Bệnh xoăn lá bí đao là một trong những bệnh phổ biến khiến cây còi cọc, lá biến dạng và năng suất giảm mạnh. Nguyên nhân chủ yếu do virus khảm xoăn lá lây truyền qua bọ phấn trắng và các loài côn trùng chích hút. Bài viết này, Tổng Kho Z sẽ giúp bà con nhận biết sớm dấu hiệu, hiểu rõ nguyên nhân và cách phòng trị bệnh xoăn lá trên bí đao hiệu quả – giúp cây khỏe mạnh, đọt non phát triển đồng đều và cho trái đạt chất lượng cao.
1. Nguyên nhân gây bệnh xoăn lá bí đao
Tác nhân gây bệnh
- Bệnh xoăn lá, hay còn gọi là bệnh khảm virus, do virus Mosaic gây ra.
- Loại virus này tấn công mạnh vào lá non, khiến gân lá biến dạng và lá cuốn tròn.
- Virus có thể tồn tại trong hạt giống, cỏ dại hoặc tàn dư cây bệnh từ vụ trước.
Côn trùng môi giới truyền bệnh
- Các loài bọ phấn trắng, bọ trĩ và rệp muội là tác nhân trung gian chính.
- Chúng chích hút nhựa cây, mang virus từ cây bệnh sang cây khỏe.
- Bọ phấn trắng hoạt động mạnh khi nhiệt độ cao, thời tiết nắng nóng, làm bệnh lây lan nhanh trong vườn.
Điều kiện thời tiết và canh tác
- Thời tiết nóng ẩm, nắng xen mưa tạo điều kiện cho côn trùng sinh sôi mạnh.
- Trồng dày, vườn bí thiếu thông thoáng khiến bọ phấn dễ trú ẩn và phát tán virus.
- Ngoài ra, bón thừa đạm, thiếu vi lượng cũng làm lá non mềm, dễ nhiễm bệnh hơn.
2. Biểu hiện bệnh xoăn lá bí đao
Trên lá
- Lá bí đao xuất hiện các đốm nhỏ màu xanh nhạt hoặc vàng loang lổ.
- Những vết này lan rộng khiến bề mặt lá nhăn nheo, đọt non bị xoăn lại.
- Phần rìa lá thường cuốn cong vào bên trong, co rúm và giòn hơn bình thường.
- Màu lá chuyển dần từ xanh nhạt sang xanh đậm, sau đó ngả vàng và rụng dần.
Trên thân
- Bệnh làm đốt thân ngắn lại, cây trở nên thấp lùn và chùn xuống.
- Cây bí đao bị bệnh sinh trưởng chậm, cành yếu, đọt non biến dạng.
- Nếu nhiễm nặng, toàn thân còi cọc, giảm khả năng ra hoa và đậu trái.
Ảnh hưởng tổng thể
- Cây nhiễm bệnh lâu ngày không quang hợp hiệu quả, dẫn đến suy kiệt.
- Toàn vườn trông khác thường: lá xoắn, thân ngắn, cây chậm phát triển.
3. Tác hại của bệnh xoăn lá bí đao
Ảnh hưởng đến sinh trưởng của cây
- Bệnh xoăn lá khiến cây con ngừng phát triển, thân yếu và lá biến dạng.
- Cây trưởng thành lá xoắn, đọt sượng, phát triển chậm, dẫn đến còi cọc và suy yếu.
- Các đốt thân ngắn lại, cây không vươn cao, khó ra nhánh mới.
Giảm năng suất và chất lượng trái
- Cây bệnh ra hoa ít, đậu trái kém, trái nhỏ và méo mó.
- Quả bí đao nhiễm bệnh xấu, kém chất lượng, khó tiêu thụ trên thị trường.
- Nếu không xử lý sớm, năng suất có thể giảm 80–100% ở vụ bị nặng.
Giảm sức đề kháng và lây lan nhanh
- Virus khiến cây mất khả năng chống chịu sâu bệnh khác.
- Cây yếu dần, dễ bị nấm và vi khuẩn tấn công tiếp.
- Nếu không phát hiện kịp, bệnh lan nhanh thành ổ dịch, ảnh hưởng đến cả vườn bí lân cận.
4. Biện pháp phòng và trị bệnh xoăn lá bí đao
4.1. Biện pháp canh tác
- Chọn giống bí đao sạch bệnh, có nguồn gốc rõ ràng.
- Trồng đúng mật độ, giữ vườn thông thoáng, đủ ánh sáng và thoát nước tốt.
- Luân canh với cây trồng khác họ bầu bí để cắt mầm bệnh virus.
- Dọn sạch cỏ dại, tàn dư cây bệnh, vì đây là nơi trú ẩn của bọ phấn.
- Sử dụng lưới chắn côn trùng hoặc bẫy dính vàng để kiểm soát bọ phấn trắng.
4.2. Biện pháp dinh dưỡng
- Bón phân cân đối, hạn chế bón thừa đạm, vì lá non mềm dễ nhiễm bệnh.
- Bổ sung Bo, Kẽm, Magie, Silic giúp lá dày, cứng, tăng sức đề kháng.
- Dùng phân hữu cơ lỏng XTRA FRUIT hoặc SATAKA 117, ORGANIC ZN-B để cây phục hồi nhanh, lá xanh dày.
- Phun định kỳ VITAMIN-Z giúp cây khỏe, giảm xoăn đọt, tăng đề kháng tự nhiên.
4.3. Biện pháp sinh học và hóa học
- Phun chế phẩm sinh học trừ bọ phấn như nấm.
- Khi mật độ côn trùng cao, phun luân phiên thuốc trừ chích hút như: Imidacloprid, Pymetrozine, Abamectin, Spirotetramat, Dinotefuran,…..
- Kết hợp phun sớm và đều, tránh để bọ phấn phát triển mạnh.
- Không pha chung thuốc BVTV với phân có pH cao để tránh giảm hiệu lực thuốc.
4.4. Biện pháp xử lý khi cây đã nhiễm bệnh
- Cắt bỏ lá, đọt bị xoăn nặng để giảm nguồn lây lan virus.
- Phun Validamycin hoặc Copper Oxychloride để ngăn nấm, vi khuẩn thứ cấp xâm nhập.
- Sau khi xử lý, bổ sung phân hữu cơ và vi lượng giúp cây nhanh phục hồi.
Bệnh xoăn lá bí đao là một trong những bệnh nguy hiểm, làm cây còi cọc, giảm năng suất và chất lượng trái nghiêm trọng. Để phòng bệnh hiệu quả, bà con nên trồng giống sạch bệnh, giữ vườn thông thoáng, kiểm soát bọ phấn trắng và bón phân cân đối. Khi phát hiện bệnh, cần xử lý sớm bằng thuốc đặc trị và kết hợp phân hữu cơ giúp cây phục hồi nhanh, đọt xanh dày trở lại.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
TỔNG KHOZ – PHÂN BÓN CHÍNH HÃNG, GIÁ TỐT
Địa chỉ: 246 Nguyễn Kim Cương, Tân Thạnh Đông, Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh
Hotline Kinh Doanh: 0856.77.66.99 – Hotline Kỹ Thuật: 085555.99.44
Trang web: Tổng KhoZ
Email: tongkhoz@gmail.com
Facebook: Tổng KhoZ
