịt quả. Nhộng màu vàng nâu đến nâu đỏ, thường ẩn trong đất. Ruồi trưởng thành nhỏ, màu nâu vàng, trên cánh có đốm đen đặc trưng.
Tập tính sinh học:
– Một con cái có thể đẻ từ 200–300 trứng trong một trái. Trứng nở sau 2–4 ngày. Vòng đời của ruồi kéo dài 20–30 ngày, ngắn nhưng sức sinh sản rất lớn. Ruồi trưởng thành thường hoạt động mạnh vào ban đêm hoặc sáng sớm.
-Sau khi nở, dòi đục vào thịt quả, ăn từ bên trong làm trái thối rụng. Khi đủ lớn, chúng rơi xuống đất để hóa nhộng, tiếp tục vòng đời mới. Với mật số cao, ruồi đục trái bầu có thể gây thiệt hại nặng ngay từ đầu vụ, đặc biệt ở giai đoạn trái non.
2. Biểu hiện ruồi đục trái bầu
– Ruồi gây hại từ giai đoạn trái non cho đến khi thu hoạch.
– Trên vỏ trái xuất hiện chấm đen nhỏ tại vị trí ruồi chích.
– Các chấm đen dần to, chuyển vàng rồi nâu sẫm.
– Vết chích thường rỉ nhựa vàng, dễ nhận thấy bên ngoài.
– Khi bổ trái, thấy nhiều đường hầm ngoằn ngoèo trong thịt.
– Bên trong quả có dòi trắng vàng, ăn rỗng ruột trái.
– Trái bị hại thối nhanh, méo mó và dễ rụng sớm.
3. Tác hại của ruồi đục trái bầu
– Ruồi đục trái làm giảm năng suất nghiêm trọng, có thể mất 30–70%.
– Trái bị thối, rụng sớm, không thể tiêu thụ trên thị trường.
– Quả hư hỏng nhiều, nông dân tốn công thu gom và tiêu hủy.
– Trái méo mó, biến dạng, giảm giá trị thương phẩm.
– Cây ra quả ít, chất lượng trái kém, thu nhập giảm mạnh.
– Dòi trong quả gây tâm lý e ngại cho người tiêu dùng.
– Ruồi dễ lây lan sang bầu bí, dưa leo và nhiều cây ăn quả khác.
– Chi phí phòng trừ tăng cao, ảnh hưởng kinh tế hộ nông dân.
4. Biện pháp phòng trừ ruồi đục trái bầu
4.1. Biện pháp canh tác
– Thu gom và tiêu hủy trái bị hại để cắt nguồn lây.
– Vệ sinh đồng ruộng, phát quang cỏ dại quanh vườn.
– Luân canh cây trồng khác, hạn chế trồng bầu bí liên tục.
– Bao trái bằng túi giấy, túi nilon chuyên dụng sau khi đậu quả.
– Dùng bẫy màu vàng dính để thu hút và tiêu diệt ruồi.
– Dùng bẫy pheromone để bắt ruồi trưởng thành hiệu quả.
4.2. Biện pháp sinh học
– Sử dụng chế phẩm sinh học chứa nấm Metarhizium anisopliae.
– Dùng nấm Beauveria bassiana phun định kỳ để giảm mật số ruồi.
– Tăng cường thả ong ký sinh để hạn chế trứng và ấu trùng.
– Duy trì đa dạng sinh học để thiên địch phát huy tác dụng.
4.3. Biện pháp hóa học
– Phun thuốc khi mật độ ruồi cao hoặc thấy nhiều vết chích.
– Nhóm hoạt chất hiệu quả: Abamectin, Emamectin benzoate, Cypermethrin,…….
– Kết hợp phun mồi protein thủy phân pha thuốc để diệt ruồi trưởng thành.
– Luân phiên hoạt chất, pha đúng liều lượng để tránh kháng thuốc.
5. Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1. Ruồi đục trái bầu gây hại mạnh vào giai đoạn nào?
--> Ruồi thường gây hại từ khi trái non cho đến lúc chín.
2. Làm sao nhận biết sớm ruồi đục trái bầu?
--> Quan sát vỏ trái có chấm đen nhỏ, rỉ nhựa vàng.
3. Bao trái có ngăn được ruồi đục trái không?
--> Có. Bao trái sau khi đậu quả giúp ngăn ruồi đẻ trứng.
Ruồi đục trái bầu là dịch hại nguy hiểm, có khả năng gây mất trắng nếu không phòng trừ kịp thời. Với đặc tính sinh sản nhanh, ruồi gây hại liên tục từ giai đoạn trái non đến khi thu hoạch, làm giảm năng suất và giá trị thương phẩm.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
TỔNG KHOZ – PHÂN BÓN CHÍNH HÃNG, GIÁ RẺ
Địa chỉ: Số 68, Nguyễn Huệ, Phường Sài Gòn, TP.HCM
Hotline Kinh Doanh: 0856.77.66.99 – Hotline Kỹ Thuật: 085555.99.44
Trang web: Tổng KhoZ
Email: tongkhoz@gmail.com
Facebook: Tổng KhoZ
