Bệnh thán thư trên bầu là một trong những bệnh hại phổ biến và nguy hiểm nhất trên cây bầu. Bệnh thường xuất hiện trong điều kiện mưa nhiều, ẩm độ cao, gây thối lá, hư thân và làm quả bị đốm đen lõm sâu. Bài viết này, Tổng Kho Z sẽ giúp bà con nhận biết nguyên nhân, triệu chứng và chia sẻ các biện pháp phòng trị hiệu quả để bảo vệ vườn bầu khỏe mạnh, cho năng suất cao.
1. Đặc điểm của bệnh thán thư trên bầu
1.1. Nguyên nhân và vòng đời
– Bệnh do nấm Colletotrichum lagenarium hoặc Colletotrichum orbiculare gây ra.
– Bào tử nấm lây lan qua gió, nước mưa, côn trùng hoặc dụng cụ canh tác bẩn.
– Khi bám trên lá, thân, quả và gặp điều kiện ẩm ướt, bào tử nảy mầm và xâm nhập mô cây.
– Sau 5–7 ngày, nấm tạo vết bệnh mới, lan rộng nhanh nếu không kiểm soát.
– Trong một vụ, nấm có thể trải qua nhiều chu kỳ lây nhiễm liên tiếp.
1.2. Điều kiện phát sinh
– Nấm phát triển mạnh ở môi trường ẩm ướt, mưa nhiều, độ ẩm trên 80%.
– Nhiệt độ thích hợp 25–30°C, đặc biệt trong mùa mưa nóng ẩm.
– Ruộng bầu trồng dày, thiếu thông thoáng, dễ làm bệnh bùng phát.
– Gần cây họ bầu bí khác như dưa chuột, bí đỏ càng tăng nguy cơ lây lan.
– Đất ẩm kéo dài hoặc tưới không đúng cách cũng tạo điều kiện cho nấm phát triển.
2. Triệu chứng gây hại của bệnh thán thư trên bầu
Trên lá:
– Giai đoạn đầu: xuất hiện đốm tròn nhỏ, nâu nhạt hoặc xám, rộng 2–3 mm.
– Vết bệnh dần lan rộng 1–2 cm, màu nâu đen, trung tâm lõm.
– Lá bị thủng, khô giòn, rụng sớm khi bệnh nặng.
Trên thân và dây:
– Vết bệnh hình bầu dục, màu nâu đen, lõm sâu.
– Khi nặng, dây bị gãy, héo rũ, cây sinh trưởng kém.
Trên quả:
– Giai đoạn đầu: đốm nhỏ nâu đen gần cuống hoặc nơi tiếp xúc đất.
– Bệnh nặng: vết bệnh lan rộng, lõm sâu, có dịch màu cam (bào tử nấm).
– Quả bị thối, rụng sớm trước khi chín, giảm giá trị thương phẩm.
3. Tác hại của bệnh thán thư đối với bầu
– Giảm năng suất: Lá rụng, dây héo, quả thối làm năng suất giảm 30–50%, thậm chí mất trắng khi bệnh nặng.
– Ảnh hưởng chất lượng: Quả xuất hiện đốm đen, thối hoặc méo mó, không đạt tiêu chuẩn thương phẩm.
– Tăng chi phí sản xuất: Nông dân phải tốn thêm thuốc nấm, công chăm sóc và xử lý cây bệnh.
– Lây lan nhanh: Bào tử nấm dễ phát tán theo gió, nước mưa, gây bệnh diện rộng nếu không kiểm soát kịp thời.
4. Biện pháp phòng trừ bệnh thán thư trên bầu
4.1. Biện pháp canh tác
– Thu gom và tiêu hủy lá, quả, dây bệnh sau thu hoạch.
– Trồng mật độ hợp lý, làm giàn thoáng để giảm ẩm độ.
– Luân canh với cây khác họ bầu bí để hạn chế nguồn bệnh.
– Bón phân cân đối, tăng kali, canxi, hạn chế thừa đạm.
– Tưới rãnh hoặc nhỏ giọt, tránh tưới phun mưa kéo dài.
4.2. Biện pháp sinh học
– Trộn chế phẩm Trichoderma vào đất để ức chế nấm bệnh.
– Phun chế phẩm sinh học chứa Bacillus subtilis định kỳ.
– Sử dụng phân hữu cơ hoai mục, tăng hệ vi sinh có lợi.
– Kết hợp bón phân sinh học giúp cây khỏe, tăng sức chống chịu.
4.3. Biện pháp hóa học
– Phun thuốc khi bệnh chớm xuất hiện để khống chế sớm.
– Nhóm hoạt chất hiệu quả: Mancozeb, Azoxystrobin, Hexaconazole, Difenoconazole, Kasugamycin.
– Luân phiên hoạt chất, pha đúng liều để tránh kháng thuốc.
– Phun vào sáng sớm hoặc chiều mát để đạt hiệu quả cao.
5. Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1. Bệnh thán thư trên bầu thường xuất hiện vào mùa nào?
--> Bệnh phát triển mạnh vào mùa mưa, độ ẩm cao, thời tiết ấm.
2. Bệnh thán thư có lây sang cây khác không?
--> Có. Nấm gây bệnh dễ lây sang dưa chuột, bí đỏ và các cây họ bầu bí khác.
3. Có thể phun phòng bệnh thán thư khi chưa có dấu hiệu không?
--> Nên phun phòng trước khi cây ra hoa và nuôi quả để hạn chế bệnh.
Bệnh thán thư trên bầu là một trong những bệnh hại nguy hiểm nhất, có thể làm giảm mạnh năng suất và chất lượng nông sản. Nếu không kiểm soát kịp thời, bệnh dễ lây lan trên diện rộng và gây thất thu nặng nề cho bà con nông dân.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
TỔNG KHOZ – PHÂN BÓN CHÍNH HÃNG, GIÁ RẺ
Địa chỉ: Số 68, Nguyễn Huệ, Phường Sài Gòn, TP.HCM
Hotline Kinh Doanh: 0856.77.66.99 – Hotline Kỹ Thuật: 085555.99.44
Trang web: Tổng KhoZ
Email: tongkhoz@gmail.com
Facebook: Tổng KhoZ
